زمان بۆ هەموو نەتەوەیك شوناسە Identity بەڵام بۆ ئێمەی گەلی كورد شوناسی هەرە سەركی یە، هێزی هەر وڵاتێك دوای هێز نیزامی، هیزی زمان و كولتورەكەیەتی، زمان سیستەمێكی بونیادی پەیوەندی كردنە مرۆڤ بەكاری دەهێنێ، بریتی لە ئاخاوتن، ئاماژە و نووسین، بۆیە ئێمەی نەتەوەی كوردی دەبێ زیاتر بایەخ بە زمانی و ئەدەبی كوردی خۆمان بدەین، گوشاری زمانەكانی ئینگلیز و فەرەنسی و توركی وفارسی .....هتد هەرەشەن لەسەر زمانی كوردی، ئەم گوشارانە بۆ زمان وەك داگیركاریەكی نەرم خۆی وێنە دەكات، خەریكە زمانی دایك ووندا دەبێت و بەخیراییكی زۆر زمانی نەتەوەكانی دیكە لەناو دەبات.

هەرێمی كەتۆلۆنیای ئیسپانی لە سالی 1998 دا بڕیارێكی دەركردووە بۆ ئەو لێپرسراوانەی زمانەكەیان نازانن یەكسەر لە سەر كار لادەبردرێت، بڕیارەكەش جێبەجێدەكرا، لە هەرێمی كوردستان ئەم جۆرە لێپرسراوانە یەكجار زۆرن و هەن، چونكە زمانی كوردی زمانی ڕسمی حكوموتی هەرێمی كوردستانە و لە دەستوری هەمیشەیی عێراق 2005 ئەمە یەكلای كرایتەوە، بڕیارەكی هاوشێوەی هەرێمی كەتۆلۆنیای-ئیسپانی بۆ هەرێمی كوردستانیش گرینگ دەبوو، زۆرێك لەم لێپرسراوانەی هەن لادەبردران.

زمان دیاری خودای پەروەردگارە، زمان بۆ كولتوور و كۆمەلگە گرینگە، لە رێگای زمانی دایكییەوەیە مرۆڤ ئەتوانێت هەستە مرۆڤانییەتی خۆی دەر ببڕێت، فرۆید "پێی وایە مرۆڤ لە رێگای زمانی دایكەوە هەستی راستەقینەی خۆی دەرببڕێت"، خوێندن بە زمانی دایكی مافیكی مرۆییە و لە ماددەی 2 جاڕنامەی جیهانیی مافی مروڤدا جەختی بەردەوامی لەسەر كراوەتەوە، تیایدا هاتوە هەر كەس دەتوانێ بێ هیچ جیاوازی دانانێك بە تایبەتی لە باری رەگەز، رەنگ، جنسییەت، زمان، دین، بیروڕای سیاسی، یان هی دیكە، ڕیشەی میللی یان چڤاكی، موڵكایەتی، ڕچەڵەك، یان هەر پێگەیەكی دیكە بێ، كورد زیندوترین نمونەیە بە پیی ماددە 2 جاڕنامەی جیهانیی مافی مرۆڤ بێ بەشكراون لە زمانی دایك، هەستی نەتەوەیەتی كورد بونی لە هەر یەك لە ولاتانی توركیا، ئێران و سوریا و تا رادەیەك عێراقیش نمونەی 16 ئۆكتۆبەر كە هێزە ئەونیەكانی عێراق نەیان هێش لە پرێس كۆنفرانسێك ئەفسەرانی كورد بە زمانی دایك وتەیی خۆیان پێشكەش بكەن لە بینای پارێزگایی كەركوك، زۆریان هەولدا بە كوردی وتەكەیان پێشكەش بكەن بەلام نەیان هێشت گوتیان ( لا یمكنك التحدپ باللغە الكردیە لأنه ممنوع ) ناكرێ بە زمانی كوردی قسە بكەیت چونكە قەدەغەیە!!!! ئەم هەلسوكەوتەی هێزە ئەمنیەكانی عێراق پێچەوانەی دەستووری هەمیشەی عیراقە لە ماددەی 4 ی دەستووری عێراق، خاڵی یەكەمدا هاتووە"زمانەكانی عەرەبی و كوردی دوو زمانی فەرمین لە عیبَراق، مافی سەرجەم عێراقییەكان پارێزراوە لە پیگەیاندنی رۆڵەكانیان بە زمانی دایكیان وەك توركمانی و سریانی، لە دەزگاكانی فێركردنی دەوڵەتدا بە پێی یاسا پەروەردەییەكان، یان بە هەر زمانێكی دیكە لە دەزگاكانی فێكردنی تایبەتدا" بۆیە بەپێی دەستوور زمانی كوردی هەیە و تیكەڵەیەیەكی شێواوی زمانەكانی دیكە نییە، دوزی كورد هەرگیز بە سیاسەتی ئینكاركردن چارەسەر ناكرێت زمانی كوردی لە لەناو ناچێت، یۆیە ئێمەی نەتەوەی كوردیش دەبێ زیاتر بایەخ بە زمانی و ئەدەبی كوری خۆمان بدین.