لە پاڵەوانێتیی جامی 25 كەنداوی عەرەبی و پێشتریش لە جامی جیهانیی ساڵی 2022ی قەتەر، ئاپۆڕای هەزارەها خەڵكی جیاوازی نەتەوە و پێكهاتە و ئایین و ئایینزا ئامادەی بوون، بەڵام هەمووان بە شانازییەوە و بە ئاڵای وڵاتەكانیانەوە سروودی نیشتمانییان بەو پەڕی سۆزەوە گوتەوە. لە بەسرەی دەوڵەمەند بە سامانی سرووشتی و هەژار لە ژێرخانێكی بەهێز و بێكاری و بێخزمەتگوزاریدا، نزیكەی حەفتا هەزار كەس ئامادەی بوون، زۆربەیان كچ و كوڕ بوون و دڵنیاشم زۆربەیان بێكار و هەژار بوون و سەدان ڕەخنە و گلەییان لە حكومەت هەبووە، دڵیان پڕە لە حكومەت و حزب و سیاسییەكان، كەچی هەمووان پێكەوە بە شانازییەوە بە دەنگێكی بەرز ناوی عێراقیان گوتەوە و ئاڵای عێراقیان شەكاندەوە و سروودی نیشتمانییان بەو پەڕی سۆزەوە گوتەوە، ئەوان وێڕای ئەو هەموو وێرانی و گرفت و كێشانە، شانازی بە مێژووی خۆیانەوە دەكەن، ئەی بۆ لای خۆمان پەلاماری پیرۆزییەكانی كورد دەدەن و خاك دەفرۆشن و ئاڵای كوردستان بە پەڕۆیەك لەقەڵەم دەدەن و ئەی ڕەقیبیان پێ حەرامە و گاڵتە بە خەبات و مێژوو و نیشتمان و سەركردەكانیان دەكەن، ئەم جۆرە كوردانە دەشڵێن: بۆ كورد دەوڵەتی نییە؟

جیانەكردنەوەی حكومەت و حزب لە نیشتمان كێشەیەكی گەورەی كوردە، نیشتمان موڵكی هەمووانە و موڵكی میللەتە بە جیاوازیی نەتەوە و ئایین و ئایینزا و پێكهاتە و ڕەگەز و چین و توێژەكانیەوە، هیچ لایەنێكی سیاسی و حزب و حكومەتێكیش ناتوانێت نیشتمان قۆرخ بكات بۆ خۆی، ناسنامەی گەلی كورد و كوردستانیان نیشتمانە، ئێ خۆ نابێت بە هۆی گرفت و كێشە و كەموكورتییەكی حزب و كەسایەتییەك و لایەنێكی سیاسی و كەسانێك لە حكومەتدا، تۆ بێیت و بەر ببیتە سەروگوێلاكی پیرۆزییەكانی نیشتمان، ئەوانەی ئەم كارە دەكەن لە دەستەبژێر و كەسانی ناسراو بۆ مەرامی شەخسی خۆیان و بەرژەوەندیی تایبەتی و كۆكردنەوەی دەنگ، یان بەدەستهێنانی فۆڵەوەری ناو سۆشیاڵ میدیایە، تاكی عەرەب و تورك و فارس لە دەوروبەرمان وێڕای ناڕەزایەتی و گلەییان لە حوكمڕانەكانیان، بەڵام دەستبردن بۆ پیرۆزییەكانی نیشتمان بە تاوانێكی گەورە دادەنێن و ڕاستەوخۆ هەمووان ڕووبەڕووی دەبنەوە.

 من لە تاكێكی كورد و گەنجێكی ئەم نیشتمانەم تێدەگەم كە تا كێشەكانی هەژاری و بێكاری بۆ چارەسەر نەكەیت، یان هەلی كاری بۆ نەدۆزیتەوە، هەست و سۆزی بۆ نیشتمانەكەی زیاد نابێتەوە، حوكمڕانەكان چەند باشتر بن، هەست و سۆز و نیشتمانپەروەری لای هاونیشتمانی زیاتر دەبێت، زۆر كودەتا و شكستی دەسەڵات و حكومەتمان بینی، بە دەگمەن و زۆر نامۆ كەسانێكمان بینی، سووكایەتی بە ئاڵا و پیرۆزییەكانی نیشتمانەكەیان بكەن. زۆر جار بە دەستی ئەنقەست گەنجەكانمان لە خشتەدەبرێن بۆ ئەجیندای دەرەكی و كاڵكردنەوەی هەست و ئینتمای نەتەوەیی و نیشتمانپەروەری، ئەمە بە پیلان و بەرنامەڕێژی دەكرێت و ملیۆنەها دۆلاری بۆ خەرج دەكرێت، بێ ئەوەی بزانین شوێنەوارەكانی چەند وێرانكەر و كاولكەرە، نەك بۆ حكومەت و دەسەڵات و حزب، بەڵكو بۆ خودی هاونیشتمانیان و خودی گەنجەكەش، نەوەیەك پەروەردە دەكەین كە بارودۆخی ژێردەستەیی و خراپیی پێشووی نەبینیوە و پۆپۆلیستەكان لەخشتەیان دەبەن و زیان بە كۆمەڵگە و نیشتمان و خودی خۆیان دەگەیەنن، بێئاگان لەوەی دژایەتیكردنی نیشتمان و نەتەوەی خۆت دژی هەموو ئایین و بنەماكانی دیموكراتی و ئەخلاقییاتی سیاسەتكردنە، تۆ سەیر بكە ئیسلامی سیاسی ئایین بەكار دەهێنێت بۆ ئامانج و مەبەستی دونیایی و هاتنەسەر حوكم، هەموو ئەم ڕەوتە سیاسییانەی لەم دواییەدا پەیدا بوون، بەوانەشی وەكو پەكەكە و حزب و ڕەوتە سیاسییەكانی لەم دواییەدا پەیدابوون، هەموویان بە شێوەیەكی زۆر خراپ كۆپیی ئایدیۆلۆژیای دەرەوە دەهێننە ناو كوردی داماو، كە هێشتا لە قۆناغی ڕزگاریدایە و كیانێكی سەربەخۆی خۆی نییە و دەوڵەتی نییە، تاوەكو نیشتمانەكەی پێ بپارێزێت. تۆ سەیر بكە لە وڵاتێكی وەكو فەرەنسا كە زیاتر لە 100 هەزار كورد هەن و لە ناو جەرگەی پاریسدا بۆ دووەم جار كۆمەڵكوژی ئەنجام دەدرێت، كەچی لەبەر ئەم پۆپۆلیستانە كورد پارچە پارچە بووە و ژمارەیەكی كەمی كورد كۆدەبێتەوە لەبەر ئەم ئایدیۆلۆژیا بیرتەسكە و ڕەتكردنەوەی ئەوی دیكە، هەموو ئەم خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییانە هیچ فشار و دەرئەنجامێكی لێ ناكەوێتەوە.

لە ناو نەتەوە و میللەتە پێشكەوتووەكاندا پرسی خاك و نیشتمان و پیرۆزییەكانی نیشتمان زۆر زیاتر لە ناو كەسانی ناڕازی و ڕەخنەگر و ئۆپۆزیسیۆندا جێگەی بووەتەوە، تۆ سەیری گەلی ئۆكراینا بكە، كاتێك هێرش كرایە سەریان، ئۆپۆزیسیۆن و حوكمڕانەكان بوونە یەك و پارێزگارییان لە پیرۆزییەكانی نیشتمان و ئاڵا و سروود و گەلەكەیان كرد، هەمووان خەریكی دروستكردنی مێژوون، تەنیا كورد نەبێت، هێرش و دژایەتیی خەبات و مێژوو و سەركردەكانی خۆی دەكات، زۆر جار خەڵكی دیكە شانازی بە مێژوو و خەبات و شۆڕش و سەركردەكانمانەوە دەكەن، كەچی لای ئێمە ئەمەیان حەرام كردووە، ئەوەیان لەبیر كردووە پارێزگاریكردن لە نیشتمان و بەرزكردنەوەی ئاستی ئینتما ئەركی ئەخلاقی و ئایینی و تەنانەت باوكایەتیی ئێمەشە بۆ منداڵەكانمان، بێسەروبەریی پەروەردە و خوێندن و جەخت نەكردنەوە لەسەر ئەم بابەتە و نەبوونی بەرنامەیەكی كورتخایەن و درێژخایەن، زیانی گەورەی لێ داوین، دامەزراوە نیشتمانی و نەتەوەییەكان بە ئەركی خۆیان هەڵناسن لە ناوخۆی هەرێم و لە دەرەوەی هەرێم، سەرۆك بارزانی وەكو مەرجەعی كورد و سەركردەیەكی دیاری ناوخۆ و عێراق و جیهان زۆر جەختی لەسەر پەروەردە كردەوە، بەڵام با بێین و بزانین لە دوای ئەم داواكارییەی سەرۆك بارزانی چیمان كردووە، لە كاتێكدا لە ناوخۆی عێراق و دەوروپشتی خۆمان هزر و ئایدیۆلۆژیەت و سیاسەتی كاڵكردنەوەی هەستی نیشتمانپەروەریمان كاری لەسەر دەكرێت، من تێناگەم بە ناوی ڕۆشنبیر و پەرلەمانتار و سیاسەتمەدارەوە چۆن بەو ئاشكرا و ڕوونییە دژایەتی پیرۆزییەكانی نیشتمان و قەوارە و داهات و قووتی خەڵك دەكەن، ئەگەر هان نەدرابن.

 لە هەرێمی كوردستان ڕۆژانە بە سەدان ئاوارە و پەناهەندەی عەرەب و نەتەوەكانی دیكە ڕوومان تێ دەكەن، كەچی كەلتوور و زمان و نەریتی ئێمە كاڵ دەبێتەوە لەبری ئەوەی وەكو وڵاتانی پێشكەوتووی ئەوروپا ئەوان فێری زمانی كوردی و كەلتووری ئێمە بن، ئێمە ناتوانین خۆمان گۆشەگیر بكەین و ڕێگە لە هاتنی ئەوان بگرین، چونكە لە ڕوانگەی ئابووری و پتەوكردنی پەیوەندیی نەتەوەیی و ئایینییەوە ناكرێت ڕێگر بین لە زۆر شت، بەڵام خۆ دەبێت هاوكات كەلتوور و زمان و هونەر و نەریت و جلوبەرگی كوردی و دواتر ئاڵا و مێژووی خۆت كاڵ نەكرێتەوە و كاری جددی لەسەر بكرێت، كاتی ئەوە هاتووە ئەم بابەتە نیشتمانپەروەری و نەتەوەییە لە ئاستی حوكمڕانی و پەرلەمان و ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و ڕۆشنبیر و دەستەبژێری سیاسییەوە كاری جددی لەسەر بكرێت. 

 

 

سیاسەتمەدار و دیپلۆماتكار