حکومەتا ھەرێما کوردستانێ،گرێ و کارو چالاکیێن وێ ھاتینە کرنێ، دوارێن جودا جودا یێن سکتەرێن ژیانێ دا ،وەک سکتەرێن (ئاڤەدانی،چاندن،پەروەردە و ساخلەمی......ھتد ،ئەڤە و یێن دیتر ژی ئەو یێن کو سکتەرێن ھەرە گرنگ دھێنە قەلەم دان،بۆ ڕێڤەبەرنا ژیانا وەلاتیان،لێ ڤان سکتەرێن ھەنێ دا،وەک لایەنێ ئێکێ بەرپرسیارە ژ ھەر وارەکێ ڤە بیت. بۆ پێشئێخستن و زەنگین کرنا وان،ژ ڕویێ ئاڤەندانی و خزمەتێن ھەژی بۆ بھێنە کرنێ.ئەم دێ بەحس ھندەک ژ وان کارو چالاکی و سکتەرانە کەین، ئەو ژی نموونە لسەر چاندنێ بیت کو گرنگی و ڕول و پێگەھی حکوومەتێ و کارو کریارێن وەلاتیان ژی تێدا چییە ؟
ئێکەم جار حکوومەت بەرپرسیارە، بۆ گرنگی دان و پێشکەفتنا ھەر سکتەرەکێ ژیانێ، دناڤا وەلاتی دا،چونکی ئەگەر ھندی گرنگی ب کەرتێ چاندنی و جوداھی ژ وی بھێتە دان،ل وی دەمیدا ئەو دبیتە ئەگەرێ ھندێ کو ڕەوش و کارو بارێن باشتر و بەرھەمەک زێدەتر ب کەفتیە بازاڕی دا،ئەڤە ژی دڤێت حکوومەت ھاریکاریا جوتیاران بکەت و جوتیار ژی فێری کارێن چاندنێ یێن بسپۆری بن و خولێن فێربوونی و ھشیاری ژی بێنە ڤەکرن ،ژ ھەر ڕویەکێ ڤە بیت،بۆ ھندێ دا کەسێن ئەکادیمی دروست ببن،د بوارێن جودا جودا دا.دیسا حکوومەت وەک(کیمیا،ئامێرێن سەردەم و یێن نوێ بێختە بازاڕی و ھاریکاریەک باش بۆ جوتیاران بھێتە کرن.بەلێ ھەتا نوکە وەک پێدڤی بوون، ل ھەرێما کوردستانێ،گرنگی ب کەرتێ چاندنێ نەھاتیە دان و ھاتبیتە کرن ژی ل ھندەک دەڤەر و کاران دا لێ ئاستێ پێدڤی بوونێ دا نەبوویە، لەوما دبیننین کو بەرھەمەکێ جوان و مودرێن ب نمرا ھەرە باش بەرھەم ناھێت.بەلێ ھەر دەما پەیوەندیا دناڤبەرا جوتیار و لایەنێن شولەژی دا خۆش بیت یا مۆکم بیت،ل وی دەمیدا، کار و بەرھەم ھەرە باش بدەستڤە ئێت و نابیت حکوومەت ژی تنێ گرنگی ب ئێک ماددە بدەت،وەک نەفت نموونە، ھەردەما گرنگی د بوارێن دیتر ژی دان، ل وی دەمیدا ئێکسەر دبیتە ژ وان وەلاتێن پێشکەفتی کو ڕادەکێ د وارێ چاندنێ دا ڕول ھەبیت.بەلێ ھەیا نھا پتریا ھەرە زۆریا بەرھەمێن مە نافخۆی نینە و پتر ژ وانا یێن دەرڤە نە و ڕێگری وەک پێدڤی بوون لێ نەھاتییە کرن، کو یێن نافخۆیێ ڕول و ھەبیت د بازاڕی دا.بەلێ ھندی بینن خەلکێ مە باوەری و پتر بکارئینان وان بۆ بەرھەمێ خۆمالی نیە، بۆ یێن دەرڤە دەستێ خوە درێژ دکەن،ئەڤە ژی ڤەدگەرێتە ڤە بۆ نەبوونا چ سیستەمەک جێگیر و پێشکەفتی و نەبوونا پلانەکا ڕێک و پێک دبیت لسەر کاغەزی یان ژی تنێ گوتن بیت نەک ب کریا ئەو پلانە بھێنە بجئینان،لەوما ئەو دبیتە ئەگەر کو نەھاوسەنگییەک ھەبیت،دناڤبەرا(حکوومەت،جوتیار،بەرھەمێ نافخۆیی و یێ بیانی) ژی ئەڤە تەمامکەرێن ھەڤدوونە، بۆ باشتر کرنا وان ڕێیێن باشترکرنا بەرھەمێ خۆمالی.ھەتا نوکە وەکی پێدڤی بوون ھاریکاریا جوتیاران و خەلکی نەھاتیە کرن، کو گرنگییەکا زێدەتر ب کەرت و بەرھەمێ خۆ بدەت،وەکی مە ئاماژە دایە پشتەڤانیکرنێ،ھەردەما پشتەڤانیا خەلکی ھاتە کرن ،وی دەمی خەلک پتر کار کەفت و کارێن باشتر ئەنجام دەت. لێ ھەتا نوکە گرنگی ب گوندان نەھاتیە دان ژ ڕویێ خزمەتێن سەرەکی و دەستپێکی وەک ڕێ و بان و پر و کارەبا و ئەگەر ئەڤە نەبن چەوا جوتیار قەستا گوندێن خۆ کەت بۆ سەخبێر و پاکژ کرنا رەزێن خۆ.یان ژی ئەگەر ھەر دەڤەرەکێ کو ب چ یا ناڤ و دەنگ بیت، وەک نموون دەشتا ناڤکورێ یا زەنگینە ب تەماتە و برنج و گەنم ... و بەرھەمێن دیتر ل وان دەڤەران،وەکی کارگەە و جھێن ھەلگرتنا بەرھەمی جھەک باش ھەبیت دێ ئەو بەرھم ھەتا ل دەرڤە ژی ڕول ھەبیت. بەلێ چ گرنگییەک وەھا پێ نەھاتیە دان بەرھەمێ،لەوما ب شێوازەکێ نە ڕێک و پێک دھێتە بازاڕی دا و کڕین و فرۆتن پێ دھێتە کرن.ھەردەما ب جوانترین شێوە ئەو بەرھەم ھاتە بەرھەڤکرن بۆ بازاڕی ،ل وی دەمیدا ،پاشی ناڤ و دەنگی و کریارێ خوە نەبیت،بەلێ تشتێ گرنگتر ئەوە بکارئیبنان بسپۆرێن چاندنێ بۆ بکارئینان تۆڤ دەم و کارێن چاندنێ، کو دڤێت ڕولێ خوە ڕابن، بۆ پتر بکارئینان ئاخ و ئاڤ و ھەواییەکێ گونجای.ژینگەە ژی ئێکە ژ کاریگەریا خوە یا ئێکسەری ھەبیت ل سەر ھەبوونا باشی وخراببیێن بەرھەمی و تۆڤی، ئەگەر ھاتوو ئەو ژینگە نەیا ساخلەمبیت بۆ وی توڤی ئەڤە نابیتە بەرھەمەکێ جوان وسەرکەفتی،چ بھاو بازاڕەک وەھا نابیت.ئەڤە ھەنێ کورتی بەحس چاندنێ کر و سکتەرێن دیتر ژی ھەموو ب ساخ ولەتێن خۆ ڤە گرنگن بۆ پێشکەفتن و باشتر کرنا ژین و ژیارا خەلکی .ئەگەر بەحس سکتەرێن دیتر ژی بکەین دێ ھەموو ئەو بن یێن د وارێ چاندنێ دا ،چونکی دڤێت د ھەر سکتەرەکێدا گرنگی و ڕول و پێگەھێ و د وارێن خۆ دا ھەبیت ئەو ژی دڤێت خول و ھۆشتیار کرن دگەل پشتەڤانیا لایەنێ شولەژی،کو بێ ئەڤە پشتەڤنیە یێ سەرکەفتی نابیت، بەرھندێ دڤێت کەسێن ئەکادمی و بسپۆری ڕول ھەبیت و گرنگی پێ بھێتە دان ژلایێ حکوومەتی ڤە.بەلێ بەحس باشی و خرابیێن حکوومەتێ بکەین؟
حکوومەتا مە ھەتا ڕادەکێ ل ھندەک سکتەران ڕول ھەبووبە نموونە ژی لسەر ڕێک بانان کو تا ڕادەکێ باش شیاینە ڕێیێن مودرێن و سەردەمیانە دروست بکەن، لێ دبیت ئەڤە بیتە جھێ پرسیارێ بو وەلاتیان، چونکی دبیت ل ھەموو دەڤەران ئەڤ یەکە نەھاتنبیتە کرن ل دەڤەرا وان یا تژی بیت ژ کێماسیان ،نەخاسمە ڕێ و بانانن، بەحس ساخلەمیی بکەین نموونە کورتی، ئەوە کو چەندین نەخۆشخانە و بنگەە و کەرتێن ساخلەمی ھاتینە ئاڤاکرن، وەک ئاڤا نابین کو یا بێ کێماسیە بەلێ تا ڕادەکێ باش پێنگاڤ ھاڤتنیە تایبەت سەردەمێ کۆرۆنایی ،دگەل ھندێ دا ژی کو ڕویی خرابیێ ڤە ژی کو ھند کێماسی ھەنە ئێک ژوان زۆریا دەرمانخانە،کو ئەڤە بوویە بارگرانی و ھەڤرکیەک بۆ بلند بوونا بھایێ دەرمانان و نە پێگریا تۆمار کرنا وان ل وەزارەتا ساخلەمیێ یان ژی ئێکسپایەر و چەندین ڕودانێن دیتر ژی ناڤا کەرتی داھەنە، وەک نەگرنگی دانا نوژدارن د دەواما خۆ یا سپێدەھییان کو نەساخێ خو فرێکەتە ئێڤاران تنێ بۆ بھایێ پلێت و فرۆتنا ھندەک دەرمانێن خوە و ھەتا داوی.

بەحس پەروەردێ بکەین،کو ئەڤ کەرتە ئێکە ژ کەرتێن ھەرە گرنگ بۆ ئاڤاکرنا ھەر مللەتەکێ،مە وەک پەروەردە کار و چالاکیێن باش ھاتنە کرن، ژ ڕویێ ھەبوونا ئاڤاھییان و مامۆستا و بسپۆرێن ھەرە باش و دگەل گورینا چەندین سیتەم ھەموو وەک جەرباندنەکی نە بۆ ئاستێن خاندنی، دگەل گرنگی دان ب زانکۆ و پەیمانگەھـ و باخچە و قوتابخانێن ئەھلی، دبیت ئەو ژی دەرگەھەک بیت بۆ وان یێن دەلیفە نەبویە ل حکومی، بەلێ ئەڤە نابیتە کافی کو کەرتێ ھەنێ بێ کێماسیە کو تژی گلەی ھەنە ئێک ژ وان کێمیا میلاکی ل چەند پەروەردان و نەبوونا پەروەردەکا ساخلەم و ئەڤە دبیتە ئەگەرێ ھەموو ئاریشان.لەوما دبینن ژ ھەر ڕویەکێ ڤی بیت کو ئەم تووش دبین ژ بەر نەبوونا پەروەردەکا باش.دیسان نەبوونا ئاڤاھیێن مۆدرێن کو دکمن، وەک ئەھلی و گرنگی ب ئاڤاھی و کەل و پەلێن باش و زۆر نە ھاتیە دان،پتریا ھژمارا قوتابیان ژی ئێکە ژ سەدەمێن تێکدانا درەوونێ وان د پۆلێدا.ئەگەر بەحس سکتەرێت دیتر ژی بکەین ھەمان کارو ئەنجام ھەنە، لەوما لێرە دا ب گشتی بەحس ھند کاران کەین ، وەک مە گوت نەبوونا پشتەڤانیا جوتیاری یان نەبوونا جوتیارەکی سەرکەفتی و کیمیا میلاکی مامۆستا و ئاڤاھی و زوۆریا ژمارا قوتابیان و چێکرنا ڕێ و ڕێن مۆدرین ...... ھتا داوی کو دڤێت ھەبوونا گرنگییەکا باش بھێتە دان ژلایێ حکومەتێ ڤە کو ئەو کار و کریارێن ھاتینە کرن، ئەگەر کو بێژیبن ھەرێم یا بێ کێمیاسیە یە لێ ئەڤە نابیتە ھەجەت کو بێژین حکومەتێ چ نەکریە ژی ئەو ژی نابیت،ل گورەی کارو بەرنامە و پلانا خوە یا کورت ودرێژ کار کریە، بەردەوامە ژی ل سەر کارێ خۆ لێ وەکی مە گوتی نە ئاستێ پێدڤی بوونێ دایە و ئەو کارێن کری، دبیت ل دەڤەرێ تژی بیت ژ خزمەتێن باش ، ھەر چەوا بیت تارادەکێ شێن بێژن ب ڕێژا باشیێن ھاتینە کرنێ،دگەل ئەو خزمەتگوزاریێن نەتەمامبووی ب ڕێژا نەگەھیتە ٣٠ سەدێ و دبیت پتر و کێمتر ژی بیت،چونکی دەڤەر ھەیە خزمەتێن سەرەکی و تنێ ھاتنە کرن و یێن دیتر نەھاتنە کرن، یان گرنگی پێ نەھاتیە دان .دەرئەنجامێ ڤان کارو کریارێن حکوومەتێ ئەوە کو دەرکەفیت و دڤێت ڕاوەستاندنەک بۆ بھێتەکرن ئەوە د ڕاستیدا ، گرنگی ب کەسێن ئەکادیمی و بسپۆر و کەرتێن جودا جودا بدەت، بۆ ھندێ کو بکاریت ژ ڕویێ سامان و ئابوورەکێ سەرکەفتی ھەبیت بۆ ھندی بکاریت جھێ نەبوونا نەفتی نموونە داکەفت یان ڕول نەما جیھانێ،ئەو بشێت گازی یان چاندنی یان گەشتوگۆزاری،کو ھەر سکتەرەکێ دیتر بکاربیینت و ئابوورەک مۆکم ھەبیت، بۆ ھندێ دا بکاریت تا ڕادەکێ بەرھەمێن نافخۆی گرنگی ھەبیت و ببیت بەرھەئنینان، نەتنێ ل گرنگی بدەت وەلاتی دراوسێ، ھەردەم سنووران یان دەروازان ئاریشا بۆ دروست بکەن،بۆ ھندێ کو ھەردەم بن دەست بن و ئەو دەستکەفت بھێن ژبیر کرن.