ئامانجی دەروونزانی و پەروەردەی ژینگەیی، بەرچاوڕوونكردنی مرۆڤەكانە لە سرووشتی ئاڵۆزی ژینگە كە لە كارلێكردنی نێوان لایەنە بایۆلۆژی و فیزیكی و كۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیرییەكانی ژینگەوە سەرچاوەی گرتووە. هەروەها دەروونزانی و پەروەردەی ژینگەیی لە هەوڵی دروستكردنی هۆشیارییەكی نیشتمانییە لە بارەی گرنگیی ژینگە لە بواری پەرەپێدان و لە خەمی بەشداریپێكردنی خەڵكیشدایە بە شێوازێكی بەرپرسیارانە و كاریگەر لە داڕشتنی ئەو بڕیارانەی كە پەیوەستن بە ژینگەی ئەو كەسانەوە.

دەكرێت دەروونزانی و پەروەردەی ژینگەیی داواكار بێت بۆ گرتنەبەری رێگایەك بۆ ژیان كە بوار بدات بە دامەزراندنی پەیوەندییەكی دۆستانە لەگەڵ ژینگەدا و، هەوڵیش بدات بۆ بنیاتنانی هۆشیارییەكی بەهێز سەبارەت بە ڕۆڵی تەواوكاریی ژینگە لە جیهانی ئەمڕۆدا، بە شێوەیەك ئەو بڕیارانەی كە هەر كەسێك دەیدات، ئاسەواری خراپی لێ نەكەوێتەوە لە سەر ئاستی هەموو جیهان.

بۆیە دەروونزانی و پەروەردەی ژینگەیی لە هەوڵی پەرەپێدانی گیانی لێپرسراوێتی و هاوكاریشدایە لە نێوان هاووڵاتیانی جیهاندا بە بێ گوێدانە ئاستی پێشكەوتنی هەریەك لەو هاووڵاتیانە، ئەمەش بە مەبەستی پێكهێنانی زەمینەیەك بۆ سیستەمێك كە ژینگەی مرۆڤ بپارێزێت و چاكیشی بكات و پەرەشی پێ بدات. هەموو ئەم ئامانجانەش بەوە بەدی دەهێندرێن كە پرۆسەیەكی پەروەردەیی بەڕێ بخرێت بۆ بڵاوكردنەوەی (ڕۆشنبیری) و (بەها) و (پەرەپێدانی پڕۆگرامەكانی ڕەفتاركردن) بە شێوەیەك كە مرۆڤ بە گرفت و چارەسەرەكانی ژینگە ئاشنا بكات.

سەبارەت بە (ڕۆشنبیری) پێویستە بەرپرسان لە (فێركردن و پەروەردە) هۆكاری پێویست ئامادە بكەن بۆ ئاستە جیاجیاكانی خوێندن و پەیوەندیی نێوان ئەو هۆكارە بایۆلۆژی و فیزیكی و كۆمەڵایەتی و ئابوورییانە ڕوون بكەنەوە كە كۆنتڕۆڵی ژینگە دەكەن، هەروەها پێویستە ژینگە تایبەتەكان بخەنە بەر باس و لێكۆڵینەوە و ئەزموونی مەیدانی، هەموو ئەمانەش بە مەبەستی پەرەپێدانی پڕۆگرامەكانی ڕەفتار و چالاكییەكان بۆ پاراستن و چاككردنی ژینگە.

سەبارەت بە (بەها)كانیش پێویستە پەروەردەی ژینگەیی لە هەوڵی چاككردنی جۆری ژینگە بێت، چونكە ناكرێت گۆڕانكاریی ڕیشەیی لە ڕەفتاری تاكەكانی كۆمەڵ بەرامبەر بە ژینگە ئەنجام بدرێت، هەتا ئەو كاتەی زۆربەی ئەو (تاك)انە ئازادانە و هۆشیارانە (بەها)ی ئەوتۆ پەسەند نەكەن، كە جۆرێك لە خۆكۆنتڕۆڵكردنیان تێدا بڕوێنێت، بۆ ئەوەی ژینگەپارێز بن.

بۆیە دەروونزانی و پەروەردەی ژینگەیی لە هەوڵی ئەوەشدا دەبێت كە ئەوە ڕوون بكاتەوە بۆ (تاك)ەكانی كۆمەڵگە كە (بایەخ) و (بەها) ئەخلاقی و جوانكاریی و ئابوورییەكانی ئەوان ڕۆڵی ئیجابیی لەسەر پاراستنی ژینگە هەیە.

سەبارەت بە (پەرەپێدانی پڕۆگرامەكانی ڕەفتار)یش ئامانج ئەوەیە كە تەواوی تاكەكانی كۆمەڵگە زۆرێك لە توانای پراكتیكی و تەكنەلۆژییان بۆ دابین بكرێت، بۆ ئەوەی چالاكیی ژیرانە لە بواری ژینگەدا ئەنجام بدەن، واتە هەلڕەخساندن لە گشت قۆناغەكانی خوێندندا بۆ دەستەبەركردنی زانیاری و ڕۆشنبیرییەكی ئەوتۆ كە هانیان بدات بۆ بەشداریكردن لە دانانی چارەسەری گونجاو بۆ گرفتە تایبەتییەكانی ژینگە. هەموو ئەم ئامانجانەش پێكەوە پرۆسەیەكی پەروەردەیی یەكگرتوو پێك دێنن، چونكە ناكرێت بە چالاكیی پەروەردەیی تاك و تەرای لێرە و لەوێ، بچووك و بە تەنیا، بەرنامەیەكی گشتگیر و نوێ بۆ ژینگە پەرەی پێ بدرێت.

بۆیە لە بواری دەروونزانی و پەروەردە و هۆشیاریی ژینگەیی پێویستە زۆر هەنگاو بنرێن لەوانە:

- پەروەردەی ژینگەیی لە ناوەندكانی خوێندن و خوێندنی باڵادا بخوێندرێت.

- داواكردن لە خوێندنی باڵا بۆ زیاتركردنی ژمارەی ماستەرنامە و دكتۆرانامە لە بواری ژینگەدا.

- كردنەوەی زیاتری یانەی ژینگەیی لە قوتابخانەكاندا.

- داهێنانی پێشبڕكێی ژینگەیی لە نێوان قوتابخانەكاندا.

- هەوڵدان بۆ بەخۆماڵیكردنی ئەزموونە جیهانییەكان لە بواری هۆشیاریی ژینگەییدا.

- هاندانی كەناڵەكانی ڕاگەیاندن بۆ ئامادەكردن و پێشكەشكردنی زیاتری بەرنامە ژینگەییەكان.

- بە چاپ گەیاندنی زیاتری كتێب و نامیلكەی منداڵان لە بواری ژینگەپارێزیدا.

- سوودوەرگرتنی زیاتر لە مامۆستایانی زانكۆ و كەسانی پسپۆڕ لە بواری كاری ژینگەییدا.

- هەوڵدان بۆ دابینكردنی سەرچاوەی زانستی لە بواری ژینگەدا بە زمانی كوردی.