رۆژنامەی (تێگەیشتنی راستی)، وەك یەكەمین رۆژنامەی كوردی لە عێراقی داتاشراودا كە لە بەغدا بە سەرپەرشتی (سۆن) لە نێوان ساڵانی 1918 – 1919دا دەردەچوو، زۆر بابەتی تێدایە كە نزیكەی سەد ساڵە نووسراون و قسەیان لەبارەوە كراوە، كەچی ئێستاش لەم سەردەمەدا هەمان كێشە هەر ماوە، ئەمەش مانای ئەوەیە كە تا رادەیەك (هیگڵ) راستی گوتووە كاتێك لە كتێبی فەلسەفەی مێژوودا دەڵێت: تەنیا وانەیەك كە خەڵك لە مێژووەوە فێری دەبن، ئەوەیە كە كەس لە مێژوو فێرنابێت.
زانایانێكی دانای كورد لەمێژە گوتوویانە كە راستە ئێمە لەگەڵ موسڵماناندا براین، بەڵام مافی نەتەوەییمان پێویستە بدرێت، كەچی زانایانێكی زۆری دیكە بەرامبەر بەم تێگەیشتنە جوانە وەستاونەتەوە و دژایەتییان كردووە و هەر لە خزمەتی دەوڵەتی عوسمانیدا بوون، نەك نەتەوەی خۆیان.
بڕوانە لە ژمارە 4 بەرواری 12/1/1918 رۆژنامەی (تێگەیشتنی راستی)دا، بابەتێكی چەند ورد نووسراوە لە ژێر ئەم ناونیشانەدا: دیانەت جیایە و سیاسەت جیایە، كە ئەم چەند دێڕە بەشێكن لەو باسە:
(دیانەت: موسڵمانان هەموو یەكن . چونكە ئیسلامییەت وا ئیقتیزا دەكا.
سیاسەت: ئەمما سیاسەت وانییە، چونكە هەر قەومێك بە نەزەر ئەو جێیەوە كە تێیدا دەژی، عادەتێك و خوڵقێك و زمانێكی هەیە كە لە هی قەومێكی تر ناكا.
ئەمڕۆ عەرەبیش حكومەتێكی تازەی لە مەككەی موبارەكەدا تەشكیل كرد، ئێمەش لەبەر ئەم حەقیقەتە دەڵێین دیانەت جیایە و سیاسەت جیایە.
بەڵێ، ئەقوامە موسڵمانەكان هەموو خۆشەویستی یەكن، ئەمما هیچ كامێكیان بە قووەتی شیر نەبێ رئاسەتی خۆیان بە یەكتر رەوا نابینن).
ئەمەی ئاماژەمان بۆی كرد، یەكێكە لەو خاڵە سەرەكییانەی كە رێگر بووە لە بەردەم دەستخستنی مافە نەتەوەییەكانماندا. خاڵێكی دیكەش كە رێگر بووە لە بەردەم مافە نەتەوەییەكانماندا، شكاندنی یەكدی بووە لەناو كورد خۆیدا، هەتا ئەو رادەیەی كە كورد خۆی بەدەستی خۆی ماڵی خۆی وێران دەكات.
بڕوانە ئەم بابەتە كە لە رۆژنامەی (پێشكەوتن)دا نووسراوە لە ژێر ناونیشانی (كورد و میوانپەرستیان) لە نووسینی كاپتن (ڤیڤیان هۆڵت) حاكمی سیاسیی ئەوسای چەمچەماڵ، لەلاپەڕەی 2ی ژمارە13 بەرواری 22/7/ 1920
لە نووسینەكەیدا كاپتن هۆڵت لای سەیرە كە كوردان هەر ناشیرینییەكانی خۆیان دەردەخەن و لەجوانییەكانی خۆیان نادوێن، بۆیە دەڵێت:
«لەغەزەتەی پێشكەوتندا هەنێك نووسین و قسەم دیوە كە هەر لە كردەوەی كورد و كوردستان دەدوێن.. بەڵام ئەم هەفتەیە منیش قەباحەتێكی تازەم دۆزییەوە، كە كورد چاكیی خۆیان نازانن. میللەتێك كە ناوی بە خراپە زڕا، چاكیش بێت هەر بە خراپ ناو ئەبرێت. ئێستا ئەم میللەتە وایان لێهاتووە بڕوا بە پیاوچاك و لەخواترسەكانی خۆشیان ناكەن.. بەڵام من كە زۆر وڵات و پیاوی رەنگ رەنگم دیوە، دەتوانم بڵێم لە هەنێك میللەت و قەومی تر زۆر زۆر چاكترە كورد).
لەمانەی باسمان كرد و لە زۆر نموونەی دیكەشدا بۆمان روون دەبێتەوە كە لێرەوەیە و لە هەموو سەردەمێكدا كورد خۆی خۆی ناشیرین دەكات لە بەر چاوی دۆست و دوژمندا، ئەوەتا لە سەردەمێكی دواتریشدا (مەلای گەورە)ی كۆیە هەر ئەم خەمە دەدركێنێت و دەڵێت:
كەسێك قەدری لای خزمان نەمێنێ
لەلای بێگانە قەدری چی دەمێنێ