مەبەست لە توێژینەوەی ئەكادیمی وەك دامەزراوەیەكی پەیوەست بە كارو چالاكی و میكانیزمەكانی خوێندنەوە و توێژینەوە و شیكردنەوە و هەڵسەنگاندن و پڕۆژەكان و بەرنامەكانی ئەكادیمی بۆ مەسەلەكانی سیاسی، ئابووری، كۆمەڵایەتیی كۆمەڵگە بە مەبەستی چارەسەركردن و گەشەپێدانە.
میكانیزمە سەرەكییەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی خۆی دەبینێتەوە لە زانكۆكان لەبواری خوێندنی باڵا (دبلۆمی باڵا، ماستەر، دكتۆرا) لەبوارە جیاجیاكانی ئەكادیمی. هەروەها خۆی دەبینێتەوە لە سەنتەرەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی، وەك دامەزراوەی تایبەت بە توێژینەوە و سیاسەتەكانی توێژینەوە و شیكردنەوە و ڕاویژكاری، وە بە بازنەی پەیوەندی لە نێوان كۆمەڵگەی ئەكادیمی و دامەزراوەكانی داڕشتنی بڕیاری سیاسی هەژمار دەكرێن.
بەردەوامیی توێژینەوەی ئەكادیمی خۆی دەبینێتەوە لە: (ژمارەی دامەزراوە ئەكادیمییەكان، ژمارەی توێژینەوە ئەكادیمییەكان، گۆڤاری ئەكادیمی، بودجەی توێژینەوەی ئەكادیمی، مەسەلەكانی خوێندنی باڵا، دامەزراوەی زانستی و تەكنەلۆجیاو داهێنان، شەراكەتی كۆمەڵایەتی و ئابووری لە نێوان دامەزراوەی ئەكادیمی و دامەزراوەكانی تری كۆمەڵگە).
هەروەها بوونی: (كۆنفرانسی ئەكادیمی، وۆركشۆپی ئەكادیمی، پانێڵەكانی ئەكادیمی، پەیوەندییەكانی دەرەوەی ئەكادیمی) بە دیاردەكانی تویژینەوەی ئەكادیمی هەژمار دەكرێن. دامەزراوەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی لەوانەیە سەربەخۆ بن، یان سەربە حكومەت بن، یان زانكۆكان، كۆمپانیاكان، حزبە سیاسییەكان، یان لەوانەیە نیمچە حكوومی بن بە هاوبەشی لەنێوان حكومەت و دامەزراوەكانی دی. هەرچۆن بێت سەنتەرەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی ئامانجێكی هاوبەشیان هەیە كە خۆی دەبینێتەوە لە توێژینەوەو شیكردنەوەی ئەكادیمی و دیاردەی هاوبەشی گشتییە لە تێكەڵكردنی زانیاری و بەڵگە و شارەزایی بە مەبەستی كاریگەریكردن لە پڕۆسەی داڕشتنی سیاسەتەكان.
لەم چوارچێوەیەدا تێگەیشتنی هاوچەرخ بۆ ئاسایشی نەتەوەیی بریتییە لەدابینكردنی قەوارەیەكی ستراتیژی بە مەبەستی پاراستنی بەرژەوەندییە (سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكیان) لە چوارچێوەیەكی نێوخۆی پەیوەست بە مەسەلەكانی (دیموكراسیەت، مافەكانی مرۆڤــ، دامەزراوەكان). هەروەها چوارچێوەی دەرەكی بریتییە لە: (رێكخستنی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكان، رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، پەیوەندییە دیپلۆماسی و كونسوڵگەرییەكان، هەرێمی، دوو قۆڵی، سیاسی و ئابووری و پیشەسازی.
چەمكی ئاسایشی نەتەوەیی پەیوەست بە گۆڕانكارییەكانی سیستەمی نێودەوڵەتیی تازە: جیهانگیری، دەستتێوەردانی مرۆیی، چاكسازی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان، تیرۆری نێودەوڵەتی، پێكهاتە ئاڵۆزەكانی ئیتنیكی، كێشەكانی كۆچ و پەناهەندەیی، مەسەلەكانی چەك و ماددە هۆشبەرەكان، چەكی كیمیایی و ئەتۆمی، قەرزی نێودەوڵەتی، سیستەمی زانیاری، ئەمانە هەموویان بابەتە زیندووەكانی ئاسایشی نەتەوەیی كیاناتی سیاسین و سەنتەرەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی كاری لەسەر دەكەن، یان زانكۆكان لە تێزەكانی ماستەر و دكتۆرا یان (لە بازنە ئەكادیمییەكان، وۆركشۆپی ئەكادیمی، مێزگەردی ئەكادیمی، سیمینار و كۆنفڕانسی ئەكادیمی، پانێڵی ئەكادیمی).
لە ئەنجامدا دەتوانین بڵێین چەندە پەیوەندیی قووڵ هەبێت لە نێوان دامەزراوەكانی توێژینەوەی ئەكادیمی (كۆمەڵگەی ئەكادیمی) و دامەزراوەكانی ئاسایشی نەتەوەیی (دەزگا ئەمنی و میلیتارییەكان) بەو میكانیزمانەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێكرد، ئەوا كۆمەڵگە بەرەو ئاقارێكی سەقامگیری (ئەمنی و سیاسی و ئابوری و كۆمەڵایەتی و...هتد) هەنگاو دەنێت.
لەچوارچێوەی ئەو دەروازەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێكرد، دەتوانین شیكردنەوە و خوێندەوە بكەین لە هەرێمی كوردستان بۆ دامەزراوە ئەكادیمیەكان و دامەزراوە ئەمنییەكان لە روانگەی پەیوەندی و هەماهەنگی لەنێوانیاندا. لەسەرەتاوە ئەم دامەزراوانە بە یاسا رێكخراون. یاسای پەیوەست بە دامەزراوە ئەكادیمییەكانیش بریتییە لە: ((یاسای وەزارەتی خویندنی باڵا ژمارە (2)ی ساڵی (2013)، یاسای خزمەتی زانكۆیی ژمارە (24)ی ساڵی (2008)، یاسای پێدانی ناسناوی زانستی بە كارمەندانی دەرەوەی وەزارەتی خوێندنی باڵا ژمارە (9)ی ساڵی (2012) )). وە یاساكانی پەیوەست بە دامەزراوە ئەمنییەكان بە پلەی سەرەكی بریتییە لە: ((یاسای ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان ژمارە (4)ی ساڵی (2011)، یاسای دەزگای ئاسایشی هەرێمی كوردستان ژمارە(5)ی ساڵی (2011)، هەروەها یاسای پەیوەست بە وەزارەتەكانی پێشمەرگە، ناوخۆ....)).
لە ئاستی دامەزراوە ئەكادیمییەكان (زانكۆكان، سەنتەرەكانی توێژینەوەی زانستی، بۆردی نیشتمانی بۆ توێژینەوەی زانستی). ئەوەی بەدی دەكرێت پێشڤەچوونێكی بەرچاو هەیە لە بواری توێژینەوەی ئەكادیمی لە بارەی مەسەلەكانی ئاسایش (نزیكەی 75 تاكو 100 نامەی ماستەر و دكتۆرای لەسەر نووسراوەتەوە، هەروەها سەنتەرەكانی ئەكادیمیی نزیكەی (150) چالاكی ئەكادیمی خۆی هەیە، جگە لەو توێژینەوە ئەكادیمییانەی كە لە گۆڤارە زانستییەكان بڵاوكراونەتەوە. وە مەسەلەكانی ئەمنی بەشێكی گرنگی سەنتەرەكانی دراسات: (سیاسی، یاسایی، ئابووری، كۆمەڵایەتی، هەرێمی و نێودەوڵەتی) لە كوردستان پێكدەهێنن كە نزیكەی (25) سەنتەر دەبێت.
لەبەرامبەردا شیكردنەوەی یاساكانی پەیوەست بە دامەزراوە ئەمنی و سەربازییەكان، ئەوەی تێبینی دەكرێت ئەوەیە كە هەرچەندە زۆر لە بابەتەكانی ئەم یاسایانە بواری بەپیتن بۆ توێژینەوەی ئەكادیمی، بەڵام لەلایەن ئەم دامەزراوانە كاری ئەوتۆی لەسەرنەكراوە بۆ توێژینەوەی ئەكادیمی، هۆكاری سەرەكییش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی لە سەرەتاوە دامەزراوەی پێویست نەبووە بۆ پێگەیاندنی كادری ئەمنی لە رووی ئەكادیمییەوە، كە بە شێوەی سەرەكی پشت ببەسترێت بە دەرچووانی كۆلێژەكانی پۆلیس و سەربازی و دەرچووانی كۆلیژەكانی تریش. وە بەردەوامیدان بە مەشق و خولی تایبەت بەم بوارە. بەڵام ئەمە هەنگاوێكە لە هەنگاوەكان و پێویست بەوە دەكات لەمەشدا ئەزموونی هەرێمی كوردستان كە خۆی دەبینێتەوە لە نزیك (30) ساڵ دەوڵەمەندتر بكرێت و بیر لەوە بكرێتەوە كەوا دامەزراوەیەكی (ئەكادیمیی نیشتمانی پەیوەست بە كاروباری ئەمنی و بەرگری) دابمەزرێت، هەروەك لە زۆرینەی وڵاتان هەیە. وە مەبەستی سەركی لەو دامەزراوە نیشتمانییە ئەوە بێت كە كادری ئەمنی و ئەكادیمی ئامادە بكرێت لە رووی بڕوانامەی بەرز (ماستەر، دكتۆرا)، جگە لەمەش ئەوەی تێبینی دەكرێت، دەربارەی دامەزراوە ئەكادیمییەكان نەبوونی سەنتەرەكانی توێژینەوەی ئەكادیمیی ئەمنیی پەیوەست بە دراساتی ستراتیژی: ئەمنی، سیاسی، ئابووری، كۆمەڵایەتی، هەرێمی، نێودەولەتی)یە. لەم روانگەیەش پێویستە بیر لەوە بكرێتەوە بە مەبەستی ئامادەكردنی كادری دیپلۆماسی بۆ دەرەوە، هەنگاو بنرێت بەرەوە دامەزراندنی (پەیمانگەیەكی دیپلۆماسی). چونكە دیپلۆماسیەت بە یەكێك لە بنەماكانی ئاسایشی نەتەوەیی هەژماردەكریت، پاڵپشت بە هێز و ئابووری بە بۆچوونی هاوچەرخ بۆ ئەمنی قەومی.
بۆیە لە دەرەنجامدا بە پێویستی دەزانین پێداچوونەوەیەك بە یاسای دامەزراوە ئەكادیمییەكان و ئەمنییەكانیش بكرێت، وە پێگەیەكی گونجاو بدۆزرێتەوە لەم بوارەدا لەبەر رۆشنایی ئەزموونی زۆر لە وڵاتان، چونكە بۆچوونی فراوان بۆ ئاسایشی نەتەوەیی بریتییە لە شیكردنەوەی كۆمەڵێك دامەزراوە كە پێكدێن لە دامەرزاوەكانی داڕشتنی بڕیار، وە دامەزراوەی ئابووری، دامەزراوەی كۆمەڵایەتی، دامەزراوەی دیموكراسیەت و مافەكانی مرۆڤ، دامەزراوەی راگەیاندن و كۆمەڵگەی مەدەنی و رای گشتی، وە دامەزراوەی دیپلۆماسی. ئەم دامەزراوانە هەموویان پاڵپشتین بۆ دامەزراوەكانی ئەمنی و بەرگری.
لێرەدا تەنیا مەبەستمان دامەزراوە ئەمنییەكان نییە، بەڵكو دامەزراوەكانی تری دەسەڵاتی سیاسی وەك: پەرلەمان، حكومەت، سەرۆكایەتیی هەرێم دەبێت بەلایەنی كەمەوە (تیمی ئەكادیمی)یان هەبێت لە مەسەلەكانی ئاسایشی نەتەوەیی.
لەلایەكی ترەوە كاتی ئەوە هاتووە بیرلەوە بكرێتەوە كە (ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی) لە هەرێم دابمەزرێت بە شێوەیەك كە دامەزراوەیەكی نیشتمانی بێت و بریتی بێت لە: (گرووپی وەزاری، گرووپی سەربازی، گرووپی ئەمنی، ئەزموونی پسپۆڕەكانی ئەمنی و بەرگری، سەنتەری شیكردنەوەكان). بۆ ئەم مەبەستە سوود لە ئەنجومەنی ئاسایشی هەریم وەربگیردرێت بۆ قۆناغی داهاتوومان. هەروەها سوود لە ئەزموونی زۆر لە وڵاتان وەربگیردرێت بە رەچاوكردنی تایبەتمەندیەتی هەرێمی كوردستان.
لە كۆتاییدا ماوەتەوە بڵێین: ئەم پێشنیار و بۆچوونانە بۆ دەوڵەمەندكردنی بواری سەقامگیری و ئەمنیی هەرێمی كوردستانە كە دەبێت لەم رووەوە رۆڵی دامەزراوە ئەمنییەكان بەرز بنرخێندرێت، بەتایبەت ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان.