كۆماری ئیسلامیی ئێران لە دووڕیانی هەڵگیرسانی شەڕ و پابەندبوونی بە یاسا نێودەوڵەتییەكان

كۆماری ئیسلامیی ئێران لە دووڕیانی هەڵگیرسانی شەڕ و پابەندبوونی بە یاسا نێودەوڵەتییەكان
كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوە یەكگرتووەكان، (بێجگە لە كۆماری ئیسلامی و میلیشیا وەكیلەكانی سوپای پاسداران)، بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و گێڕانەوەی ئارامی و سەقامگیریی هەر لە عێراقەوە تا یەمەن لەسەر ئەم خاڵانە كۆكن:
چارەسەركردنی كێشەكانی عێراقی دوای داعش
بۆ عێراقی دوای نەمانی تیرۆریستانی داعش، هەریەك لە ئەمریكا و نەتەوە یەكگرتووەكان و دەوڵەتانی هاوپەیمانی دژی داعش جەخت دەكەنەوە كە:
ئـ: بۆ دووبارە رێكخستنەوەی پرۆسەی سیاسی و چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا، داوا دەكەن دەستووری عێراقی ساڵی 2005 جێبەجێ بكرێت. بە تەواوی ماددەكانیەوە، هەروەها ماددەی 140 جێبەجێ بكرێت بۆ چارەسەركردنی كێشەی ناوچە جێ ناكۆكەكان.
ب: میلیشیا پرۆئێرانییەكانی حەشدی شەعبی هاوشێوەی حەرەكاتی حزبوڵڵا و نوجەبا هەڵبوەشێندرێنەوە و راویژكارە سەربازییە ئێرانییەكان و چەكدارانی حزبوڵڵای لوبنانی لە عێراق نەمێنن.
ج: ئەو میلیشیایانەی كە دەكەونە ژێر چەتری یاسای حەشدی شەعبی، بەشێكیان تەسریح بكرێن، یان خانەنشین بكرێن، یاخود بگەڕێنەوە سەر پیشە مەدەنییەكانی خۆیان، ئەو هێزەی دەمێنێتەوە تێكەڵی هێزەكانی ئاسایشی عێراق بكرێن و نابێت تێكەڵی پرۆسەی سیاسی بكرێن.
نفووز و باڵادەستیی ئێران لە عێراقدا لەو ئاستەیە كە نەك هەر رێگە نادات هیچ كام لەم میكانیزمانە بۆ عێراقی دوای داعش جێبەجێ بكرێن، بەڵكو بە رێگەی میلیشیا وەكیلەكانی لە عێراقدا زەمینیەكی هێندە ئاڵۆز دروستكراوە كە بەهیچ شێوەیەك ناتوانرێت بە گەشبینی سەیری ئایندەی عێراق بكرێت.
چارەسەركردنی كێشەكانی سووریا
دوای نەمانی داعش بۆ كۆتاییهێنان بە شەڕی ناوخۆ
لەگەڵ ئەوەی بارودۆخی سووریای دوای شەڕی داعش زۆر لە عێراق ئاڵۆزترە و پێویستی بە كۆتاییهێنان بە شەڕی ناوخۆی ئەو وڵاتە هەیە كە ماوەی نزیكەی شەش ساڵە درێژەی هەیە، بەڵام دیسان لەم كێشەیەشدا تەفاهومێكی زۆر لە نێوان رووسیا و ئەمریكا دروست بووە، بەڵام فاكتەری سەرەكی بۆ ئاستەنگ خستە بەردەمی پرۆسەكە بە پلەی یەكەم ئێرانە كە دەیەوێت هەم میلیشیاكانی حزبوڵڵا و هەم میلیشیا شیعە پرۆئێرانییەكانی لەو وڵاتە بوونی هەبێت، هەمیش چەند بنكەیەكی سەربازی لەو وڵاتە دابمەزرێنێت، هەر بۆیە ئەمریكا و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی جەخت دەكەنەوە:
ئـ: هەردوو سەرۆك ترەمپ و پۆتین لەسەر ئەوە رێككەوتوون كە چەند زۆنێكی ئارام دروست بكەن و كێشەكان سنووردار بكەن، بۆ ئەوەی ئاگربەس بەردەوام بێت و شەڕ لە سووریا دووربخرێتەوە.
ب: هەردوو سەرۆك ترەمپ و پۆتین رێككەوتوون بە هەموو شێوەیەك ئەمریكا و رووسیا لەسەر دۆسێی سووریا كێشەیان لەگەڵ یەكدا بۆ دروست نەبێت و خۆیان لە كێشە بەدوور بگرن.
ج: رێز لە بڕیارەكانی ئەنجومەنی ئاسایش بگیرێت، كە تایبەت بە كێشەی سووریا دەركراون.
د: لەچوارچێوەی بەیاننامەی ژنێڤدا كار بۆ قۆناخی راگواستن بكرێت و زەمینە بۆ هەڵبژاردنێكی دادپەروەر و ئازاد دابین بكرێت و هەموو پێكهاتەكان و رەوەندی سووریا لەدەرەوە بەشداری تێدا بكەن و هەڵبژاردنەكە رەچاوی ستاندەر و شەفافییەتی نێودەوڵەتی بكات.
دیارە ئەم هەنگاوانەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی رژێمی ئەسەد لە قۆناخی ئینتیقالیدا دەهێڵێتەوە و گۆڕانكاری لە رژێمی سووریا دەكەوێتە چوارچێوەی رێككەوتنەكان بۆ كۆتاییهینان بە شەڕی ناوخۆ و پاشانیش دانانی سیستمێكی سیاسی كە گەلانی سووریا خۆیان لەسەری رێكدەكەون.
بەڵام لەبەرامبەر ئەم هەوڵانەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و بە حوكمی ئەوەی ئێران نفووزێكی هێجگار گەورەشی لە سووریادا هەیە، بەتەنیا پرۆژەیەكی 4 خاڵی هەیە كە داوا دەكات:
1. دەستبەجێ ئاگربەس رابگەیەنرێت.
2. حكومەتێكی نیشتمانی و یەكگرتوو دابمەزرێت و رژێمی ئێستای ئەسەد بەهێز بكرێتەوە.
3. دەستور هەموار بكرێت.
4. هەڵبژاردن بكرێت .
ئەم پرۆژە چوار خاڵییەی ئێران، دیمەشق دەكاتە پاشكۆی تاران و هەرگیز سەقامگیری بۆ سووریا ناگەڕێتەوە و شەڕی ناوخۆش هەر بەردەوام دەبێت.
Top