هەر وەکو یا دیار ده‌سته‌یا ئامارا هه‌رێما كوردستانێ نووترین ئامارا خۆ به‌لاڤكر و دیارکر کو هه‌ر ژ سالا 2007ێ و تا ئه‌ڤرۆ پارێزگه‌ها دهۆكێ هه‌ژارترین پارێزگه‌هه‌ ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێما كوردستانێ، بێکاری ئێک ژوان کێشەێن هەرە مەزنە د هەر وەلاتەکێ دا، بێ گومان وەکو رێژە جوداهی هەیە ژ ئاستێ هەر وەلاتەکێ بگرە تاکو د گەهیت هەر پارێزگەهەکێ، هەرێما کوردستانێ ژێ پشکەکە ژ ڤێ کێشەیا بەردەوام. رێژەیا هەژاریا بەردەوام مەترسیەکا راستەقینە یا هەی وەکو کوچکرنا گەنجان، ژناڤچوونا خێزانێ، زێدەبوونا دیاردا خازوکیێ، کارێن دزینێ، تیکچوونا دەروونی، کێمبوونا پێکئینانا ژیانا هەڤژینیێ و هەبوونا رێژەیەکا زێدە یا ئاوارەو و پەنابەران، ئەڤان ئەنجامەکێ خراب و نەرێنی ل سەر جڤاکی هەیە و یا پێدڤیە حکومەت چارەسەری و پلانەکا گونجایی و درێژخایەن هەبیت بۆ بەرهنگاربوونا ڤێ کێشێ.
پارێزگەها دهوكێ زەنگینترین پارێزگەهە ژ لایێ داهاتی ڤە، ژبەرکو پارێزگەها دهوكێ دەروازەیەكێ زەبەلاحە و مەزنە بۆ ئەورۆپا و بێ گومان پارێزگەهەکا گرنگە بۆ سنورێ تورکیا، ئێراقێ و ئیرانێ و دیسان داهاتێ پارێزگەها دهوكێ ژ گەلەك پارێزگەهێن دی زێدەترە، لێ ئەڤە جهێ پرسیارێ یه بۆچی بەردەوام دبێژن پارێزگەها دهوكێ هەژارترین پارێزگەهە؟ ئایه هەتا کەنگی ژ نەبوونا نەدادپەروەریا یەکسانی زور سێکتەرێن پارێزگەها دهوکێ رزگاربین، سەروەت و سامانێ ڤێ پارێزگەهێ بکەینە د خزمەتا گشتی دا تایبەت د ناڤ تاخا گەنجان دا.پێدڤیە ب رێكێن زانستی و پلانێن درێژخایەن رێگری ل ڤێ لاوازیا پارێزگاها دهوکێ هەی، بهێتەکرن و گرنگە چارەسەریەکا کونکریتی بۆ بهیتە دانان و ژڤێ بێ سەروبەریێ رزگاربین، دیسان جهێ پرسیارێ یە چ وەكریە پارێزگەها دهوكێ هەژارترین پارێزگەهـ بیت؟
یا فەرە دیڤچوونەکا دروست بهێتە کرن ئەو ئامارا وەزارەتا پلاندانانا ئیراقێ راگەهاندی کو دهۆک هەژارتڕین پارێزگەهه، پتریا بەڕپرس و کەسێن نێزیکی وان زەنگینترین کەسن ل سەر ئاستێ ئیراقێ کو زەنگینیا وان هەموو لسەر حسابا خەلکێ هەژار یێ ڤێ پارێزگەهێ یە. کێشەیەکا مەزنە کو دهۆک خودانا مەزنترین داهاتێ هەرێمێ بیت و هەژارترین پارێزگەهـ بیت ئەڤە وێ چەندێ دەتە دیارکرن کۆ داهاتێ زەبەلاح ژ نەفت و سامانێن سرۆشتی دهێت و فەرە داهات و پشەکەکا زور یا ژ ڤێ پارێزگەهێ دهێت ل خەلکێ وێ بهێتە مەزاختن و پروژەیێن ژ هەژی وێ قوربانیا دهۆکیان دایی، بهێنە دروستکرن نەک داهات بهێتە رەوانەکرن بۆ پارێزگەها دی و بتنێ هندەک بەرپڕس و بازرگانێن نێزیکی وان ژێ مفاداربن و رۆژ بۆ رۆژێ خەلکێ وێ هەژارتر لێ دهێت و رەوشا ژیارا وان خرابتر لێ دهێت.
چارەسەری ب شێوەیەکێ گشتی:

ئێک:- دیاریکرنا ڕیژەیەکا دیار بۆ کارکرنا کەسێن بیانی ئەڤێن نە ئاکنجی، ئانکو ل دەرڤەی ھەرێما کوردستانێ ل گشت پرۆژە و کۆمپانیێن کەرتی تایبەت دا کاردکەن، ژ لایەکێ ڤە کەسێن بیانی و دەرڤەی دهۆکێ یان ھەرێما کوردستان زێدەتر نەدەنا کاری. پێدڤیە وەکی وڵاتانێن پێشکەفتی ڕێژەیەکا کارکرنی یا کاری بیانی دیاریارکری بیت.
دوو:- ھاندان و ڤەلڤاندن بۆ ئەوان پرۆژە و کارگاهان کو دبنە فاکتەرێ رەخساندنا دروستکرنا دەیڤەیێن کاری و زێدەتر ژ رویێ هەر ئێک ژڤان بوارێن پیشەسازی و چاندن و بیناسازی ل رێکا دانا قەرزێن بچویک، وەک ئاسانکاری د دانا پارچەیێن ئەردی و پشکەک ژ داهاتێ کێم بۆ درستکرنا پرۆژەێن پیشەسازی و چاندنێ و خزمەتگوزاریا گشتی

سێ:- پێداچوونەکا دروست د سیاسەتا خواندن، فێرکرن و سیستەمێ وەرگرتنا قوتابیان ل زانکۆ وپەیمانگاهان بکەن بۆ هندێ رێکا قوتابیان راستبکەن، واتە کێم و کاسی لدەستێ کارکرنێ هەنە یان پێدڤی هێشتا ب کەسانێن پسپۆرتر هەیە. نۆکە ل شوینا ڤەکرنا زانکۆ و پەیمانگەهێن ئەھلی زێدەتر گرنگیێ ب ڤەکرنا زانکۆ پەیمانگەهێن پیشەی بدەن وەکو فێرکرنا پیشەیەکێ و تەکنیکێ ( Technical & Vocational Education ).

چوار:-دانانا بەرنامەیەکێ دروست بۆ ھاریکاریکرنا گەنجان ژ دروستکرنا پرۆژەیێن بچووک و مەشقدانا وان لسەر چەوانیا ئیدارەکرن و چارەسەرکرنا کێشەیان رەهنوانکرنا وان و بازارکرنا وان د پرۆژەی دا.
پێنج:- پێشڤەبرنا شیانێن پیشەی یێن دەرچوویێن زانکۆ و پەیمانگەهان و ئەڤێن ئەزموونا کارکرنێ کێم هەی و ل دەلیڤەێن کاری دگەرن، مەشقدان و ئامادەکرنا باشتر بۆ بکەن بۆ وێ یەکێ گرنگیێ ب شیانێن خۆ بدەن کار دەست وان بکەڤیت.

شەش :- دروستکرنا داتابەیسەکی گونجایی کو تێدا ب تەمامی ئەو کەسێن بێکار لێ تۆماربکەن بۆ هندێ حکومەت هاریکاریا وان بکەت و دەرفەت یان پەیداکرنا کاری بۆ پەیدا بکەت برێکا ھەماھەنگیێ دگەل کۆمپانیان و پرۆژان و ھەروەسا برێکا تومارکرنا وان و تەرخانکرن دورستکرنا پێشانگەهێن زێدەتر بۆ ئەوان یێن دەرفەتێن کاری دگەرن و دبێکارن.

حەفت: کێمکرنا تەمەنێ خانە نشینیێ بۆ فەرمانبەران ل کەرتی حکومی بۆ هندێ بشێوەیەکی تەدریجی جهێ وان بهیتە پرکرن و دەرفەتا کاری یا نوێ بۆ بێکاران ل کەرتی گشتی دەست بکەڤیت .