كۆڕبەنـدی ئابووریی جیهـانیی داڤۆس 2022 (( نەبوونی هەمـــاهەنگی و متمــــانە لە نێــــــــوان دەوڵەتاندا مەتــرسییە جیهـــانییەكانی گــەورەتــر كـــــردووە))

كۆڕبەنـدی ئابووریی جیهـانیی  داڤۆس 2022   (( نەبوونی هەمـــاهەنگی و متمــــانە لە نێــــــــوان دەوڵەتاندا مەتــرسییە جیهـــانییەكانی گــەورەتــر كـــــردووە))

 

 

 

پ.د. شێرزاد نەجاڕ

 

كلاوس شواب ئابووریناس و بزنێسمانی ئەڵمانی لە ساڵی 1971 كۆڕبەندی ئابووریی جیهانیی «داڤوس»ی وەك دامەزراوەیەكی قازانج نەویست دامەزراندووە و، ئامانج لە كۆڕبەندی ئابووریی جیهانییش كە ساڵانە كۆڕبەندەكە گرێ دەدات بۆ بەرەوپێشەوەبردنی بارودۆخی جیهان و دروستكردنی هاوبەشییەكی جیهانییە لە نێوان سەركردە «سیاسی و خاوەن كار و فیكردا» و لەم كۆڕبەندەدا نزیكەی 2500 كەس لە 100 دەوڵەتەوە بەشداری دەكەن كە بریتین لە «گەورە بزنێسمان و كەسایەتییە گشتییەكان وەك سەرۆكی دەوڵەت و حكومەتەكان و باڵیۆز و گەورە بەرپرسیانی دامەزراوە نێودەوڵەتییەكان و بەشداربووانی ڕێكخراوەكانی مەدەنی و میدیاكار و دامەزراوە ئەكادیمییەكان و سەنتەرەكانی توێژینەوە و سەندیكا و تەنانەت سەركردە ئایینییە جیاوازەكانیش».

ساڵانە پیش گرێدانی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی، ڕاپۆرتێك ئامادە كرێت كە پشت بە بیروبۆچوونی نزیكەی 1000 پسپۆڕ و دروستكەرانی بڕیار لە سەرانسەری جیهان دەبەستێت و، لە ماوەی چوار ڕۆژی ئەو كۆڕبەندەدا هەموو ئەو مەترسییانەی لەو ڕاپۆرتە ئاماژەیان پێ كراوە، لەناو پەنێڵەكاندا و لە نێوان ئامادەبوواندا دیالۆگ و كێشمەكێشی لەسەر دەكرێت، بۆ ئەوەی چارەسەری گونجاو بۆ كێشە جیهانییەكان بدۆزنەوە و هاوكارییەكی جیهانی بۆ چارەسەر كردنی كێشە جیهانییەكان دروست بكەن.

لە ماوەی زیاتر لە 50 ساڵی تەمەنی ئەم كۆڕبەندە، ساڵی پار (2021) بە هۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی «كۆڤید 19» نەتوانرا لە دامێنی چیاكانی ئەلب لە داڤۆس ئەم كۆڕبەندە گرێ بدرێت و، لەگەڵ ئەوەی وا بڕیار بوو كۆڕبەندەكە دوابخرێت و، لە ئابی 2021 لە سەنگافورە گرێ بدرێت، بەڵام نەتوانرا لەوێش گرێ بدرێت، بۆیە بڕیار درا كە جارێكی دیكە بگوازرێتەوە بۆ داڤۆس لە سویسرا و لە شوێنی خۆی لە كانوونی دووەمی 2022 ئەنجام بدرێت، بەڵام دیسان بە هۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی ئۆمیكرۆن نەتوانرا بە شێوەی ئاسایی و بە ئامادەبوونی بەشداربووان كۆڕبەندەكە بەڕێوە بچێت، هەر بۆیە بڕیار درا لە ڕۆژانی 17-21ی كانوونی دووەمی 2022 كۆڕبەندەكە بە شێوەی ئۆنلاین «Virtual» بەڕێوە بچێت و، لە مانگی ئایاری داهاتوو جارێكی دیكە كۆڕبەندەكە بە شێوەی ئاسایی و بە بەشداریی ئامادەبووان دووبارە گرێ بدرێتەوە.

لە چوارچێوەی ڕاپۆرتەكەی ئەمساڵدا «ڕاپۆرتی مەترسییە گلۆبالییەكان 2022» مەترسییە جیهانیەكان بریتی دەبن لە «كێشەی كەشوهەوا، زیادبوونی دابەشبوونە كۆمەڵایەتییەكان، مەترسییەكانی تەكنەلۆژیا، بووژانەوەی ئابووریی جیهانی بە شێوەیەكی نایەكسان و ناتەواو، بەردەوامیی پەتای كۆڤید 19 و ئۆمیكرۆن»

لە ماوەی چوار ڕۆژی كۆڕبەندە ئۆنڵاینەكە بەشێكی زۆر لە سەركردەی دەوڵەتان و حكومەت و بیرمەندان و ئەكادیمی و میدیاكار و سەركردەی دامەزراوە نێودەوڵەتییەكان بە درێژی ئەم پرسە گرنگانەیان تاوتوێ كرد و، گرفتە سەرەكییەكانیان خستەڕوو، هەروەها چەندین پێشنیاری گرنگیشیان بۆ چارەسەركردنی كێشە جیهانییەكان خستەڕوو، بەڵام ئەوەی لەم باسەدا مەبەستمانە زیاتر هەڵوەستەی لەسەر بكەین، خوێندنەوەیەكی خێرایە بۆ «ڕاپۆرتی مەترسییە گلۆباڵییەكان 2022» كە پێش دەستپێكردنی كۆڕبەندی ئۆنلاینی داڤۆس 2022 بڵاو كرایەوە.

 راپۆرتی مەترسییە جیهانییەكان 2022

The Global Risks report 2022

 

 

 

 

ڕاپۆرتی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی لە بەر ڕۆشنایی تازەترین ڕووپێو «Survey» كە مەزندەی مەترسییە جیهانییەكانی كردووە، مەترسییە جیهانییەكانی 2022 دەخاتەڕوو، پاشانیش شرۆڤەی ئەو مەترسییە سەرەكییانە دەكات كە لە ئاكامی گرژیی ئابووری و كۆمەڵایەتی و ژینگەیی و تەكنەلۆژیایی ئێستاوە سەرهەڵدەدەن.

بەپێی ڕاپۆرتەكە مەترسییە سەرەكییەكان بریتین لە «كێشەی‌ كەشوهەوا، زیادبوونی دابەشبوونە كۆمەڵایەتییەكان، مەترسییەكانی تەكنەلۆژیا، ژیاندنەوەی ئابووریی جیهانیی نایەكسان و ناتەواو، لەگەڵ بەردەوامیی پەتای كۆڤید-19 و هاتنی پەتای ئۆمیكرۆن».

ئەم ڕاپۆرتە سوودمەند بووە و پشتی بەستووە بە زانیاریی دەستەجەمعیی پسپۆڕانی مەترسییە سەرەكییەكانی جیهان و، ئەم مەترسییانە لە كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی دەخرێنەڕوو و، نوێنەرایەتیی هەریەكە لە: ئەنجومەنی ڕاوێژكاری بۆ ڕاپۆرتی مەترسییە جیهانییەكان، كۆمەڵگەی گەورە بەرپرسانی مەترسییەكان، ئەنجومەنی ئاییندەی جیهانی سەبارەت بە مەترسیی سنوورەكان، ئەمە بێجگە لە زنجیرەیەك ڕاوێژكردن لەگەڵ پسپۆڕە هەرێمی و، بابەتییەكان لە هەردوو كەرتی تایبەت و گشتی.

 هەروەها ئەم ڕاپۆرتە پشتی بەستووە بە پلاتفۆرمەكانی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانیی تایبەتمەند بە هاندانی ئابووریی كۆمەڵگەی تازە و، خێراكردنی كاری ژینگەیی بۆ خەڵك و تەواوی سەرگۆی زەوی و، سوودوەرگرتن لە تەكنەلۆژیای شۆڕشی چوارەمی پیشەسازی و، ئاراستەكردنی وەرچەرخانە پیشەسازییەكان و پشتگیریی هاوكاریی جیهانی و هەرێمی، ئەم پلاتفۆرمانە و خاوەنی ئەو بیروبۆچوونانە لەم ڕاپۆرتە بەكارهێنراون بۆ پێكهێنانی دۆسیەكان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی گەورەترین تەحەددییەكانی جیهان و بەرجەستەكردنی گەورەترین ڕێژە لە نەرمی و هاوكاریكردن.

ئەم ڕاپۆرتە ئەوەی ئاشكرا كردووە كە لە شەش پسپۆڕ تەنیا یەكێكیان گەشبینە و، لە هەمانكاتدا لە ناو 10 پسپۆڕدا تەنیا یەك پسپۆڕ پێیوایە كە جیهان لە تێپەڕاندنی ئەم كێشانەدا خێراتر دەبێت.

بە پشتبەستن بە بیروبۆچوونی زیاتر لە 1000 شارەزا و پسپۆڕ و دروستكەرانی بڕیار لە سەرانسەری جیهاندا، ڕاپۆرتی ئەمساڵ هەندێك لەو گرژییە جیهانییە ئاڵۆزانە ئاشكرا دەكات كە دەبنە هۆكاری زیاتر كەڵەكەبوونی كاریگەرییە یەك بە دوایەكەكانی پەتای «كۆڤید-19» و ئاڵۆزبوونی هەماهەنگیی پێویست بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەددییە هاوبەشەكان كە خۆی لە «پشتگیریی هەوڵەكان بۆ مەترسییەكانی كەشوهەوا، زیادكردنی هەوڵەكان بۆ مەترسییەكانی تەكنەلۆژیا، سەلامەتی و دووبارە پتەوكردنی كۆمەڵگە و خۆشگوزەرانی، هەروەها بەڕیوەبردنی كێبڕكێ لە فەزادا» لە كۆتاییدا ڕاپۆرتەكە كۆتایی دێت بە چەند خۆزگە و هیوایەك بۆ بەرجەستەكردنی نەرمیی نیشتمانی و ڕێكخراوەیی، ئەمەشی بە سوودوەگرتن لەو پەندانەیە كە لە ساڵی دووەمی پەتای كۆڤید 19 فێربووین.

ئەو جیاوازییەی ئێستا بە هۆی كوتانی ڤاكسین دژی پەتاكە بوونی هەیە، دووبارە ژیاندنەوەی ئابووریی لەسەر ئاستی جیهان جیاوازتر كردووە و، ئەمەش سەرەنجام هەڕەشەیە بۆ دوو هێندەبوونی ئەو دابەشبوونە كۆمەڵایەتییەی كە پێشتر بوونی هەبووە، هەروەها گرژییە جیۆسیاسییەكانیش، ئەم گرژییە و كەڵەكەبوونی سەختیی ئابووری بە هۆی پەتاكە وای كردووە كە كارێكی قورس بێت بۆ ئەوەی بتوانرێت میتۆدێكی هەماهەنگ و خێرای پێویست هەبێت كە بتوانرێت ڕووبەڕووی تەحەددییە جیهانییەكان ببینەوە.

ڕاپۆرتەكە ئەوەش ئاشكرا دەكات كە دروستبوونی قەناعەتی تەواو بۆ ‌وەرچەرخانی خێرای كەشوهەوا، بە هۆی ئاڵۆزییە كۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییەكان زۆر سست و لەسەرخۆیە، لەوانەیە وەرچەرخانی كەشوهەوای كۆنترۆڵنەكراو و میتۆدە جیاوازە جیهانییەكان ببێتە هۆكاری ڕوودانی قڵپبوونەوەی ئابووری و پەلەكردن لە پەنابردن بۆ تەكنەلۆژیای تەجرەبەنەكراو كە ئەمەش نازانرێت چی بە دوای خۆیدا دەهێنێت و، سەرەنجامیش دەوڵەت و كۆمەڵگەكان لێك دوور دەخاتەوە.

نزیكیی پلاتفۆرمەكان و ئامێر و ڕووكارە تەكنەلۆژییە پێكەوەبەستراوەكان بە ڕێگەی ئەنتەرنێت زۆر بە خێرایی بووەتە هۆكاری ئەوەی كە دیمەنی زۆر ئاڵۆزتر لە هەڕەشەكانی سایبەر دروست بكات و، ژمارەیەكی زۆرتر لە خاڵی شكست و نیگەرانی دروست بكات. هێرشەكان بۆ سەر ڕێكخراوە گەورە و ستراتیژییەكان لەوانەیە كارەساتی ماددیی یەك بە دوای یەك بە دوای خۆیدا بێنێت، ئەمە لە كاتێكدا خۆپاراستن لەو هێرشانە بێگومان تێچووی زیاتری لە زیانەكان دەبێت، هەروەها مەترسییە نەبینراوەكان وەك «فەیك نیوز، هەڵخەڵەتاندن، لاوازیی سەلامەتی دیجیتاڵی، كاریگەری دەبێت لەسەر متمانەی جەماوەر بە سیستمە دیجیتاڵییەكان.

سەبارەت بە دیاردەی كۆچ و كۆچبەران، ڕاپۆرتەكە ئاماژەی بەوە كردووە، لەوانەیە تەحەددییە پەیوەندیدارەكان بۆ گەڕانەوەی بەزۆری كۆچبەران بۆ وڵاتێ «كە لێوەی هاتووە»، لەگەڵ زیادبوونی دیاردەی خۆپارێزی «protectionism» وڵاتانی «مەبەست» هاودژی دروست بكەن و، بەربەستە سەپێندراوەكان بۆ شێوازی سرووشتیی شوێنگۆڕین ببێتە هۆی كەڵەكەبوونی نەمانی ئاسایشی جیهانی و ئاستەنگ بۆ گەشەی ئابووری و سەقامگیری و، كەڵەكەبوونی كێشە مرۆییەكان و، گرژییە نێودەوڵەتییەكان، ورووژاندنی گومان سەبارەت بە كۆچبەران و كێشە كۆمەڵایەتییەكان لە نێوان دانیشتوواندا دروست بكات.

سەبارەت بە فەزاش، ڕاپۆرتەكە ئاماژە بەوە دەكات ئەو ژمارە زۆر و هەمەچەشنەی لایەنە چالاكەكان لە فەزا كاری لەسەر دەكەن، دەبێتە هۆكاری بەریەككەوتن، ئەگەر نەتوانرێت دۆزینەوەی فەزا و مۆنۆپۆلكردنی بە شێوەیەكی بەرپرسیارانە ڕێك نەخرێت و بەڕێوە نەبردرێت. هەربۆیە لەگەڵ بوونی حوكمڕانییەكی جیهانیی سنووردار و بەسەرچوو بۆ ڕیكخستنی فەزا و هاوشانبوونی سیاسەتی جیاواز لەسەر ئاستی نیشتمانی، ئەوا مەترسییەكانی میتالیریزە و هەڵكشانی نیگەرانییە جیۆسیاسییەكان زیاتر دەبن. سەرباری هەموو ئەمانەش، زیادبوونی چالاكیی فەزایی تیژڕۆ بەرەو مەترسییەكانی پێكدادان لەوانەیە ببێتە هۆكاری بڵاوبوونەوەی پارچەكانی لەناو فەزا، كە ئەمیش كاریگەری لەسەر ئەو خوڵگانە دەبێت كە ژێرخانی سیستمە سەرەكییەكان لەسەر زەوی لە خۆی دەگرێت.

پەتای كۆڤید 19 بیركردنەوەی ئاڵۆسكاندووە لە چۆنیەتی سوودوەرگرتنی ڕێكخراوەكان لە توانا ستراتیژییە جیاوازەكان بۆ بەرجەستەكردنی هاوكاری و نەرمی نواندن لەگەڵ ئامانجەكانی دیكەدا، بەڵام سەرباری ئەم ئاستەنگانەش، هەلی هاوكاری بۆ حكومەت و كۆمپانیا و كۆمەڵگەكان بوونی هەیە، بۆ ئەوەی میتۆدیك پێڕەو بكەن كە هەموو كۆمەڵگە بگرێتەوە و بەمەش هەوڵە هەمەجۆرە نیشتمانییەكان باشتر بكرێت لەناو ئاسۆی كێشە هەمەجۆرەكاندا.

بۆ چارەسەركردنی ئەم كێشە میتۆدییانە، پێویستە لەسەر سەركردەكانی جیهان پێكەوە كۆببنەوە و تەبەننی وەڵامدانەوەیەكی هەماهەنگیان بۆ خاوەنی بەرژەوەندییە جیاوازەكان هەبێت، ئەمەش لە پێناوی زامنكردنی تێپەڕاندنێكی جیهانی یەكسان و گواستنەوەیەكی ڕاشكاوانە بەرەو سفركردنی كێشەكان.

بەپێی ڕاپۆرتی مەترسییە گلۆباڵییەكان 2022، لەگەڵ چوونە ناو سێیەم ساڵی پەتای كۆڤید 19، مەترسییەكانی كەشوهەوا هەژموونی بە سەر مەترسییە جیهانییەكاندا كێشاوە و، گرنگترین مەترسیی كورت مەودا و درێژ مەوداش بریتین لە: كەشوهەوایەكی زۆر توند، شكستی كارەكانی ڕاگرتنی مەترسییەكانی گۆڕانكاریی كەشوهەوا. هەروەها دابەشبوونە كۆمەڵگەییەكان و تەنگژەی قورسبوونی باری ژیان و تەندروستیی دەروونی بە یەكێك لەو مەترسییانە دەژمێردرێت كە لە دوای دەستپێكردنی ئەم پەتایە زیاتر لە هەمووان كەڵەكە بووە و، هەتا ئێستا سەرچاوەی نیگەرانیی دەستبەجێیە. سەرباری ئەمانەش، زۆربەی شارەزایانی مەترسییەكان پێیان وایە كە ژیاندنەوەی ئابووریی جیهانی بەشێوەی قڵپبوونەوە و ناسیستماتیك دەبێت لە ماوەی سێ ساڵی داهاتوودا، ئەمەش پێویستی بەوە دەبێت كە خەڵكە زۆر هەژارەكە لە ماڵەكانیان بچنە دەرەوە و بە دوای هەلێكی ئابووریی تازەدا بگەڕێن، ئەمەش لە كاتێكدایە كاریگەریی پەتاكە و زیادبوونی پرۆتێكنشیزمی وڵاتان و جووڵەی بازاڕی كاری تازە، بوونەتە ئاستەنگ لە بەردەم پەنابەران و كۆچی زۆرەملێ ئەوە دەردەخات كە دەبێتە سەرچاوەی نیگەرانییەكی دوورمەودا لە ڕاپۆرتی ئەمساڵی كۆڕبەندەكەدا. ئەم ڕاپۆرتە هانی سەركردەكان دەدات كە لە دەرەوەی ڕاپۆرتە وەرزییەكان بیربكەنەوە و سیاسەتیك دابنێن كە ببێتە كارنامە بۆ ساڵانی داهاتوو، بۆ چارەسەركردنی كێشەكانیش داوا دەكات، سەر‌كردەكانی جیهان كۆببنەوە و وەڵامدانەوەیەكی هەماهەنگیان بۆ خاوەنی بەرژەوەندییە هەمەجۆرەكان هەبێت و، لە پێناوی تێپەڕاندنی جیهانی یەكسان و وەرچەرخانێكی ڕاشكاوانە بەرەو سفركردنەوەی كێشەكان.

بەشداربووانی ڕاپرسیی هەستكردن بە مەترسییە جیهانییەكان «GRPS» پێیانوایە كە شكستی ئاسایشی سایبەر بەردەوام دەبێت بۆ هەڵسەنگاندنی هەموو سیستمە دیجیتاڵییەكان لە ماوەی دووساڵی داهاتوو، بە پلەیەكی كەمتر لە ماوەی 3 – 5 ساڵی داهاتوو، بۆ ئەمەش ئاماژە بەوە دەكات كە لەوانەیە «پنتێكی كوێر» بوونی هەبێت، هەر بۆیە پشتبەستن بە سیستمی دیجیتاڵی بە شێوەیەكی زۆر لەو بوارانەی كە ژێرخانی فەزای دەرەوە پیشتیوانی دەكات، دەبێتە هۆكاری كەڵەكەبوون بۆ ئەو مەترسییە سایبرییانە لە جیهانێكدا كە هەتا ئێستاش بە دەست چەندین بۆشایی ئاسایش و كارگێڕییەوە دەناڵێنێت، ئەمەش لە كاتێكدایە كە دیجیتاڵی خێراكراو وای كردووە كە هەندێك دەوڵەت بە سەر تەنگژەكەدا زاڵ بن، بەڵام دیسان هەڕەشە تازەكانی بۆ سەر ئاسایشی سایبەری پێویستی بە چارەسەر هەیە.

ڕاپۆرتەكە بە خۆزگە و ئومێدی‌ ساڵی دووەمی پەتای كۆڤید 19 كۆتایی دێت و، بەمەش گەیشتووەتە تێڕوانینێكی تازە سەبارەت بە نەرمی نواندن لە سەر ئاستی نیشمانی.

لە پێشەكیی ئەم ڕاپۆرتەدا، دامەزرێنەری كۆڕبەندی جیهانی كلاوس شواب «Klaus Schwab» و هاوكارەكەی بۆرگە بریندی «Borge Brende» تێپەڕاندنی جیاواز بۆ بووژانەوەی ئابووری لە تەنگژەدا كە بە هۆی پەتاكەوە هاتووەتە ئاراوە، بە هەڕەشەی قووڵبوونەوەی جیاوازییە‌ جیهانییەكان دادەنێن، ئەمە لە كاتێكدا كۆمەڵگەكان و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی زۆر خێرا پێویستیان بە هاوكاری هەیە، بۆ قەڵاچۆكردنی كۆڤید 19 و چارەسەركردنی مەترسییە جیهانییەكان.

لە هەندێك كۆمەڵگەكان كە پێشكەوتنێكی خێرا لە كوتانی ڤاكسین هەیە، ئاماژەیە بە بازدان بۆ بەرەوپێشەوەچوونی دیجیتاڵ و گەڕانەوە بۆ ئاستی گەشەی پێش پەتاكە، كە بووەتە ئاسۆیەك بۆ‌ ساڵی 2020 و دوای ئەویش، ئەم پرسە لەوانەیە ئەركی سەرشانی ئەوانی دیكە بۆ ساڵانێك قورس بكات، لەبەر هەوڵدانیان لە پێناو جێبەجێكردنی ژەمی یەكەمی ڤاكسینەكە، نەهێشتنی ئەو بۆشاییە دیجیتاڵییانە و دۆزینەوەی سەرچاوەی تازە بۆ گەشەی ئابووری. فراوانبوونی جیاوازی لە ناو دەوڵەت و دەرەوەدا نابێتە هۆكاری زیاتر سەختی بۆ كۆنتڕۆڵكردنی كۆڤید 19 و گۆڕانكارییەكانی، بەڵكو مەترسییەكە لەو دواكەوتنەوە سەرچاوە دەگرێت كە‌ بۆ دەستكردن بە كاری هاوبەشە دژی هەڕەشە هاوبەشەكان كە جیهان ناتوانێت چاویان لێ بپۆشێت.

لە ساڵی ڕابردوو ڕاپۆرتەكە هۆشداری ئەگەری ئە‌و مەترسییە جیهانییە ئابوورییانەی دابوو كە ڕووبدەن، ئەوا ئێستا زۆر ڕاشكاوانە بوونی هەیە و بووەتە مەترسییەكی ڕاستەقینە، تەنگژەكانی زنجیرەی بەدەستهاتوو، هەڵاوسان، بۆشاییەكان لە بازاڕی كار، پرۆتێكشنیزم و جیاوازیی فێركاری لەسەر گواستنەوەی ئابووریی جیهانی هەتا ئەو خولە ئابوورییە قڵپبووانەی كە پێویستیی دەوڵەتان بۆ تێپەڕاندیان بە خێرایی و سستی پێكەوە دەبێت بگوازرێنەوە بۆ دووبارە گێڕانەوەی یەكگرتنی كۆمەڵایەتی و پشتگیریی كاركردن و گەشەسەندن.

ئەم ئەركە قورسانە ڕێگر دەبن بۆ دەركەوتنی تەحەددی دیكە كە تەنگژەی وەرچەرخانی كەشوهەوا، زۆربوونی خاڵی لاوازی سایبەری، زیادبوونی ئاستەنگ لە بەردەم گواستنەوەی نێودەوڵەتی، قەرەباڵغی و پێشبڕكێ لە فەزادا دەگرێتەوە.

ڕاپرسی مەزندەكردنی مەترسییە جیهانییەكان »GRPS» كە لە ساڵی 2006ـەوە پشتگیریی ڕاپۆرتی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی دەكات، ئەمساڵ ئەم ڕاپرسییە فراوان كراوە و بۆچوونی تازەی 1000 شارەزا و سەركردە جیهانییەكانی كۆكردووەتەوە، ڕاپۆرتی 2021ی ڕاپرسیی مەزندەكردنی مەترسییە جیهانییەكان ئەم خاڵانەی لە خۆی گرتووە:

- درەنگ درككردن بە كۆڤید 19 پێویستی بەوەیە سەبارەت بە دەرهاویشتەكانی ئەم تەنگژەیە ڕای خۆی بڵێت، ئەمەش بواری بەراوردكردن لەگەڵ ساڵی پێشوو فەراهەم دەكات.

- ئاسۆی ئایندە شرۆڤەكانمان بۆ چۆنیەتی سیاقی تاك لەسەر مەزندەی مەترسییە جیهانییەكان و كاریگەری لەسەر كەمكردنەوەیان دیاری دەكات.

- راپۆرتەكە دەریدەخات كە مەترسییە جیهانییەكان لە ناو شرۆڤەكانماندا كاریگەری لەسەر بژارە و پەسەندەكان دەبێت كە ڕووبەڕووی دروستكەرانی بڕیار دەبنەوە.

- توندیی ئەگەری زیانەكانی تەنگژەكە پێویستی بە چاوخشاندنەوە بە كاریگەرییە یەك بەدوا یەكەكانی هەیە لەگەڵ توندیی خودی مەترسییەكە.

- كەمكردنەوەی تەنگژەكە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی پێویستی بە هەوڵێكی نێودەوڵەتی هەیە لە بوارەكانی حوكمڕانیی جیهانی و دیاریكردنی دەستكەوتەكان و بوارەكانی هەلی كار و هاوكاریی جیهانی.

بەمجۆرە ڕاپۆرتی مەزندەكردنی مەترسییە جیهانییەكان پشتی بە بۆچوونی دوانزە هەزار لە سەركردە لەسەر ئاستی دەوڵەتان بەستووە، كە مەترسی قورسی كورت مەودایان لەسەر 124 دەوڵەت دیاری كردووە، ئەمەش لە میانەی ڕاپرسیی جێبەجێكاری كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی كۆكراوەتەوە،

ئەو بوارانەی كە تیشكی خراوەتە سەر لەم دەرەنجامانە، لەوانەیە هاریكار بێت بۆ دروستكردنی بڕیاری نیشتمانی و، ڕوانگەیەك فەراهەم دەكات سەبارەت بە چۆنیەتی بەراوردكاریی ئەولەوییەتە نیشتمانییەكان بۆ مەترسییە كورت مەوداكان لەگەڵ مەترسی و ئاسۆ جیهانییەكان.

ئەم ڕاپۆرتە بە دیاریكردنی لایەنە بەشداربووەكان لە ئامادەكردنی كە هەموویان هاوبەشی ستراتیژین كۆتایی دێت كە بریتین لە:

 مارش ماكلینان Marsh McLennan

 گرووپی ئێس كەی SK Group

 گرووپی زیورخ بۆ دڵنیایی Zurich Insurance Group

هەروەها هاوبەشە ئەكادیمیەكان كە بریتین لە:

 زانكۆی سەنگافورەی نیشتمانی

 سكولی ئۆكسفۆرد مارت لە زانكۆی ئۆكسفۆرد

 سەنتەری وارتۆن بۆ بەڕێوەبردنی مەترسییەكان و پرۆسەی وەرگرتنی بڕیار لە زانكۆی پەنسلڤانیا

Top