ریفراندۆم هەرچەندە مافی هەموو گەلێکە لە جیهان بە کوردیشەوە، بەڵام بۆ کورد بڤە کراوە و کاتێک ئەنجامیش درا، کۆدەنگییەکی ناوچەیی و نیودەوڵەتی و ناوخۆیی لەسەر دروست کرا و بە هەموو شێوەیەک دژایەتی کرا، بە جۆرێک، دەروازە سنوورییەکان و فڕۆکەخانە و تەنانەت گەمارۆی سەربازی و ئابوورییشی خرایە سەر و زۆر بەتوندی دژی ئەو پرۆسە دیموکراسییە وەستانەوە، کە گەلی کورد دەنگی بۆ دا و جیهانی بەئاگا هێنا، کە کوردیش وەک میللەتانی سەر رووی زەمین، مافی ئەوەیان هەیە خاوەن بڕیار و قەوارە و سەربەخۆیی خۆیان بن.

بۆیە ئەگەر کەمێک وردبینانە لە لێکەوتەكانی ریفراندۆم بڕوانین، دەبینین بەر لەو پرۆسەیە، کورد دەسەڵاتداری سەرەکی بوو بەسەر ئەو ناوچانەدا و جۆریک لە حوکمی خۆجێیی کوردی پێوە دیار بوو، بەڵام بە ئەنجامدانی پرۆسەکە، دوژمنانی کورد جارێکی دیكە لەسەر مێزی گفتوگۆ کۆ بوونەوە و سەرەڕای ناکۆکیی نێوانیان، لەسەر چوارەنووسی دیموکراسیخوازی کورد کۆک بوون و بە هەموو شێوەیەک و لە هەموو روویێکەوە گەمارۆیان خستە سەر هەرێمی كوردستان، وەک ئەوەی کورد تاوانێکی گەورەی کردبێت، هەموان یەکپارچەیی خاکی عیراقیان پشتڕاست کردەوە و لەگەڵ یەکپارچەییشدا دژی ویستەکانی پێنج ملیۆن خەڵکی ئازادیخواز بوونەوە.

دیارە ئەو رووبەڕووبوونەوەیە بۆ رۆژهەڵات و رۆژئاوا و باکووریش هەر هەمان ڕبەیە، کە ئەم بالۆرەیەی پێ دەپێون و هەر وەک لە تازەترین راگەیەندراوی تورکیای ئەردۆگاندا هاتووە، کە دەڵێن یەکپارچەیی خاکی سووریا و عێراق و ئێران وەک یەکپارچەیی تورکیا سەیر دەکەن، کەواتە تورکیا و هەریەک لە پارچەکانی دیكەی کوردستان لە کاتی داواکردنی مافی خۆیان رووبەڕووی ناڕەزایی دوژمنان دەبنەوە، جگە لە هاوسۆزەکانیان لە دەوروبەر و وڵاتە زلهێزە بەرژەوەندخوازەکانی جیهان، کە ئامادەن لەپێناو بەرمیلێک نەوت میللەتێک بفرۆشن، وەک چۆن لە رۆژئاوای كوردستان رووی دا.

جا ئەوەی کە پێویستە قسەی لەسەر بکەین ئەوەیە، کە لەدوای ریفراندۆم و لە کاتی ئەنجامدانی پرۆسەکەشدا، کورد دەبێ ئەو راستییە ببینێت، کەوا هیچ دۆستێکی نییە و ئەوەی وا دەكات هەڵسوکەوتیشی لەگەڵ بکرێت بەرژەوەندییە، تا بەرژەوەندیی باڵاتر جێگرەوەی دەبێت، وەک بینیمان ئەمەریکای زلهێز لە بەرامبەر کوردی رۆژئاوای كوردستان، تورکیای هەڵبژارد و بەمەش گەورەترین دۆژمنی بەردایە سەر رۆژئاوا، کە رۆژانە بە بەرچاوی جیهانەوە دەیان جینۆساید جێبەجێ دەكات.

لەلایەکی دیكەیشەوە، کورد ناوچە جێناکۆکەکانی داوەتە دەست دەستوور و ئێستاش دەبینین لایەنە عێراقیەكان بالۆرەی هەمواركردنەوەی دەستوور لێ دەدەن، ئەگەر کورد بە یەک گوتاری سیاسی و یەکگرتوویی کار بۆ لەباربردنی ئەو هەوڵە نەدات، ئەنجامەكە خراپ دەبێت. کورد بە هەموو رەنگ و ئایدیا جیاوازیەکانییەوە دەبێ یەکدەنگ و یەکگوتار خوێندنەوەی بۆ پێشهاتەکان هەبێت و کوردبوون بکاتە بناغەی خەباتی خۆی و دوور لە بەرژەوەندیی تەسکی حزبایەتی لە کێشەی کورد بڕوانێت، ئەگەر نا مێژوو رەحم بەوانە ناكات كە خیانەات دەكەن و كورد پەرت دەكەن.