له يادى (٥٦) ساله ى شورشى مه زنى ئه يلول دا
September 11, 2017
وتار و بیروڕا
شۆڕشی ئەیلوول لە ئەنجامی پاشگەزبوونەوەی حكوومەتی نوێ بەغدا كە بە كودەتایەكی سەربازی هاتبووە سەر دەسەڵات و تا دەهات بەرەو دیكتاتۆریەت هەنگاوی دەنا، ئەگەرچی لە دەستووری نوێیی عێراقی دوای ئەو كودەتایەو لە خاڵی سێهەمی دەستووردا نووسرابوو، كە عەرەب و كورد هاوبەشن لە وڵاتدا، بەڵام لەڕاستیدا ئەوەش هەر مەرەكەبی سەر كاغەز و بە پڕاكتیك هیچی لێ شین نەبوو، هەر بۆیەش پارتی دیموكراتی كوردستان بەسەركردایەتی بارزانی نەمر بڕیاری بەرەنگاربوونەوەی دەسەڵاتی سەربازی لە عێراق داو چەكی بەرخودان كرایە شان و(11) ئەیلوولی ساڵی 1961دا وەك سەرەتای شۆڕش بەجیهان ناسرا.
گرنگی شۆڕشی ئەیلوول لەوەدابوو كە جارێكی دیكە هیواو ئاواتی دێرینی كوردی بە گیانی هەموو تاكێكی كوردا كردەوە و هەستی نەتەوایەتی و شۆڕشگێڕی و قوربانیدانی تێدا نوێ كردەوەو لە ماوەیەكی كورتدا چەندین ناوچەی لەژێر دەستی دەسەڵاتدارانی عێراق ڕزگار كرد، كە لەمەودوا بەناوچە ئازادكراوەكان ناسێنراو سیستەمی خۆبەڕێوەبردنی تێدا پەیڕەو كراو شۆڕش هەر زوو لەو ناوچانەدا قوتابخانەو نەخۆشخانەو ئیدارات و دادگای تێدا دامەزراند، كە زۆر سەركەوتووانە كارەكانی بەڕێوە دەبرا، ئەمە لەگەڵ دروستكردنی هێزێكی تۆكمەی پێشمەرگە كە لەشەڕەكاندا، ئەگەرچی تەرازووی هێزیش بەراورد نەدەكرا، دامەزراند كە گورزی كوشندەی لە هێزی سەربازی عێراق دەداو چەندین داستانی قارەمانانەی تێدا تۆماركرا.
ئەگەرچی شۆڕشەكە بۆ داكۆكی لە كورد و خاكی كوردستان بوو، لەگەڵ ئەوەشدا دروشمی شۆڕشەكە دیموكراتی بۆ عێراق و حوكمی زاتی بۆ كوردستان بوو، چونكە سەركردایەتی شۆڕشەكە ئەو ڕاستییەی دەزانی كە بەبێ دیموكراتیزەكردنی عێراق هیچ خواستێك بەدی نایەت، هەربۆیەش شۆڕش و سەركردایەتییەكەی هەمیشە بۆ گفتوگۆ لەگەڵ دەسەڵاتە جۆراوجۆرەكانی بەغدا ئامادەی دانوستاندن بوو، بەڵام حكومەت هەموو ئەو دەستپێشخەرییانەی بۆ خۆ كۆكردنەوەو خۆسازدانەوە بۆ جەولەیەكی دیكەی شەڕ ئامادەكرد، تا ساڵی 1970و لە 11ی ئازاردا ملی بۆ ڕێكەوتننامەیەكی گرنگ لە مێژووی گەلەكەماندا دا، ئەگەرچی ئەو ڕێككەوتنەش لەلایەن ئەوانەوە هەر تەكتیكی بوو، بەڵام بەڵگەنامەیەكی بە بایەخ و سەركەوتنێكی مێژوویی بوو.
هەزاران سڵاو لە گیانی پاكی شەهیدانی ئەیلوول و هەموو شەهیدانی كوردستان.