نەوتی هەرێم و ئەمەریكا
May 13, 2016
وتار و بیروڕا
لەوە دەچێ ئەم وڵاتە زلهێزەی پێی دەڵێن ئەمەریكا، تا ئێستا لە عێراق و پێكهاتەی عێراق باش تێنەگەیشتبێت و هەڵسەنگاندنەكانیشی بە پێوەری سیاسی خۆی دەپێوێت كە رەنگە لەگەڵ واقعدا نەگونجێت. وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا دەڵێ: نەوتی بەشێك لە عێراق!! راستە ئێمە تا ئێستا بەشێكین لە عێراق، بەڵام هەرێمێكی دانپێدانراوین بەپێی دەستووری عێراقی، بە واتایەكی تر ئێمە ئێستا پارێزگایەك نین لە عێراقدا وەكو بەسرەو ئەنبار و بەغدا، ئێمە هەرێمێكین لە چوارچێوەی عێراقدا.
ناردنە دەرەوەی نەوتیش هەر بەپێی دەستوور و رێككەوتننامەی هەرێم و بەغدا رەوانەی دەرەوە دەكرێ و هیچ پێچەوانەی یاسا نییە، شاهێدی ئەو راستیەش كۆمپانیا زەبەلاحەكانی خودی ئەمەریكایە كە لە هەرێمی كوردستان كار لە بواری نەوت دا دەكەن، دیارە ئەم كۆمپانیانە كە مێژوویەكی دوورودرێژ و ئەزموونێكی بەرفراوانیان لەو بوارەدا هەیە، گەر بیانزانیبایە كارەكەیان نایاساییە، بە تەئكید وەبەرهێنانیان تێدا نەدەكرد، لە راستیدا دەبوو بەرپرسانی ئەمەریكا پێش ئەوەی دژایەتی یان ناڕەزایەتی خۆیان دەرهەق بە هەناردەكردنی نەوتی هەرێم رابگەیاندایە، پرسیاریان لە خودی كۆمپانیەكانی خۆیان بكردایە كە ئەو كارە یاساییە یان نا، كە بێگومان وەڵامی دروستیان چنگ دەكەوت و یاسایی بوونی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمیان بۆ دەسەلما.
بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا، لە بری ئەوەی ئاوا بە راشكاوانە دژایەتی ئەو مافە رەوایەی گەلی كورد و هەرێمەكەیان بكردایە، گوشاری زیاتریان بخستایەتە سەر حكوومەتی مالیكی، چونكە ئەوە سیاسەتی چەوتی ئەوانە كە بە هەموو شێوەیەك دژایەتی هەرێم و ئەو بەرەوپێشەوەچوونەی دەكەن. ئەوەتا لە سەرەتای ئەم ساڵەوە حكوومەتی بەغدا بە فەرمانی شەخسی سەرۆك وەزیران، نوری مالیكی، مووچەی سەرجەم كارمەندانی هەرێمی بڕیوەو وەك كارتێكی گوشار دژی هەرێم بەكاری دەهێنێت.
ئەو هەڵوێستەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا، حكوومەتی مالیكی بە پاڵپشتی خۆی لە قەڵەم دەداو زیاتر هانی دەدا كە لەسەر سیاسەتی چەوتی بەرامبەر هەرێم بەردەوام بێت.
ئومێدەوارین ئەمەریكا بە سیاسەتی خۆیدا لە مەسەلەی هەناردەكردنی نەوتی كوردستاندا بچێتەوەو لایەنی هەق بگرێت، چونكە ئەوە یەكەمین جارە دانیشتووانی هەرێم دەیانەوێت سوود لەو بەرهەمە بۆ بەرەوپێشەوەچوونی هەرێمەكەیان وەربگرن، چونكە هەمیشە حكوومەتە یەك لە دوای یەكەكانی عێراق سوودی ئەو بەرهەمەیان بۆ سەركوتكردن و ماڵوێرانی كورد تەرخان كردبوو.
ئەگەرچی لە دوا بڕگەی بەیاننامەكەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا داوا لە هەرێم و لە بەغدا دەكات كە ناكۆكی خۆیان لەسەر هەناردەكردنی نەوت چارەسەر بكەن و كە بێگومان هەرێم بە گەرمی پێشوازی لەو داوایەی ئەمەریكا دەكات.