سۆشیاڵ میدیا و بە دیموكراسیكردنی كۆمەڵگە

سۆشیاڵ میدیا و  بە دیموكراسیكردنی كۆمەڵگە
لەپاڵ زاراوەی سۆشیاڵ میدیا و میدیای نوێ و مەڵتی میدیا نازناوێكی دیكەیش هەیە بۆ میدیای نوێ و سۆشیاڵ میدیا كە زۆر لە سەرچاوەكان بە «میدیای دیموكراسی» ناوی دەبەن، كە ئەمە لە دوو رووەوە مانا دەدات و هەردووكیان هۆكاری هاتنە دونیای ئەوی دیكەیانن، بۆ نموونە: بەوەی كە خۆی میدیایەكە دیموكراسی بەرهەم دەهێنێت، بە هۆی بەردەستبوونی ئەو ئامرازانەی كە میدیای نوێ تێیدا دەكرێتەوە، وەك مۆبایل و ئایپادا و ئای پۆد و...هتد، كە هەمیشە بەردەستە و وەك كامێرایەك وایە لە هەر جێگایەك مرۆڤێك هەبێت و ئەم ئامێرەی بەردەست بێت، وەك ئەوەیە رۆژنامەنووسێك بە كامێرا و ریكۆردەرێك لەو شوێنە ئامادە بێت، دەتوانێت وێنە و دەنگ بگوازێتەوە. بێگومان تا چاوی كامێرا زۆرتر بێت ترس لە چاودێری زیاترە، مرۆڤەكان دەترسن شتێك بڵێین، یان كارێك بكەن كە كەسێك وێنەیان بگرێت، یان تۆماری دەنگەكەیان بكات. ئەمەش جگە لەو فەزا فراوانەی كە سۆشیاڵ میدیا فەراهەمی كردووە بۆ تاك لە دەربڕینی گوزارشت و بابەت و هەستەكانی و پۆستكردن و دابەزاندنی وینە و دەنگ و ناردنی بە شێوازێكی بێ سنوور، واتە بۆ كێی بوێت، بێ سانسۆر و كۆنتڕۆڵ دەینێرێت. لەلایەكی دیكەشەوە تایبەتمەندییەكی سۆشیاڵ میدیا ئەوەیە كە زانیاری و وێنەكان دەستبەجێ خەزن دەكرێن و لێ دەدرێنەوە و ئەرشیف دەكرێن. جاری وا هەیە، وشەیەك لە دەمی بەرپرسێك، یان سەركردەیەك بە بێ ئاگایی دەردەچیت، هەزران هەزار جار لێ دەدرێتەوە و نمایش دەكرێت، كە رەنگە یەكەم جار تەنیا لەلایەن كەسێكەوە خەزن، یان سكرین شۆت كرابێت. ئەمە واتە زیادكردنی چاودێریی كۆمەڵگە و دەسەڵاتی چاودێری بۆ تاك و كۆمەڵگە. تا دەسەڵاتی چاودێری و مافی رادەربڕینی كۆمەڵگە و هاووڵاتیش زۆرتر بێت، واتە فەراهەمكردنی زیاتری دیموكراسی. لە روویەكی دیكەشەوە دیموكراسییەت هۆكارە بۆ سەرهەڵدانی سۆشیاڵ میدیا، بۆ نموونە لەو وڵاتانەی كە دیموكراسییەت نییە و سەردەم سەردەمی دیكتاتۆریەتە وەك: كۆریای باكوور و هەندێك وڵاتی دیكەی وەك چین و ئێران و وڵاتانی دیكەی دەسەڵاتداری دیكتاتۆری، رێگە نەدراوە بە ئاسانی تاكەكان بگەنە سۆشیاڵ میدیا، یان ئەوانەیان كە بە تەواوەتی دیكتاتۆرن رێگەیان نەداوە تەكنەلۆجیاش بگاتە وڵاتەكەیان و دەستی تاك بكەوێت، بۆیە سۆشیاڵ میدیا بوار نەبووە بڵاو ببێتەوە و ببێتە ئامرازێك بۆ دابینكردنی دیموكراسییەتێكی زیاتر و چاودێریی تاك و كۆمەڵگە بەسەر دەسەڵاتەوە. كەواتە دەتوانین بڵێین: بوونی ژینگەیەكی دیموكراسی هۆكارە بۆ سەرهەڵدان و دەستكەوتنی سۆشیاڵ میدیا و بەكارهینانی لەلایەن تاكەكانی كۆمەڵگەوە، لەو لاشەوە بڵاوبوونەوەی سۆشیاڵ میدیا و بەكارهێنانی لەلایەن تاكەكانەوە هۆكارە بۆ زیادبوونی دیموكراسیەتی وڵات و چاودێركردنی هاووڵاتی. لەگەڵ ئەوەشدا نابێت ئەوەمان بیربچێت كە هەموو دیموكراسییەت و ئازادییەكیش بۆ تاك و كۆمەڵگە، پێویستە بە یاسا رێكبخرێت و ماف و سنووری تاكەكان لە پاراستنی رێز و ژیانی تایبەتی بەرامبەرەكان (چ تاك بێت، یان دامودەزگاكان) دیاری بكرێت، ئەگینا دیموكراسییەتێكی فەوزاوی دێتە ئاراوە، كە ژیان و كەرامەتی تاك و ئاسایشی نەتەوەیی و بەها باڵاكانی نەتەوە و نیشتمان دەخاتە مەترسییەوە. گرفتەكەش ئەوەیە كە سۆشیاڵ میدیا بە سرووشتی خۆی ئەستەمە وەك كەناڵە راگەیاندنە كۆنەكانی وەك رادیۆ و رۆژنامە و تەلەفزیۆن رێكبخڕیت، بۆیە لە زۆربەی كۆمەڵگەكاندا كە بە یاسا ئەم جۆرە لە میدیا رێك نەخراوە، لە بری ئەوەی سوودی لە بەرهەمهێنانی دیموكراسی وەرگرتبێت، سەرئێشە و گرفتی بۆ دەسەڵات و كۆمەڵگە دروست كردوە.

Top