بەمە ناڵـێم هونەر
تاریق كارێزی
لە ماوەی ڕابردوودا، خانمە شێوەكاری ڕۆژاوای كوردستان، ڕۆژین حاجی حوسێن لە لایەن ڕێكخراوی (7 ڕەنگە)وە پیشانگەیەكی تایبەتی لە مۆزەخانەی ئەمنەسوورەكەی شاری سلێمانی بۆ كرایەوە. تابلۆكانی ئەم نیگاركێشە بەهانەیەكی باشە بۆ ئەوەی وردتر و بوێرانەتر خۆمان لە قەرەی هەڵسەنگاندنی ڕەوتی هونەری شێوەكاری لە كوردستاندا بدەین. دوو ئاراستەی هونەر، كار بۆ نەخشەڕێژكردنی ڕەوتی هونەری شێوەكاری لە كوردستاندا دەكەن، ئاراستەیەك (من لەگەڵیدا نیم) دەخوازێت هونەری شێوەكاری لە كوردستاندا وابەستەی تازەترین بزاوتەكانی هونەر بێت لەسەر ئاستی جیهاندا، ئاراستەیەكی دیكەش (من بە مكووڕبوونەوە لەگەڵیدام) دەخوازێت بە ڕەچاوكردنی هەلومەرجی وڵات و نەتەوەكەمان هونەر بكەین. ئێستا ئاراستەی یەكەم باڵادەستە، بە پێچەوانەی خواستی من وەك كەسێكی پەرۆش بۆ دنیای داهێنانی شێوەكاری، دەبینین بەشێكی زۆری هونەرمەندانی كوردستان خۆیان تێكەڵ بە ڕەوتی جیهانیی هونەر كردووە، بەمەش دەبینیت بۆشاییەكی گەورەیان لە نێوانی خۆیان و خەڵكی هونەردۆست و بینەردا دروست كردووە، هەڵبەت ئەم بۆشاییە پرسیاری گەورە و هەستیاری لێ دروست دەبێت، ناكرێت هونەرمەندی شێوەكار لە كار و ئەفراندندا ئەو پرسیارانە نادیدە بگرێت.
من لەبەر دوو هۆی بنەڕەتی و بە پشتبەستن بە بیركردنەوە و لێكدانەوەی زانستی و بابەتییانە، باوەڕم بەوە نییە هونەرمەندانی كوردستان ببن بە بەشێك لە ڕەوتی هونەر لە جیهاندا، ڕەوتێك ناسنامەیان بسڕێتەوە و لە نێو شەپۆلی خۆیدا ونیان بكات، فەرموون لەگەڵ دوو هۆیەكە:
یەكەم: هونەر بە شێوەیەكی زۆر ئۆرگانی وابەستەی هەلومەرجی نەتەوە و مێژووەكەیەتی، شوێن و كات و ژینگەش سێ فاكتەری كاریگەرن لە دیاریكردنی پەیام و خواستەی هونەردا، ئەو پەیام و خواستەش لە ڕووی كردەنییەوە لە شێوە و شێواز و تەكنیك و ڕەنگ و فیگەر و كاركردنی هونەرمەنددا ڕەنگ دەدەنەوە. هەلومەرج و ژینگە و مێژووی ئێمەی كورد لە هی نەتەوەكانی دیكە جودایە، ئەمەش ئەوە دەخوازێت هونەرێكمان هەبێت گوزارشت لە هەبوون و ناسنامەكەمان بكات، بەدەم خواستی دەروون و جەستە و هەست و نەستی تاكی كوردستانییەوە بچێت، سەلیقەی جوانخوازانە و چێژ و چەشەی بلاوێنێتەوە.
دووەم: مێژووی هونەر لە لای گەلانی پێشكەوتووی ئەوروپا، قۆناغ بە قۆناغ ڕۆیشتووە و گەشەی كردووە، بۆیە ئێستا ئەگەر هونەری بەبستراكت لە لای هونەرمەند و هونەر كڕیاری ئەوروپاییەوە ئاسایی بێت و مایەی پەسند بێت، ئەوا لە لای منی كوردستانی (هونەرمەند بم یان هونەر كڕیار)، كارێكی نامۆیە، لەگەڵ زەوق و سەلیقە و چەشەی مندا ناسازێت.
پاڵپشت بەوەی گوتمان، پیشانگەكەی ڕۆژین حاجی حوسێن، كە نموونەیەكە بۆ هونەری توێژێكی فراوان لە شێوەكارانی كوردستان، بۆ بینەرێكی كوردستانی پتر وەك ڕەنگسازی خۆی دەنوێنێت، ڕەنگسازییەك هەوڵ دەدات واتا و مەبەست بشارێتەوە، جوانی پەرت بكات، ئەم شتانەش بە قازانجی هونەر ناشكێنەوە. هەڵبەت ئەوانەی پشتیوانی لە هونەری لەم جۆرە دەكەن، پاساوی خۆیان هەیە، بەڵام من باوەڕم وایە ئەم ستایلەی كاركردن هێندەی كە لاساییكردنەوەی هونەری بیانییە، هێندە وابەستە بە ئەزموونی هونەرمەندانی كوردستان و خواستی هونەردۆست و هونەر كڕیارانی كوردستان نییە. تابلۆ ئەگەر لە زەینی بینەردا نەچەسپێ و لە خەیاڵدانی ئەودا جێ نەگرێت، گوزارشتە لە هونەرێكی بێ واتا، هونەرێكی ناحەز و نامۆ، كاركردن بۆ ناحەزی و نامۆیی نە هونەرە و نە پیشەی هونەرمەند.