ياساندنى حه شدى شه عبى
November 30, 2016
وتار و بیروڕا
حەشدی شەعبی پێكهاتەیەكی تێكەڵ و پێكەڵی گرووپ و رەوت و لایەنە شیعیەكانی عێراق دەگرێتەوە كە لە دوو توێ 67 گرووپی جیاجیادا خۆی دەبینیەوە كە ئامانجی سەرەكیان داكۆكی بوو لە مەزهەبی شیعەو باڵادەستیی لە عێراقدا.
هۆكاری گوایە دامەزراندنی ئەم حەشدە بەهۆی ئەوەوە بوو كە سوپای عێراق بە تەنها نەیدەتوانی بەرگری لە شارەكانی عێراق بكات و رۆژ لە دوای رۆژ شوێنی زیاتری لەدەست دەدا.
ئەم فەرمانەش لە پێشدا نەدرایە پەرلەمان تاكو تاوتۆی و بڕیاری لەسەر بدات، بەڵكو وەكو فەتوایەك بەخێرایی جێبەجێ كرا.
لە ڕاستیدا ئەمە كۆپیكردنێكی سوپای پاسدارانی ئێرانە لە عێراق، بەڵام گەر پێویستی بوون و دامەزراندنی سوپای پاسداران لە عێراق پاساوی خۆی هەبووبێت وەك ئەوەی لە سەرەتای شۆڕشی ئێرانیدا متمانە بە سوپا بەجێماوەكەی شای ئێران نەدەكرا، ئەوە لەگەڵ بارودۆخی عێراقدا بەتایبەتی دوای ڕووخاندنی رژێمی سەددام حوسێن زۆر جیاواز بوو، چونكە بە فەرمانی حاكمی عەسكەری عێراقی پۆل بریمەر سوپای عێراق هەڵوەشێنرایەوەو نەماو لەجیاتی سوپایەكی نوێ لەلایەن حكوومەتەوە كە زۆرینەی شیعە بوو پێكهێنرا، بەڕادەیەك كە زۆرینەی هەرە زۆری لە پێكهاتەكەی خۆیان بوو چونكە رێژەی كورد لە سوپادا كە دەبوو %17 بێت كەمتر بوو لە %3 و لایەنی سوننیش بەشدارییەكی ئەوتۆیان نەبوو، بەواتایەكی تر سوپاكە موركی مەزهەبی بەسەردا زاڵ بوو، بۆیە هیچ پاساوێك بۆ عێراق نەبوو كە سوپایەكی تر بەو ناوەوە دابمەزرێنن.
بەهەرحاڵ ئێستا بە دەنگدانی زۆرینەی پەرلەمان و لە ڕێی یاسای (پاراستنی یاسایی بۆ حەشدی شەعبی) بە یاسا ناسراو هەموو مافێكی وەك سوپای عێراق و هێزە ئەمنییەكان پێ بەخشرا. مەترسی ئەم یاسایە لە بڕگەی چوارەمی یاساكە دایە كە دەڵێت: "گرووپ و پێكهاتەكانی حەشدی شەعبی بەپێی ئەم یاسایە بۆی هەیە هێزی پێویست بەكاربهێنێت و هەرچی پێویستە بیكات بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەڕەشەی ئەمنی و تیرۆریستی كە عێراق دوچاری دەبێت هەروەها رزگاركردنی شارەكان لە كۆمەڵە تیرۆریستیەكان و پاراستنی ئاسایش و قەڵاچۆكردنی كۆمەڵە تیرۆریستییەكان و هەموو ئەوانەی هاوكاریان دەكەن لەژێر هەر ناوێك دا بێت".
ئەمە زەنگێكی ترسناكە بۆ هەرێمی كوردستان، چونكە لە داهاتوودا دەتوانرێ ئەو سوپایە بەكاربهێندرێت دژی هەرێم، چونكە یاساكە پێناسەی هەڕەشەی ئەمنی و تیرۆری نەكردووە بۆیە دەتوانرێ بە ئارەزووی خۆیان دژی كێ بیانەوێت بە پاساوی بەرەنگاربوونەوەی هەڕەشەی ئەمنی لەسەر عێراق بەكاری بهێنن.