prosey azadkrdnewey musl، tenya rehendêkî serbazî nîye، belku euey zor grînge eweye ke duay azadkrdnewey musl le destî da'ş،

prosey azadkrdnewey musl، tenya rehendêkî serbazî nîye، belku euey zor grînge eweye ke duay azadkrdnewey musl le destî da'ş، eayndey parêzgay neynewa çon debêt û çon dûbare rêkdexrêtewe، herweha ç mîkanîzmêk le dûbare rêkxstnewey eu parêzgaye degîrîteber bo euey pêkhate cyawazekanî eu şare le eayndey xoyan netrsn؟ bo qsekrdn leser em prsane û amadebaşîyekan bo prosey azadkrdnewey musl û xoamadekrdn bo egerî şalawêkî dîkey penaberan، em dîmaneyeman legel beşar hemîd mehmud kîkî serokî encumenî parêzgay neynewa encamdaw bemcore boçûnekanî bo gulan xsterû.
* legel euey meseley azadkrdnî şarî musl buwete basî serekîî mîdya nawxoyî û cîhanîyekan، belam pêdeçêt em meseleye her wa asan nebêt û katêkî zyatrî bwêt taweku planî azadkrdnî musl tewaudebêt، pêtanwaye eu astenganey berdem prosey azadkrdnî musl çîn؟

- kontrolkrdnî şarî musl bende beçendîn hokar، debêt eweş bzanîn rzgarkrdnî şarî musl wa asan nîye. pêş hemû şt debêt bprsîn: boçî musl kewte destî da'ş le huzeyranî 2014؟ dyare welamî em prsyare bende be prosey berêwebrdnî eu şare le duay salî 2003، ke hkumetî êraq neytwanîwe daxwazî erebî sunne cêbecê bkat، her boye katêk le huzeyranî 2014 da'ş muslî dagîrkrd، xelkî musl le seretawe pêşwazîyan lêkrdn، baskrdnî em bakgrawende grng bû bewey eu rastîye bzanîn ke dagîrkrdnî musl duay huzeyranî 2014 destî pê nekrduwe، belku duay 2003 û perawêzxstnî erebî sunne destî pêkrduwe û wa beasanîş tewau nabêt.

* aya mebesttan lewe çîye ke delên wa beasanî dagîrkarî musl kotayî nayet؟
- musl şarêkî gewreye û wa beasanî kontrol nakrêtewe، çunke debêt ewe leberçaw bgîrêt eu xelke medenîye berew kwê bçn، emeş manay eweye debêt şwênêk dabîn bkrêt eu xelke awareye lexoy bgrêt، belam ta êsta lêktêgeyştnî syasî le nêwan hkumetî nawendî bexda û eu hêzane nîye ke xoyan be nwênerî xelkî musl dezann ke hkumetî êstay xocêy û encumenî parêzgay neynewa degrêtewe، yan ewaney le derewey hkumetî xocêy musl ke debêt bo ewanîş berçawrûnîyek hebêt، bewey eayndey musl û pêkhatekanî parêzgay neynewa berew ç arasteyek deron، lelayekî dîkewe heta êstaş supay êraq berçawrûnî tewauy nîye bo amadebaşî le ruuy dabînkrdnî lojîstî، herweha dabînkrdnî çek û teqemenî pêwîst bo eu proseye، emane hokarî grîngn، belam hokarî serekî eweye lêktêgeyştnî syasî leser eayndey musl nîye، ke beteekîd musl carêkî dîke nagerêtewe bo pêş 10î huzeyranî 2014u، debêt arasteyekî dîkey berêwebrdn bgîrêteber ke xelkî parêzgay neynewa qbûlî bkat. leber euey êsta nzîkey dû mlyon xelk lenaw şarî musl le jêr kontrolî tîrorîstanî da'şn، prsî serekîî eu xelke eweye çon musl rzgar bkrêt، belam qbûlîşyan nîye heşdî şe'bî beşdar bêt. em babetane hemuuy be yektrewe grêdrawe. herboye ême weku encumenî parêzgay neynewa bryarmanda ke nabêt heşdî şe'bî beşdarî prosey azadkrdnewey musl bkat، çunke zorîney xelkî parêzgay neynewa pêy baş nîye.


* amadekarîyekan le ruuy serbazîyewe bo azadkrdnewey musl geyştûnete kwê؟
- leser astî serbazî plan bo kontrolkrdnewey musl heye، belam be şêweyekî gştî ta êsta eu plane rûn nîye، pêwîste lem planeda amadekarî ewe bkrêt çon xelkî parêzgay neynewa û erebî sunney hozekan beşdarî deken le azadkrdnewey musl، emeş leber eweye duay azadkrdnewey musl berprsyaryetî dekewête ser şanî ewan، boye debêt em dosyeye be hemahengî berêwe bçêt، debêt hkumetî xocêy neynewa becorêk hêzekanî asayş rêkbxatewe ke le xelkî eu parêzgaye pêkhatbn، emeş debêt be hemahengîkrdn bêt legel hkumetî herêmî kurdstan û hkumetî nawendî bexda û emrîka û hêzekanî hawpeymanî. herweha her le çwarçêwey em amadebaşîye، êsta serbazgey heşdî wetenî be serokayetî esîl nucêfî berêwedebrêt ke bexda hîç pêwendî pêwe nîye، belam nucêfî bepêy peywendîyekanî xoy û be hemahengî legel herêmî kurdstan û hêzekanî hawpeymanan û turkya eu serbazgeye berêwedebat، euca hkumetî êraq î'trafî pê bkat، yan na، leduayîda her mamele legel em babete dekrêt، êsta barudoxeke bemşêweye û debêt xelkî parêzgay neynewa betaybetî erebî sunne xoyan yekbgrn û daxwazî berçawyan hebêt، belam min dlnyam doxeke nagerêtewe bo 10/6 xelkî musl û eu parêzgaye qbûlî ewe naken fermandeyekî serbazî nenasraw bêt û lew parêzgaye bkewête gyanî xelk û destdrêjî le xelkî bkat، îtr eme qbûl nakrêt .


* amajetan tenya be erebî sunne krd، belam le musl pêkhatey dîke wek kurdî êzîdî û şebek û krîstyan û turkman û hî dîkeş hen، aya ewan çarenûsyan lew parêzgaye çon debêt؟
- sebaret be pêkhatekanîş le kurdî êzîdî û krîstyan û şebek û kakeyî û turkman çareserî tewau bo ewan eweye dabeşkrdnêkî îdarî le parêzgay neynewa bkrêt، emeş bew corey şengal bbête parêzga، teleferîş bo turkmanekanî sunne û şîe bbête parêzga û deştî neynewaş bbête parêzgayekî dîke bo krîstyan û eu pêkhataney lew nawçeye dejîn، eger eme kra، eu kat core dlnyaîyek bem pêkhatane dedrêt ke çîtr dahatûyan le metrsîda nabêt. lem haleteşda eger eu parêzgayane drust bû، ewa xoyan bryar deden deçne ser herêmî kurdstan، yan xoyan wek parêzgayekî serbexo demênnewe، yan ser be hkumetî nawendî (bexda) debn.


* hemû şarezayanî serbazî bas lewe deken musl taybetmendî xoy heye û cyaye le parêzgakanî wek tkrît û rumadî، tenanet jmareyekî zorî xelkî musl lew şare mawnetewe û le jêr destî da'şn، êwe weku serokî encumenî parêzgay neynewa ke le nzîkewe şarezayîtan le doxî xelk lenaw şarî musl heye، aya cyawazî kontrolkrdnewey musl legel enbar û rumadî û tkrît çîye؟
- cyawazîyekî zor heye، çunke komelgey musl komelgeyekî frepêkhateye، enbar û selahedîn le ruuy pêkhate û rûberî zewî û bûnî îmkanatewe cyaye، da'ş êsta musl weku paytextî xoy dezanêt، heleyekî zor gewreye hêze hewalgrî û eminîyekanî êraq bê euey hemahengî legel hêzêk lenaw şarî musl bken berew eu şare bçn، ewa bo dû sal deçêt da'ş lenaw şareke xoy bîna krduwe û debêt dlnyaîîş be xelkî musl bdrêt ke eu hêzey rzgaryan dekat le xelkî xoyane û nayet destdrêjîyan lêbkat، sereta debêt şarî musl gemaro bdrêt bo euey lenaw muslda narazîbûn rûbdat û çekdaran derbkrên، herweha nabêt wek hêzêkî serbazî mamele legel da'ş bkrêt، leber euey da'ş şerî naw şar û male û mal dekat، dyare zor kesîş heye lenaw musl amadeyî eweyan nabêt derbçn، zor xelk heye malî xoyan cênahêln، tenanet leseretada xelkanêk hebûn lenaw şareke derçûn keçî dwatr geranewe، eme taybetmendî xelkî senterî şarî musle ke zorbeyan pîşeger û fermanbern، nesîcî komelayetî şarî musl waye ke eu xelke wa beasanî ranapern، debêt yekemcar legel hêze serekîyekanî naw şarî musl betaybetî erebî sunne hemahengî hebêt. herweha debêt sereta çend şarêkî dewruberî musl azad bkrêt، betaybetî geyare، debêt supay êraq û heşdî eşaîrî sunne ewaney xobexşn lenaw proseke bn، bo euey rûn bêt ke xelkî musl beşdarî serekîyan le rzgarkrdnî şareke heye . begştî debêt ême bzanîn ke xelkî naw şarî musl ewaney êsta le jêr kontrolî da'şdan، rawboçûnî xoyan debêt، eme manay ewe nîye ewan le musln، wata legel da'şdan، nexêr. ewane deyanewêt bzann duay da'ş kê le musl hukm dekat.


* trsî gewre le rzgarkrdnî musl beşdarî heşdî şe'bî-ye، ke le dû layenewe metrsî heye، lelayek beşdarî heşdî şe'bî debête kartêk be dest da'şewe bo euey şerî şîe û sunney pêbkat، lelayekî dîkewe trsî ewe heye komelkujî leser destî heşdî şe'bî djî sunne bkrêt، aya çon hîsabtan bo eu dû metrsîye krduwe؟
- pêş hemûşt wek encumenî parêzgay neynewa bryarman dawe ke nabêt heşdî şe'bî beşdarî eu proseye bkat، euyş leber eweye hestyarî bwarî mezhebî nekewête doxêkî metrsîdarewe، pêmanwaye eger bryar bdrêt heşdî şe'bî beşdar bêt le rzgarkrdnewey musl، xelkî musl qbûlî naken، çunke xelkî şarî musl ne da'şyan qbûle، ne heşdî şe'bî، tenanet eger heşdî şe'bî beşdar bêt، xokujîye bo ewanîş، çunke mumkîne xelkî parêzgay neynewa le djî heşdî şe'bî raperîn bken، xotan dezann pêştr musl le jêr kontrolî hkumetî nawendî، fermandey emelyatyan hebuwe، sê frqey gewrey prçekyan hebuwe û qyadey eu operasyoneyan krd، belam helhatn û eu supa zebelahe darma، herboye nabêt heşdî şe'bî beşdarî prosey rzgarkrdnewey musl bkat، çunke eu kate ême nazanîn be ç şêweyek doxî musl tewau debêt، renge em babete bbête hoy euey xelkî naw şarî musl le djî heşdî şe'bî rapern، boye ême demanewêt xelkî myanrewî naw musl û xobexşekan û heşdî hozekan beşdarî bken، eu kat dlnyaîî be xelkî musl dedrêt ke eu hêzane le xoyann û druşmî taîfî û cyacya ke leser astî cya cya bangeşey bo dekrêt، namênêt.


* dyare serok barzanî barudoxî parêzgay neynewa duay azadkrdnewey ledestî da'ş zor le lay grînge، bo emeş cext lewe dekatewe duay azadkrdnewey musl debêt bzanrêt çon berêwedebrêt، prsyarî ême eweye êwe weku encumenî parêzgay neynewa plantan bo berêwebrdnî neynewa duay azadkrdnî le destî da'ş çone؟ aya bo em mebeste legel serok barzanî kobûnetewe û eger kobûnetewe beçî geyştûn؟
- ême dû car legel cenabî serok barzanî danîştuuyn، eu pêywaye debêt zemanetî tewau be pêkhatekanî şarî musl bdrêt، ke tûşî eu karesate nebnewe، herweha ştêkî grîng heye ke debêt şarî musl be şêweyekî berçaw le ruuy eminîyewe rûn bêt kê eu melefe berêwedebat، leber euey bo herêmî kurdstanîş zor grînge ke musl aram bêt، çunke karîgerî leser herêmî kurdstan debêt، ême le encumenî parêzgay neynewa، baş dezanîn be xwênî şehîdanî pêşmerge zyatr le 12 yekey îdarîî neynewa azad krawe، eweş bo eweye ke ême bzanîn çon mamele legel eu doxe bkeyn. min delêm xelkî musl razî nabn doxeke bgerêtewe bo pêş huzeyranî 2014، arasteke bew coreye neynewa zyatr berew herêmbûn deçêt، eme le ruuy syasîyewe، belam le ruuy mroyî planman heye û le kongrey rojnamewanî eu plane îdarîyeman rageyand ke çon duay kontrolkrdnewey musl le ruuy îdarîyewe kar bkeyn û yarmetî xelk bdeyn.


* mawey pêşû serok barzanî legel serok hoz û kesayetîyekanî parêzgay neynewa kobuwewe. aya amancî serok barzanî lew kobûneweye çî buwe û dawakarî ewan le serok barzanî çî bû؟
- be rûnî û aşkrayî kobûnewey serok barzanî legel serok hoz û kesayetîyekanî parêzgay neynewa bo eu pêwendîye komelayetî û mêjuuyye dûr û drêjey nêwan kurd û ereb degerêtewe، lesercem bwarekanî komelayetî û abûrî û syasî. aşkraye le duay da'ş bmanewêt û nemanewêt eu pêwendîye kewte bwarêkî trewe، wata corêk ledestdanî mtmane hate pêş، çunke zor le gundnşînanî ereb hebûn le pştewe lepêşmerge û pêkhatekanyan da û core xyanetêkyan krd. emeş manay eweye dûbare çaw bew pêwendîyeda bxşêndrêtewe، cenabî serok barzanî ke legelyan danîşt، nameyekî pê bû، ke euey bew doxe razî bêt، bray êmeye û mafî parêzrawe، euşî destî le destdrêjî û kuştnî xelk hebuwe، îtr ewe nabêt bgerêtewe û rêgeş nadrêt bgerêtewe، eu kobûneweye legel hoze erebekan zor grîng bû، çunke da'ş le seretawe deyuyst meseley qewmî bhênête pêşewe û bîkate şerî kurd û ereb، serok barzanî eu mubadereyeî krd û neyhêşt wîstî da'ş be qoztnewey doxeke bêtedî û şereke bbête şerî kurd û ereb.


* bas lewe dekrêt encumenî parêzgay neynewa le qolekanî rojhelat û rojeaway musl hemahengîtan legel hêzî pêşmerge heye bo euey lew qolanewe serperştî rzgarkrdnî musl bken، herweha lew qolewe xzmetguzarî pzîşkî bo hêzekanî pêşmerge dabîn bkrêt، aya eu hemahengîyetan legel hêzî pêşmerge û parêzgay dhok drust krduwe؟
- ême hemahengîman legel parêzgay dhok û hewlêr heye، supasîşyan dekeyn û amadekarîman le ruuy tendrustî û şarewanî heye، pêşmerge lew nawçane rolî serekî û bala debînêt bo eu babetane، pêşmerge hêzêkî rêkxraw û rêkupêk û meqbûle û êsta xelkî eger byanewêt azad bn û dlnya bn، bebê trs rû dekene pêşmerge û tensîqî tewauman legel pêşmerge heye û leberekan beseryan dekeynewe û dezanîn rolî serekîyan le rzgarkrdnî musl heye.


* dwaprsyarman eweye euey mezende dekrêt legel destpêkrdnî prosey azadkrdnî musl jmareyekî zorî xelkî eu şare aware bn، taçend amadekarîtan bo em meseleye krduwe؟
- ême nwênerman heye le nawendî hemahengîî hawbeş ke hkumetî herêmî kurdstan û bexda û hêzekanî hawpeymananî têdaye، agadarîn û planîş heye û eu şwênaneman destnîşan krduwe ke aware ruuy têdeken، belam çend debêt û çon debêt، ta êsta be tewawetî rûn nîye، belam xelk arastey eu şwênane dekeyn ke amadekarîman têda krduwe taweku rûbkene eu şwênane û xzmetguzarîyan bo dabîn bkrêt.