كورد و كۆڕۆنا
حه‌مه‌ڕه‌شید هه‌ره‌س
له كۆتاییه‌كانی ساڵی رابوردووه‌وه (٢٠١٩) له شاری ۆهانی چایناوه ڤایرۆسێك بڵاو بووه‌وه، ناوی كۆڕۆنا( كۆڤید ١٩)ه‌ی لێنرا، ئاشكرایه به مه‌به‌ست یان بێ مه‌به‌ست ئه‌م ڤایرۆسه دروست كراو هاته ئاراوه، هه‌روه‌ها به مه‌به‌ست یان بێ مه‌به‌ست، وڵاتی چاینا له سه‌ره‌تادا بڵاو بوونه‌وه‌ی ئه‌م ڤایرۆسه‌ی له هه‌موو جیهان شارده‌وه و، تا ده‌هات له‌و وڵاته له كۆنترۆڵ ده‌رده‌چوو، ئینجا هێرشی بۆ هه‌موو وڵاتانی جێهان هێنا و، فشاری خسته سه‌ر سنگی كۆمه‌ڵگاكانه‌وه. ئێستا په‌تای كۆرۆنا بۆته مۆته‌كه‌یه‌كی بڤه و، ژیانی هه‌زاره‌ها و بگره ملیۆنه‌های كردووه به قوڕگی مه‌رگا و، ئه‌وه‌تا ئاشی ئه‌و مه‌رگه نه‌وه‌ستاوه و، مرۆڤایه‌تی ئه‌هاڕێت.
خۆشبه‌ختانه كوردستان به گشتی و باشووری كوردستان به تایبه‌تی، تا سنوورێكی به‌رچاو له‌م به‌ڵایه رزگاری بووه، ئه‌ویش كه‌س نازانێ هۆكاری ئه‌م رزگار بوونه چیه؟ هه‌ندێك هۆكاره‌كه‌ی بۆ زووبه‌زوویی كه‌ره‌نتینه‌كه‌ی حكومه‌ت ده‌گێڕنه‌وه، هه‌ندێكیش ده‌ڵێن كه‌سی كورد له مناڵیدا، ئه‌و سێ پێكوته‌یه‌ی بۆ كراوه، ئه‌وه‌ش هۆكارێكه بۆ ئه‌و رزگار بوونه، به‌ڵام كه سه‌یری وڵاتانی ئه‌وروپا و ئامریكا ده‌كه‌ین، به‌و هه‌موو پێشكه‌وتنه‌یانه‌وه، به جۆرێك په‌تاكه له كۆنترۆڵیان ده‌رچووه، جێگه‌ی ترس و كاره‌ساته وژماره‌كان له عه‌قلی هیچ كه‌سێكدا نیه و، هه‌ر له زیاد بوونیشدایه. پێشناچیت وا زوو ژماره‌كان بێنه خواره‌وه.
ئا له‌م كاته‌دا، هه‌موو جیهان كۆستی كه‌وتووه، به هه‌زاره‌ها خێزان له‌ناو چوون، وڵاتانی ئه‌وروپا هه‌ر نازانن كه‌س و كاریان چۆن ده‌مرن و، له كوێ ئه‌شاردرێنه‌وه، گۆڕی به كۆمه‌ڵ ئیتاڵیا، ئیسپانیا، فه‌ره‌نسا و ئامریكای هێناوه‌ته سه‌ر چۆك. كه‌چی هه‌ندێك نه‌زان، فشه‌یان به په‌تاكه دێت و بابه‌ته‌كه‌یان به گاڵته و گه‌مه‌ی ده‌وڵه‌تان وه‌رگرتووه، ئه‌م نه‌زانانه قوڕی كاره‌ساته‌كه زیاتر خه‌ست ئه‌كه‌نه‌وه و، ئه‌گه‌ر جڵه‌وگیر نه‌گرێن وه‌ك ئه‌و مناڵانه وان كه یاری به ئاگر و ته‌قه‌مه‌نی ده‌كه‌ن، جا لێره‌دا نه‌ك خۆیان، به‌ڵكو ده‌وروپشتیشیان به‌ره‌و مه‌رگ ده‌به‌ن، به‌وه‌شه‌وه ناوه‌ستیت تا له و‌ڵاته‌كه‌دا فرته ده‌كات و ڤایرۆسه‌كه وه‌ك ئه‌سپی بێ لغاو شاره‌كانمان لاڵوپاڵ ئه‌خات. ئه‌و كورده‌ی به درێژایی مێژوو كاره‌سات دوای كاره‌سات و، گیرۆده‌ی ده‌یه‌ها جینۆساید و پاكتاو و له ناوچوون بوون، به هیچ جۆرێك به‌رگه‌ی ئه‌مه‌یان ناگرین و، هه‌ناسه‌سارد و قوربه‌سه‌ر ئه‌مێنینه‌وه. كه‌س فریای شاردنه‌وه‌شمان ناكه‌وێت، خۆزگه به‌وانه ده‌خوازین كه پێش ئێمه له ناوچوون و گۆڕیان ئاشكرایه، ئه‌و كاته كه‌سیش نامێنێت گۆره‌كه‌شمان به سه‌ر بكاته‌وه.
ئینجا سه‌رباری نه‌هامه‌تی به ده‌ست كه‌سانی نه‌زانه‌وه، چه‌ند كه‌ناڵێكی كوردی دڵڕه‌ش كه له جه‌ره‌تاوی دوژمنه‌وه ئاو ده‌خۆنه‌وه، هاتوون ئه‌م مه‌رگه‌ساته بۆ مه‌رامی گڵاویان ئه‌قۆزنه‌وه و، هه‌مان بالۆره‌ی نه‌زانه‌كان لێ ده‌ده‌نه‌وه و، به‌ڵام ئه‌مان نه‌ك له نه‌زانینه‌وه، به‌ڵكو زانایانه و، ناپاكانه پڕوپاگه‌نده‌ی گڵاو، له ناو كۆمه‌ڵگادا بڵاو ده‌كه‌نه‌وه و، ئه‌یانه‌وێت كوردستانیش بچێته ریزی وڵاتانی تێوه‌گلاو، له‌م كاره‌ساته‌ی نه سه‌ری دیاره و نه‌بنی، ئه‌و كه‌ناڵانه به ئاشكرا له مۆراڵی ئینسانی و، بارستایی مرۆڤ بوون به هه‌زاره‌ها پله‌هاتوونه‌ته خواره‌وه و، ناتوانم به هیچ بوونه‌وه‌رێكی درنده و گڵاویان بچوێنم، ئاخر قۆستنه‌وه‌ی ئه‌م كاره‌ساته بۆ سیاسه‌تی گلاویان، سه‌ما كردنه له شین و واوه‌یلای مرۆڤایه‌تیدا، هه‌ڵپه‌ڕینه له سه‌ر ئێسك و پروسكی ئه‌م كورده كۆستكه‌وتووه‌دا، رادانی خه‌نجه‌ری ژه‌هراوییه له هه‌ناوی هه‌زاره‌ها كه‌سی بیتاون دا. بێگومان ئه‌مه‌ش هه‌روا ئاسان بۆیان ناچێته سه‌ر، ئه‌مه ناكییه‌كی بڤه‌یه بۆ سه‌ر ئارامی و ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی و كۆشتنی كۆمه‌ڵگایه، سزاكه‌شی ئاشكرایه چییه.
