Barzaniyên li Îtalya kî ne?
Zêdetir ji 200 malbatên li Îtalya paşnavê wan Barzan’e û derbarê raboriya nasnameya wan de çend çîrokên cuda hene. Lê çîroka serekî ew e ku ev malbat ji herema Barzan a Kurdistanê ne û di wextekî de, ji ber sedemên siyasi berê xwe dane welatê Îtalya.
Paola Barzan yek ji wan kesan e ku dixwaze bizane ka gelo bi rastî jî ew ji binemaleya Barzan in û ji Kurdistanê hatine yan serboriya vê nasnameyê mijareke din e. Paola niha ji bo lêkolîna vê mijarê hatiye Kurdistanê û lêkolînan dike.
Der barê vê lêkolîna xwe de Xanima Paola Barzan ji bo BasNewsê re axivi û got; ’’Nasnameya min Barzan e. Min divê bizanim ka hîmê vê nasnameyê digehe kê derê, ji kê derê ve hatiy? Ji ber ku bo min mijarek seyr û sersûrman e ku nasnavê malbata me Barzan e. Der barê vê nasnameyê de cîrokek rast û ronahî nîne. Ji ber vê divê ev mijar bi giringî bê lêkolînkirin. Ji ber vê yekê ez ketim nava vê lêkolînê. Diyare ronkirina vê mijarê ew hinde jî ne hêsan e. Ji ber divê ev yek bi belgenameyan bê selmandin ku binemaleyên li Îtalya Barzanî ne yan ne. Ev rewş bu sedem ku ez berê xwe bidim Herêma Kurdistanê û li gel malbatên Barzanî pêdaçûna vê mijarê bikim.’’
Xanima Paola diyar kir ku tiştekê asayî ye ku malbatek li deverekê cîhanê be û binemaleya wan jî li welatek din û di cîhanê de mînakên vê yekê jî gelek in. Xanima Paola got: ’’Bi baweriya min, ne merce ku em li Îtalya dijîn û bingeha malbata me jî Îtalî be. Dibe ku em xelkê devereke din bin û navê Barzan jî ji me re nêzîk e.’’
Paola balkêşa ser rastiya koçberiya malbat, êl û komên cuda yên gelan û diyar kir ku, di dîrokê de ji ber sedemên siyasî, aborî, civakî ’u her weha ji ber sedemên şer, gelek caran komên weha ji warê xwe koçber bûne û berê xwe dane welatên dûr.
Der barê dîroka nasnameya malbata xwe de Xanima Paola got ku, di serdema sedsala 18’ê de dema li Îtalya navê binemaleyan û paşnav dihatin tomarkirin, navê zirbavek wan jî weke ’Barzan’ hatiye tomarkirin. Xanima Paola gotina xwe weha domand; ’’Xweşhal im ku nasnameya min ser bi malbatekê mezin yê Kurdistanî û Kurdên resen e.’’
Xanima Paola Barzan diyar kir ku der barê serboriya binemaleya wan de çîrokên cuda jî hene ku diyar dikin ew xelkê Îtalya ne, lê di tevahiya Îtalya de bi vê navê peyvek wateyek an jî navnîşanek nîne. Lewma ev yek rasttir e ku bingeha peyvê jî ji Rojhilatanavîn be.
Xanima Paola Barzan da zanîn ku beriya sedsala 18’ê Venedîkiyan bi rêya bazirganiyê gelek mirovên ji qewmên din veguhestine Îtalyayê û her weha ji Rojhilatanavîn jî gelek mirov û malbat anîne welat. Her weha piştî ku Komara Venedîkê navê van kes an jî malbatan tomar kir, navê herêm an jî qewmî yê wan, weke paşnav diyar kir.
Li ser pirsa ’’Gelo te kengî ve dest bi lêkolîna resenî an jî serboriya malbatên Barzan kir?’’ Xanima Paola got, ’’Carekê min dapîra xwe bire gel pijîşkek Kurd. Piştî ku pijîşk li nasnameya min meyze kir got ku ev paşnav navê malbatek navdar ê Kurd e ku niha jî li Kurdistan in. Vê yekê bala min kêşa. Jixwe piştî pişkînîna tibbî, pijîşk jî diyar kir ku piraniya mirovên Rojhilatanavîn tûşî vê nexweşiya li gel dapîra min dibin. Vê jî wesa kir ku ez zêdetir bikevim pey vê lêkolînê.’’
Xanima Paola Barzan ku bixwe jî mamostaya zanîngehê ye û lêkolînê li ser stran, awaz û mûzîka klasîk ya gelan dike, diyar kir ku, piştî wê biryar daye lêkolînê li ser rastiya binemaleya xwe bike, bi tevê wê çend xwendekaran jî biryar dane lêkolînê li ser dîrok, çand û her hewa mûzîka Herêma Kurdistanê ’u ya herêma Barzan bikin. Bi vê armancê jî ewan berê xwe daye herêma Barzan.
Xanima Paola got: ’’Min li vir dît ku gelek dabûnêrît û kevneşopiyên me nîzîkê yên xelkê herêma Barzan in. Her weha cureyek mûzîk jî, ez rastê rîtmên weke hev hatim.’’
Xanima Paola amaje bi wê yekê da ku malbata wê malbatek mûzîkdost û werzîşvan e û gelek kesên ji malbata wê karê hûnerî yê mûzîkê û werzîşê dikin û di cîhanê de jî navdar in. Weke mînak jî navê hûnermend Stîvensano Barzan û yarîzanê werzîşê Ancello Barzan, da û got; ’’Dema min strana hunermenda navdar ya Îtalî Franco Bittiyato ya der barê Şoreşa Kurd û jiyana Mele Mistefa Barzanî guhdar kir ez pir bi bandor bûm. Ji ber vê min gotinên vê stranê jiber kir û min divê bo we jî bêjim:
Şemendefer li Albanya ve dikeve rê
Ku ji sê aliyan ve çendîn mirovê mezin û xweşmêr hilgirtiye.
Bazirganên Hindî yên ku malên wan di navbera Rusya û Çîn de ye,
Li nav kolanên Rojhilatanavîn de Îraqî û Tirk
Tenê ew dikarin bibin ajotkar
Lê ji bo azadiya kolanan
(Mele Mistafa Barzanî) meydanek mezin bo ceng afirandiye
Asoyek geş raxistiye ber çav bo rêwîngên Rojhilat.
Zimanê Farisî hewl dide bibe rêgir, lê ew jî nikare
Efser Barzanî efsaneyek bi cîh hêlişt û serî nadanin.
Vê çîrokê bo şahjin bêjin...
Ku ji ber çaverêkirina vê, çendîn sale xwe di kelehê de zîndanî kiriye.
Lenîngrad jî bo wê xembar bûye
Bo rêya Rojhilatiyan.
Bi şevan dengê sîberan tê bîhîstin
Hawar dike û dibêje; hîna min ew hêz heye da azad bikim
Ev jî ew bû di sedsala azadiya Kurdî de.
Kurdan singa xwe kirine mertal
Bo azadiya şemendefera ku li Alabanya ve daye rê...
Ku ji sê aliyan ve çendîn mirovê mezin û xweşmêr hilgirtiye
Bazirganên Hindî yên ku malên wan di navbera Rusya û Çîn de ye,
Li nav kolanên Rojhilatanavîn de Îraqî û Tirk
Tenê ew dikarin bibin ajotkar
Lê ji bo azadiya kolanan
(Mele Mistafa Barzanî) meydanek mezin bo ceng afirandiye
Asoyek geş raxistiye ber çav bo rêwîngên Rojhilat.
Zimanê Farisî hewl dide bibe rêgir, lê ew jî nikare
Efser Barzanî efsaneyek bi cîh hêlişt û serî nadanin.
Vê çîrokê bo şahjin bêjin...
Ku ji ber çaverêkirina vê, çendîn sale xwe di kelehê de zîndanî kiriye.
Lenîngrad jî bo wê xembar bûye
Bo rêya Rojhilatiyan.
Bi şevan dengê sîberan tê bîhîstin
Hawar dike û dibêje; hîna min ew hêz heye da azad bikim
Ev jî ew bû di sedsala azadiya Kurdî de.
Kurdan singa xwe kirine mertal
Basnews
