كوردستان .. لە ئەجیندای ئیدارەی داهاتووی ئەمریكادا هەر دەوڵەت و هێزێك ببێتە هەرەشە بۆ سەر كوردستان وەك داعش مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت

كوردستان .. لە ئەجیندای ئیدارەی داهاتووی ئەمریكادا هەر دەوڵەت و هێزێك ببێتە هەرەشە بۆ سەر كوردستان وەك داعش مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت
لە ئەجیندای ئیدارەی داهاتووی ئەمریكادا پێناسەی داعش هەموو ئەو لایەنانە دەگرێتەوە كە بە ئاشكرا ئەمریكا وەك ( شەیتانی گەورە) دەبینن، ئەوجا ئەم تێڕوانینە تێڕوانینی قاعیدە بێت یان داعش یان هەر دەوڵەتێكی ناوچەكە.
باڵێۆز جوزیف نای كە كتێبی ( هێزی نەرم) ی نووسی، ئاماژە بەوە دەكات پێش رووخانی دیواری بەرلین، خۆپیشاندەران لەودیو كەمپەكانی بلۆكی سۆشیالیستەوە پەیكەری ئازاديی شاری نیویۆركیان بەرزدەكردەوە وەك ئاماژەیەك بۆ ئەوەی ئەمریكا وڵاتی ئازاديیە، خەڵك بە تاسەوە گوێی بۆ زمانە جیاوازەكانی دەنگی ئەمریكا و رادیۆی ئەورپای ئازاد دەگرت، بەڵام ئێستا ئەو هەست و سۆزە نەك هەر گۆڕانكاری بەسەردا هاتووە، بەڵكو دوژمنانی ئازادی هاتوونەتە ناو ماڵی ئەمریكا و دەیانەوێت پەیكەری ئازادی بڕووخێنن، ئەوكات جوزیف نای دەیگووت: ( من دوايین كەس دەبم كە بڵێم، دەبێت دەستبەرداری هێزی سەربازیی بین، بەڵام نابێت لە پێناوی بەكارهێنانی هێزی سەربازیدا هێزی نەرم لەدەست بدەین) سەبارەت بەم قسەیە ، دۆناڵد رامسفیلد كە لەسەردەمی ئیدارەی جۆرج دەبلیو بوشدا وەزیری بەرگريی ئەمریكا بوو، زۆر بەسادەیی بە جۆزیف نای گوتبوو جەنابی باڵیۆز من نازانم مەبەستی تۆ لە پەنابردنەوە بۆ هێزی نەرم مانای چییە؟ ئەگەر جۆزیف نای لە كتێبەكەیدا ئەم پرسیارەی رامسفیلید وەك بێ بایەخكردنی هێزی نەرم لە ناو ئیدارەی بوشدا دەخاتەروو، بەڵام رۆژگاری دوايی دەریخست، رامسفیلد مەبەستی ئەوە بووە (زۆر زەحمەتە بتوانرێت سەرنجی گەل و دەوڵەتانی جیهانی عەرەبی و ئیسلامی بە هێزی نەرم رابكێشرێت، بەڵام گۆڕانكاری لەو وڵاتانە پێویستی بەوەیە كە هێزی زەمینی لەناو ئەو وڵاتانە بەكاربهێنرێت هەروەك چۆن لە عێراق و ئەفغانستان بەكارهات)، دیارە سەبارەت بەم واقیعە دوای نزیكەی 6 ساڵ جۆزیف جارێكی دیكە و لە كتێبی ( ئایندەی هێزدا) و دوای ئەوەیش لە كتێبەكەیدا( ئایا ئەمریكا تەواو كۆتایی هاتووە؟) جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە ئایيندەی هێز لەمەترسیدایە، چونكە هێز گەیشتۆتە كاراكتەری غەیرە دەوڵەتی و پێویستە زیرەكانە هێز بەكاربهێنرێت، یان خود باردۆخەكە هێندە مەترسیدار بووە دەبێت بیر لەوە بكرێتەوە سوپای ئایندە رۆبۆت بێت نەك مرۆڤ.
ئەوجا ئەگەر لەم روانگەیەوە ئاڵۆزيی باردۆخەكە لە دیدگای ئەمریكا بخوێێنەوە، ئەوا وەك دینیس رۆس دەڵێت، ئەگەر رۆژهەڵاتی ناوەڕاست تەنها كێشەی سوریا یان میسری تیدا بێت و هیچی دیكە، هێشتا ئەو كێشەیە لەتوانای ئەمریكا گەورەترە، بۆیە لەم حاڵەتەدا كە كۆمارییەكان لەسەر زاری دۆناڵد ترامپەوە دەڵێن، دەبێت پێش دوژمنەكانمان، دۆستەكانمان ئامادەباشیيان هەبێت بەرپرسیاریيەتی هەڵبگرن، ئەوە مانای ئەوەیە هەتا ئەگەر ئەمریكا سەركردایەتیش بكات ئەوا ناكرێت هەموو بارەكە لەسەر شانی ئەمریكا بێت. كەواتە ئەمە مانای ئەوەیە پێش ئەوەی رووبەڕووی دوژمن ببنەوە دەبێت، هاوپەیمانیەكان گۆڕانكاريیان بەسەردا بیت، ئەمەش وەك ئۆرسۆلا ڤۆن دەر لاینی وەزیری بەرگريی ئەڵمانیا دەڵێت، دەبێت شێوازی هاوپەیمانی بگۆڕێت بۆ بەرپرسیاريیەتی هاوبەش نەك لایەك لەژێر هەژموونی ئەوی دیكەدا بێت.
لێرەوە ئەگەر هەڵوەستەیەك لەسەر ستراتیژيیەتی ئیدارەی داهاتووی ئەمریكا بكەین بەرامبەر بەداعش ، ئەوا ئەو ستراتیژە تەنها تێكشكاندنی سەربازيی ریكخراوی تیرۆریستی داعش نابێت، بەڵكو هەموو ئەو هۆكارانە دەبێت كە درێژە دەدات بەشەڕی ناوخۆی نێوان سوننە و شیعە و ئەو دەوڵەتانەشی كە لەژێر پەردەی شەڕی سوننە و شیعە شەڕی بەوەكالەت دەكەن، ئەمەش مانای ئەوەیە هەموو ئەو فاكتەرانەی دەبنە هۆكاری ناسەقامگیری لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ، لەچوارچێوەی یەك ستراتیژیدا مامەڵەی لەگەڵدا دەكرێت كە پێی دەگوترێت ستراتیژیيەتی دژی داعش.
لەم ستراتیژيیەدا كە كوردستان رۆڵێكی سەرەكی لە شەڕی دژی داعشدا دەگێڕێت، سیاسەتی ناوخۆی كوردستانیش ئەو ژینگەیەی فەراهەمكردووە كە تۆوی داعش و فیتنەی مەزهەبگەرایی و ئاینی و نەتەوەیی تێدا دروست نەبێت، ئەوا كوردستان لە ستراتیژيیەتی داهاتووی ئیدارەی ئەمریكادا بە پێگەیەكی بەهێزتر و روویەكی درەوشاوەتر دەردەكەوێت.
ئەم بۆچوونە هەروەها لە خۆڕا نەهاتووە، بەڵكو لەو كاتەوەی داعش هێرشی كردۆتە سەر كوردستان و پێشمەرگە توانیویەتی كە تیرۆریستانی داعش رابگرێت و پاشانیش تێكیان بشكێنێت، پرۆژەی پڕچەك كردنی هێزی پێشمەرگە بە ئاستی سوپایەكی مودێرنی دەوڵەتیكی سەربەخۆ، بۆتە پرۆژەی كۆنگرێسمان و سیناتۆرەكانی پارتی كۆماری لە ئەنجوومەنی نوێنەران و سەنات، پرۆژەكەش لە لیژنەی سەربازی كۆنگرێس دەنگی پێویستی هێناوە، بەڵام لەبەر ئەوەی ئەم هەنگاوە دەبێتە هۆكاری ئەوەی عێراق وەك دەوڵەت سەروەریی نەمێنێت، ئیدارەی ئۆباما گوشاری كرد كە نابێت بەو ئاستەو راستەوخۆ چەك بدرێتە پێشمەرگە، كە سەرۆك بارزایش لە 2015 چووە ئەمریكا، ئەم پرسە لەگەڵ ئەویش باسكرا و سەرۆك بارزانی جەختی لەسەر ئەوە كردەوە پێشمەرگە پێویستی بەچەكە، گرنگ ئەوەیە چەك بگاتە دەستی پێشمەرگە نەك چۆن دەدرێتە پێشمەرگە.
ئەگەر سەرنج لە تێگەیشتنی كۆمارییەكان بۆ گرنگی و زەرورەتی كوردستان لەشەڕی دژی داعشدا بدەین، ئەوا لەو راستییە تێدەگەین، كە كۆمارییەكان و سەرۆكی داهاتووی ئەمریكا، بۆ تیكشكاندنی داعش و هەموو ئەو فیكرە داعشیيانەی لە ناوچەكە و وڵاتانی دەوروبەر بوونیان هەیە، نەك هەر ئامادەن كە تەنها بەچەك و تەقەمەنی و مەشق و راهێنان یارمەتيی كوردستان و پێشمەرگە بدەن، بەڵكو واقیعی تازە وا پێويست دەكات كوردستان دەوڵەتێكی سەربەخۆ بێت و دەبێت پێش هەر وڵاتێكیش ئەمریكا وەك سەرۆكی هاوپەیمانيی نێودەوڵەتی و ناتۆ بۆ ئاشتی و ئاسایشی جیهان دان بەو دەوڵەتانەدا بنێت و هەر هێز و لایەنێكیش دژی سەربەخۆيی كوردستانێكی سەربەخۆ رابوەستێت، دەبێت وەك ئەو داعشە سەیر بكرێت كە لە 2014 بە خەیاڵی خاوی دەیويست كوردستان داگیر بكات.
Top