سوننە لەنێوخۆیاندا لەهەموو خەڵكێك زیاتر پەرتەوازەو ناتەبان، كەسیان دان بەوی دیكەدا نانێت، هیچ مەرجەعییەتێكی ئایینی و سیاسییان نییە، چونكە مەرجەعییەتی ئایینی لە مەزهەبی سوننەدا نییە، ئەوە تایبەتە بە شیعە، بۆیە ناكرێ مەرجەعییەتێكی ئایینی سوننی دابمەزرێت، بەڵام بۆ مەرجەعییەتی سیاسی، ئەوەیان زۆر زەحمەتە، چونكە ئەمەیان نابێت، لەكاتێكدا ئەوان پەرتەوازەن و وەلاو مەرجەعییەتی جیاوازیان هەیە، هەر لەبەر ئەم هۆیانەیە سوننە لە رووی سیاسی و ئابووری و نێودەوڵەتیشەوە زەرەرمەندبوون، بۆیە دەبینین لە كاری سیاسیشدا جیاوازن، هەندێكیان خەون بە گەڕانەوەی بەعس دەبینن، لەبەر ئەوەیە چوونەتە نێو سوپای نەقشبەندییەوە بە سەرۆكایەتی عیزەت دوری، كە ئەوانە لەسەر رێبازی سۆفیگەرین، هەندێكیشیان چوونەتە نێو كەتائبی سەورەی عشرین كە ئایین لایان نییە، بەڵكو لە قەومچییەكانی عەرەبن، هەندێكی دیكەشیان چوونە نێو قاعیدەوە لەسەردەمی مالیكی بۆ رووبەڕووبوونەوەی سوپای عێراقی كە بە سوپای سەفەوی ناویان دەبرد، هەندێك لەو سوننانەش لە دەرەوە دەژین و دەیانەوێت بەرەیەكی ئۆپۆزسیۆن پێكبهێنن دژی هاتنەناوەوەی ئێران و حكومەتەكان، لەوانە دەستەی زانایانی موسڵمان بە سەرۆكایەتی موسەننا حارس ئەلزاڕی، هەروەها پڕۆژەی عەرەبیی خەمیس خەنجەر، بەشێكیش هاتنە نێو پرۆسەی سیاسییەوە، ئەوانیش پەرش و بڵاون و دژایەتیی یەكدی دەكەن، هەندێكیان بەدڵ و بەگیان لەگەڵ هاوپەیمانیی نیشتمانیی شیعەن، ئەوانە سوننەی مالیكی و حزبی ئیسلامیی ئیخوانین، هەندێك لەوانە لە لیستی سەربەخۆی بێ دەسەڵاتن، بەدوای بەرژەوەندیی كەسیی و حزبیدا دەگەڕێن وەك كوتلەی عەرەبیی دكتۆر ساڵح موتڵەگ، بەڵام لیستی عێراقییە كە سوننەو شیعە كۆدەكاتەوە ئەوانەش یەكترگرنین، رەنگە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا هەرەس بهێنن، بۆیە بەدوای شەریك یان هاوپەیمانێكی دیكەی سوننەدا دەگەڕێن، هەندێ لە سەرانی سوننە هەوڵدەدەن حزبی تازە بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو دروست بكەن، وەك دكتۆر ئەحمەد مساری سەرۆكی (كوتلەی ئیتیحادی قیوا) كاتێ حزبێكی تازەی بەنێوی (ئەلحەق ئەلوەتەنی) دامەزراند، دواتر سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق حزبی (ئەلوەتەن)ی دروستكرد، دیارە ئەو لێكدابڕان و پێكهێنانی حزبە تازانە لەپێناو پڕۆژەیەكی نیشتمانی یان تایفی نییە كە خزمەتیان بكات، بەڵكو هەموویان بۆ دەستكەوتی كەسیی و تەسكی حزبین، بەڵام بەهێزترین لیست لە ناوەندی سوننە بریتییە لە لیستی(موتەحیدون) بە سەرۆكایەتیی ئوسامە نجێفیی موسڵاوی، ئەوەیان تاكە لیستە كە بوێرانە بەڕووی هاوپەیمانیی نیشتمانیی و پڕۆژەی ئێران دەوەستێتەوە، یەكەم لیست بوو بە توندی دژی یاسای حەشدی شەعبی وەستایەوەو پڕۆژەی یەكلاییكردنەوەی چارەسەری مێژوویی عەمار حەكیمی سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتمانی رەتكردەوە، بەڵام كێشەی زۆربەی حزبە سوننییەكان كە لە پرۆسەی سیاسیدا بەشداران ئەوەیە كە لە سەفقەی بازرگانی لەمیانی كڕین و فرۆشتنی وەزارەتەكان لە عێراقدا تێوەگلاون، چەندین وەزارەت بە ملیۆنان دۆلار كڕین و فرۆشتنیان پێكرا، بەم شێوەیە زۆربەی وەزارەتەكانی عێراق بەڕێوەدەچن، ئەوەی دەمەوێ بیڵێم ئەوەیە كە گەندەڵی و سەفقەی گوماناوی لەمیانی كڕین و فرۆشتنی پۆستەكان بۆتە ئیتێكی ئاشكرا، ئەو دۆخە گرنگترین هۆكارە بۆ ئەوەی كە زۆربەی حزبەكانی سوننە لەنێو پرۆسەی سیاسیدا هەر بەردەوام بن، چونكە سوودی زۆریان بینیوە، ئەوان هەر چەندە بڕواشیان بەو حكومەتە نەبێت، بەڵام وای دەبینن كە بەشدارییان لە پڕۆسەی سیاسی دەرفەتێكە و دووبارە نابێتەوە.
مالیكی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكای لە ساڵی 2011 قۆستەوە تاكو كۆنتڕۆڵی هەموو شتێك بكات و ئەوەی دژی سیاسەتە تایفەگەرییەكەیەتی لای بدات، بۆیە لەسەردەمی ئەو، سوننە پەرتەوازە بوون، بەتایبەتیش لە 2012 كاتێ ناڕەزایی و خۆپیشاندانی دژوار لە ئەنبار سەری هەڵدا، لەوەدا دروشمگەلێكی زۆر دژ بە حكومەت و مالیكی هاتنەئاراوە، ئەمە ماوەی ساڵێكی خایاند بە سەرۆكایەتیی رافع عیساوی سەركردەیەكی بەهێزو ناوداری سوننە، بەڵام جارێكی دیكە سوننە پەرتەوازەو ناكۆك بوونەوە لەسەر هەندێ شتی بێ مانا و رێكنەكەوتن لەسەر پلانی ستراتیژی، مالیكی هەوڵی ئەوەشی دا ناكۆكیی نێوان كورد بقۆزێتەوە، دواتر زاراوەیەكی تازە لە گۆڕەپانی سیاسیی عێراق هاتە ئاراوە بەناوی (كوردانی مالیكی)، چونكە دەیەوێت بە هەر شێوەیەك بێت بگەڕێتەوە نێو پرۆسەی سیاسی، بێگومان گەڕانەوەی ئەو مانای كۆتایی عێراقێكی یەكگرتووە، رەنگە شەڕێكی ناوخۆی شیعە بە شیعە لە باشووری عێراق بە چاوی خۆمان ببینین، كاتێكیش مالیكی سەردانی ئەمریكای كردبوو، سەرۆك ئۆباما بە ئاشكرا پێی گوتبوو: پێوەندیی نێوان خۆت و شەریكەكانت چاك بكە، مالیكی وەڵامی دابووەوە: دەمەوێ لە كێشەی سووریاو ئێران یارمەتیتان بدەم، دیسانەوە ئۆباما وەڵامی دابۆوە: نێوان خۆت و شەریكەكانت چاك بكە، كاتێكیش مالیكی گەڕایەوە تەنیا بە تێكدانی پێوەندیی نێوان سوننەو شیعە نەوەستا، بەڵكو پێوەندیی نێوان شیعەو كوردیشی تێكدا، كاتێ بودجەی بڕی، هەوڵیشی دا فڕۆكەی F16 بەدەست بێنێت، بە ڕاوبۆچوونی شارەزایانی ئەمریكا مالیكی بەرژەوەندییەكانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكای خستە مەترسییەوەو لێدوانەكانی ئەم دواییەی مالیكیش لە تاران ئەمە دووپات دەكاتەوە.
نابێ بە چاوێكی سووك لە هێزەكانی سوننە بڕوانین كە شارەزاییان هەیە لە بوارەكانی سیاسەت و شەڕو دیپلۆماسییەت و بەڕێوەبردن لەبەر ئەوەی شارەزاییەكی بەرچاویان هەبووە لە حكومەتەكانی پێشوودا، ئەگەر چینە سیاسییەكانی شیعە لە عێراق بەچاكیی مامەڵەیان لەگەڵ دۆسێی سوننەدا بكردایە دۆخی سیاسیی بەم قۆناغە ناسكە نەدەگەیشت، یەكەم شت سیاسەتوانانی شیعە گرتیانەبەر تۆڵەسەندنەوە بوو لە سوننە، هەروەها دەركردنی یاسای ریشەكێشكردنی بەعس، یاسای لێپرسینەوەو دادپەروەری، هەڵوەشاندنەوەی سوپای عێراق بوو، لە كۆتاییدا بینیمان كە ئەم یاسایانە لەپێناو تۆڵەسەندنەوە لە سوننە دەرچوون، دیارترین نموونەش هەڵوەشاندنەوەی سوپای عێراق بوو، ئەگەر ئەم سوپایە پێشتر لەلایەن سوننەوە بەسیاسیكرابوو، ئەوا لەئێستادا لەلایەن شیعەوە بەئایدیۆلۆژییەتكراوە، بۆیە بەئایدیۆلۆژییەتكردنی سوپا لە بەسیاسەتكردنی مەترسیدارترە، بۆیە بەو بەئایدیۆلۆژییەتكردنە ئاینییە دەبینین كە میلیشیا شیعییەكان درووشمی تایفی بەرزدەكەنەوە.
من لەو باوەڕەدام كە سوننە دوای داعش رووبەڕووی تەحەدیگەلی دیكە دەبنەوە، لەوانە ناوخۆیی، بۆشاییەكی زۆر هەیە لەنێوان چینی سیاسەتكار و جەماوەری سوننە، بۆیە پێموایە جەماوەری سوننە زۆر تووڕەیە لە سەركردەكانی كە تائێستا هیچیان بۆیان نەكردووە، رەنگە لە هەڵبژاردنەكانی داهاتوودا بە تەواوی ئەو دەم و چاوانە بگۆڕێن، بەتایبەتیش سەلیم جبوری و مەشهەدانی و ئەحمەد مساری و كەربولی و موتڵەگ و ئوسامە نجێفی، مەگەر ئەو دەم و چاوانە بە شێوەیەكی دیكە دەم و چاویان بگۆڕن.
رەنگە تەحەددای مەترسیدار ئەوە بێ، چۆن مامەڵە لەگەڵ حەشدی شەعبیدا بكرێت كە بە زۆرداری لەلایەن پەرلەمانی عێراقەوە بەیاساكران بەتایبەتیش لە ناوچە شیعەنشینەكانی موسڵ وەك شاری تەلەعفەر، تەحەددای دیكەش بریتییە لە كێشەی سنوور لەگەڵ هەرێمی كوردستان، بۆیە پێموایە كە هەندێ سەرانی سوننە بەتایبەتیش نەیارانی هاوپەیمانیی نیشتمانی كار بۆ دامەزراندنی هەرێم دەكەن، دەستووری عێراقیش لە ماددەی 119 پشتگیریی لەمە دەكات كە دەڵێت: ((هەر پارێزگایەك یان زیاتر، مافی پێكهێنانی هەرێمێكیان هەیە بە داواكارییەك كە راپرسی لەسەربكرێت، كە بە دوو رێگە پێشكەشدەكرێت، یەكەم: داواكاریی دوو لەسەر سێی ئەندامان لە هەر ئەنجومەنێك لە ئەنجومەنی پارێزگاكان، كە دەیەوێت هەرێم پێكبهێنێت، دووەم: داواكاریی یەك لەسەردەی دەنگدەر لە هەر پارێزگایەك لەو پارێزگایانەی كە دەیانەوێت هەرێم پێكبهێنێت.)) لەگەڵ ئەمەشدا مالیكی هەموو پڕۆژە هەڵواسراوەكانی لەگەڵ هەرێمەكان رەتكردەوە، بەتایبەتیش پڕۆژەی هەرێمی بەسڕە، ئەو دەیویست كوردستان بەزۆر بگەڕێنێتەوە ژێر هەژموونی ناوەند، بەڵام شكستی هێنا، بۆیە تا ماوە ئەو رق و كینە رەشەی بەرامبەر كوردستان بە سەركردەكان و گەلەوە هەر دەمێنێت، بەتایبەتیش لەهەمبەر پارتی دیموكراتی كوردستان.
ناكرێ عێراق بگەڕێتەوە قۆناغی پێش داعش، هەموو لایەكیش ئەمە دەزانێت، بۆیە یاسای حەشدی شەعبی لەلایەن هاوپەیمانیی نیشتمانی دەرچوو، هەروەها پڕۆژەی پێكهێنانی هەرێمەكان لەلایەن هەندێ حزبی سوننە پێشكەشكرا، هاوكات سنوور لەلایەن كوردەوە كێشرا، چونكە ئەستەمە پێشمەرگە لەو ناوچانە بكشێتەوە كە بە خوێن ئازادی كردوون، ئەو ناوچانە كوردستانین بەپێی مێژوو و واقیع، ماددەی 140ی دەستووریش بۆ چارەسەركردنی كێشەی سنوور دانراوە، بەڵام هاوپەیمانیی نیشتمانی و بەتایبەتیش هەندێ لەنێو حزبی دەعوە ئەم ماددەیەیان پەكخست، تەنانەت شانازی بە پەكخستنییەوە دەكەن، ئەمەش پێشێلكردنی دەستوورە، هەر ئەوەش بوو وایكرد كە پێشمەرگە ماددەكە بە باشیی جێبەجێ بكات دوای ئەوەی لە حكومەتی بەغدا نائومێد بوون، ئەم ماددەیە ماوەیەكە پەكخراوە، ئایا ماقووڵە بۆ ئەو ماوە درێژە هەر بە پەكخراویی بمێنێتەوە؟ هەروەها قووتی گەلی كوردستان ببڕن و مووچەی فەرمانبەران خەرج نەكەن و چەك و تەقەمەنی لە پێشمەرگە قەدەغە بكەن كە لە دەرەوە دێت؟
عێراق بە سرووشتی سیاسی و كۆمەڵایەتیی خۆیەوە روو لە گۆڕانكاریی جەوهەرییە، بەڵام هەموو چاوەڕوانی قۆناغی دوای داعشە، سوننە دەكەونە نێو ململانێیەكی توندی سیاسییەوە، ئەم ململانێیە لە بەرژەوەندیی میحوەری دژ بە حكومەت تەواودەبێت، قاعیدەش بە سەرۆكایەتیی ئەیمەن زەواهیری جێپێی خۆی لە عێراق دەكاتەوە بۆ قۆستنەوەی تاقمەكەی داعش و قاعیدە و ئەوانەی كە بە پڕۆژەی ئوسوڵی و تۆتالیتاریی قاعیدە قایل دەبن، ئەم گرووپانە توانیان لە ساڵی 2014 خۆیان بە ناوی ئەنجومەنی گشتیی شۆڕشگێڕانی عەشەیرەتە عێراقییەكان رێكبخەنەوە، مەبەست عەشیرەتەكانی سوننەیە لە ئەنبارو موسڵ و فەلوجەو كەركوك و دیالەو بەغدا، ئەمەش دەرفەتێكی باشە بۆ هەموو سوننەیەك كە دژایەتیی حكومەت دەكات تا بێتە نێو ئەو پڕۆژە سیاسییە، بەڵام ئەو یەكگرتنەی نێوان لایەنە سوننییەكان مەحاڵە، چونكە هەندێ ئاستەنگی ئایینی و ئایینزایی فیكریی و عەشائیری و كۆمەڵایەتی لەئارادایە، هەندێكیان ئیداری و سیاسی و كەسێتیی وحزبین، پرسیارەكە ئەوەیە لەو سوننانە كێ گوێڕایەڵی ئەوی دیكە دەبێت یان كێ سەركردایەتییان دەكات؟ رەنگە ئەمە كێشەیەكی سایكۆلۆژی بێت، چونكە هیچ مەرجەعییەتێكی ئایینی یان سیاسیی سوننە نییە كە حوكم بكات و كێشەكە یەكلایی بكاتەوە، بۆیە مەرجەعییەكانی سوننە زۆرن و هەندێ جاریش چەند دەوڵەتێك كاریگەریی لە كێشەكەدا دەبێت، ئەمەش بەندە بە بەرژەوەندییە ستراتیژییەكانی خودی ئەو دەوڵەتانەوە.
ئەوەی پەیوەستە بە ئەمریكاوە بەرپرسیارێتییەكی گەورەی دەكەوێتە ئەستۆ، چونكە هەر ئەو بوو كە رژێمی سەدامی رووخاندو عێراقی لەو پاشاگەردانی و ئاژاوەیە جێهێشت دوای ئەوەی بە خێرایی كشایەوە، هاوكات لەهەمبەر كێشەی پەراوێزخستنی سوننە لەلایەن شیعەوە بێ دەنگ بوو، هەر ئەویش بوو نەیهێشت كورد سەربەخۆ بێت، ئەو ئیدارەیە بەرپرسە لەو دۆخەی عێراق پێی گەیشتووە، ئەمە لەسەردەمی مالیكیدا روویدا، بە ئاگاداری ئۆباما كە شكستخواردووترین سەرۆك بوو لە مێژووی ئەمریكادا، رەنگە ترووسكاییەك ئومێد لە ئیدارەی تازەی سەرۆكی هەڵبژێردراو دۆناڵد ترەمپ ببینین، من پێموایە كە لە ئیدارەی تازەدا گۆڕانكاریی لە دوو شتدا دەكرێت، كێشەی سوننەو كێشەی كورد، چونكە ئەو دوو پێكهاتە سەرەكییەن كە زۆر زیانیان لێكەوتووە لە سایەی سیاسەتی دوژمنكارانەی بەغدادا.
ئەوەی پەیوەستیشە بە سوننە، ئەوان دوای داعش زۆر بەهێز دێن، چونكە داعش بەهێز كۆنتڕۆڵی ناوچەی سوننەیان كرد، هەروەك پێشتریش قاعیدە كردی، ئەو هاتنەیان رەنگە لە یەكگرتنی لایەنە چەكدارە سوننەكاندا بێت، بە هەماهەنگی لەگەڵ هێزە سوننییە نەیارەكانی هاوپەیمانیی نیشتمانیی شیعە، تەنانەت ئەمریكاو دەوڵەتانی كەنداو بەتایبەتیش سعودیە و توركیا هەوڵدەدەن ئەم ئامانجە بەزۆر بێننەدی، چونكە ئەو دەوڵەتانە نایەنەوێت دەسەڵاتی شیعە لەوە زیاتر پەلبكێشێت، تاكو نەبێتە هەڕەشەیەكی جیددی بۆ سنوورەكانی سوننە، ئەم یەكگرتنە رەنگە لە چوارچێوەی پێكهێنانی هەرێمی چەند هەرێمێكی سوننە بێت لە پارێزگاكانی رۆژئاوا، وەك دەشتی نەینەواو تەلەعفەرو شنگال.
ئەوەی مایەی سەرسامییە ئەوەیە كە سوننە گەیشتوونەتە ئەو قەناعەتە كە دوای بەسەرچوونی كات تازە هەرێم پێكبهێنن، ئەگەر ئەوان وەك ئەزموونی كوردستان هەرێمیان پێكبهێنایە حاڵیان بەم ئاستە نەدەگەیشت، كە بەو شێوەیە پەراوێزخراون، هەندێك لەوان دەیانگوت كە فیدڕاڵییەت حەرامە، چونكە دابەشكردنی عێراقە، وەك ئەو فەتوا هەڵەیەی كە شێخ عەبدولمەلیك سەعدیی سوننەمەزهەب دەریكرد، من لە وتارێكی تایبەتیش وەڵامم دایەوە، بەڵكو سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق لە دانیشتنێكی تایبەتدا لەگەڵ پەرلەمانتارانی كورد پێی گوتین: دەترساین باسی فیدڕاڵییەت بكەین، یەكێك لە سەركردەكانی سوننە عەدنان دلێمی سەرسەختترین دوژمنی فیدڕاڵییەت بوو، ئەو پیاوە داماوە نەیدەزانی كە فیدڕاڵییەت وشەیەكی بیانییە بە واتای یەكێتی، هەروەها لەو كۆنگرەی دوایی دیالۆگی بەغدا كە بە چاودێریی دكتۆر هومام حەممودی جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەچوو، سەلیم جبوری لە وتەكەیدا گوتی: ((سیستەمی هەرێمەكان باشترین شێوازە بۆ پاراستنی یەكێتیی وڵات لە دابەشبوون))، لەراستیدا ئەوانە بەو دوژمنایەتییەیان بە ئاشكرا دژ بە فیدڕاڵییەت و پێكهێنانی هەرێمەكان زیانێكی زۆریان بە پێكهاتەكەی خۆیان گەیاند، هەر ئەوان هۆكاری دواكەوتنی ناوچەكانیان بوون لە هەموو روویەكەوە، ئەمەش وایكرد كە پارێزگاكانیان دەسەڵاتی تەواویان نەبێت، بەڵكو دەبێ بگەڕێنەوە بۆ حكومەتی ناوەند، ئەو پارێزگایانە هەر دەبێ بە دەست دواكەوتوویی و هەژاری و بێكاری و پەراوێزخستنەوە بناڵێنن ئەگەر بێتو سەركردەكانیان پێكهێنانی هەرێم رانەگەیەنن كە دەسەڵاتی فراوانیان دەبێت، هەروەها سەركردەكانیان واز لە دروشمی بێ ماناو ساختە نەهێنن، وەك دابەشبوونی عێراق بەتایبەتیش دوای قۆناخی داعش، چونكە فیدڕاڵییەت مانای دابەشبوونی وڵات نییە، بەڵكو یەكێتییە، هەروەك ئەڵمانیاو نەمساو بەلجیكاو سویسڕاو ئوسترالیاو كەندا و ئەمریكا و مالیزیاو هیندستان و پاكستان و رووسیاو ئەرجەنتین و بەرازیل و مەكسیك و نایجیریاو سودان و باشووری سودان و ئەسیوبیاو ئیماراتی عەرەبی.
دواتر سەرانی سوننە دەركیان بەوە كرد كە پێویستە هەرێمێكی سوننە دابمەزرێت، بۆیە دیارترینیان وەك ساڵح موتڵەگ و ئوسامە نجێفی و زافر عانی و خەمیس خەنجەرو ئەیاد سامەرائی و رافع عیساوی و كەسایەتیی دیكە لە كۆنگرەی ژنێف بەشدارییان كرد كە لە نێوان 16-17/2/2017 بەسترا و پەیمانگەی ئەوروپی بۆ ئاشتی لە برۆكسل بەڕێوەی برد، هەروەها ئەنجومەنی ئەتڵەنتی لە واشنتون بەشداریی تێدا كرد، مەبەستیش قسەكردن بوو لەسەر قۆناغی دوای داعش لە پارێزگا سوننەنشینەكانی رۆژئاوا و چۆنێتیی دامەزراندنی هەرێمی سوننە، هەندێ كەسایەتیی دیكەی سوننەش داوای لێبووردنیان كرد كە ئامادەبن لەترسی تووڕەیی هاوپەیمانیی نیشتمانیی شیعە، كە ناڕەزایی بەرامبەر ئەم كۆنگرەیە دەربڕی، چونكە پێی وا بوو پڕۆژەیەكە بۆ دابەشكردنی عێراق.
ئەوەی پەیوەستە بە كوردەوە، ئێمە قۆناخی فیدڕاڵیمان تێپەڕاندووە، بڕیاری فیدڕاڵیش راست و لەجێی خۆیدا بوو، ئەگەر ئەو بڕیارەمان نەدابایە دۆخی كوردستان هاوشێوەی دۆخی سوننە دەبوو، ئێمە ئێستا لەبەردەم دوو بژاردەداین، یان كۆنفیدڕاڵی یان سەربەخۆیی، بێگومان زۆرینەی گەلی كوردستان لەگەڵ سەربەخۆییدایە، پێموانییە كە هیچ دەوڵەتێك لاری هەبێت لە پڕۆژەی سەربەخۆیی كورد، چونكە ئەو سەربەخۆییە بڕیاری گەلە، مایەی هەڕەشە نییە بۆ هیچ دەوڵەتێك، ئەزموونی كارگێڕیشمان لە رابردوودا و لەمیانی زیاتر لە دوو دەیەدا ئەم راستییە دەسەلمێنێت، تەنانەت سەربەخۆیی كوردستان ناوچەیەكی سەقامگیر بۆ پێكەوەژیانی نێوان دەوڵەتانی دراوسێ دێنێتە ئاراوە، هەروەها دەبێتە پشتیوانی بۆ ئابوورییەكی بەهێز بە بەكارهێنانی سامانی سرووشتین هاوكات هێزێكی سەربازیی پشتیوان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆرو بڵاوكردنەوەی ئاشتی و ئاسایش، لە هەمان كاتدا دەبێتە مایەی هێنانەكایەی سامانێكی باڵای كەلتوور لە رێی فرەیی كەلتوورو ئایین و نەتەوە، لە هەمووی گرنگتریش ئەوەیە كە كوردستان نابێتە گۆڕەپانی ململانێی ئیقلیمی، هەروەها نابێتە لایەن لە هەر ململانێیەك یان پێكدادانێك، هەروەك بۆ چەندین جار رێزدار مسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئەم راستییەی دووپاتكردۆتەوە.


* سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق