دیارە جەنگی پێشمەرگە دژی رێكخروای تێروریستیی داعش، جەنگێكی براوەیە، لەبەر چەند هۆیەكی سادە، لەسەروویان ئەوەیە كە داعش خاوەن ئایدیۆلۆژیەكی نامۆیە و لە ناو زۆربەی هەرە زۆری موسڵماناندا ئەو ئایدیایە پەسەند نییە، چونكە بە شێوازێكی خۆكوژی شەڕ دەكەن و هیچ لۆژیك و ئەزموونێكی لەشكری لە مێژووی كۆن و هاوچەرخدا هیچ خاڵێكی سەركەوتنیان پێ نابەخشن، بەڵكو پێچەوانە ئاماژە بەوە دەكەن، كە رێكخراوی هاوشێوە دەتوانن بۆ ماوەیەك ئاژاوە و توندوتیژی و هەڕەشە دروست بكەن، بەڵام نەیانتوانیوە و ناتوانن ببنە بەشێك لە مێژووی بنیاتنەر، یاخود ببنە خاوەن جوگرافیا، هەر بۆیە لە سەرەتای ئەم جەنگەوە، لە بەر چاوی جەنابی سەرۆك بارزانی و سەركردایەتی كوردستان بەرچاوڕوونی و دووربینییەكی تۆكمە هەبوو، كە هەرێمی كوردستان لەم جەنگەدا سەردەكەوێت، هەموو كەرەستەی ستراتیژیش بۆ سەركەوتن لەبەر دەستی هەرێمدا هەبوون، لەوانە ورووژاندنی بیرەوەرییە هەرە تاڵەكانی ئەنفالی رەش لە مێشك و دەروونی خەڵكی كوردستان و لە ناو رای گشتی جیهانیدا، هەر ئەم خاڵە وایكرد و لەبەر سروشتی رێكخستنی داعش كە لەسەر ئاستی هەموو جیهاندا چالاكی دەنوێنیت، داعش وەكو هەڕەشەیەكی جیهانی لە قەڵەم بدرێت. هەر ئەو خاڵە لاوازەی داعش زیاتر بەدی دەكرێت و جێگای سەرنجە و یەكێكە لە فاكتەرەكانی دۆڕاندنی داعش لەم جەنگەدا كە ئەم جەنگە رەهەندێكی جیهانی بەخۆیەوە دەبینێت و وایكردووە مامەڵەی جەنگێكی جیهانی لەگەڵدا بكرێت، ئەمەش ئاماژەیەكی روونە بۆ ئەوەی خودی داعش رێكخراوێكی جیهانییە و لە سەر ئاستی جیهاندا چالاكی ئەنجام دەدات و لە سەر ئاستی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیشدا داعش دەیەوێت هەندێ ئامانجی جیهانی بەدی بێنیت و خۆی بۆ قۆناغی دوای سایكس بیكۆ ئامادە بكات، رەنگە خودی دروستبوونی داعش بەم قۆناغەوە پەیوەست بێت و دووبارە نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دابڕێژرێتەوە، دەبێت ئەو راستییەشمان لەبیر نەچێت كە زەرەرمەندی یەكەم لە رێككەوتنی سایكس بیكۆ وەكو نەتەوە تەنیا كورد بووە، نەتەوەی عەرەب سوودمەندی یەكەم بووە، نایەوێت لەم قۆناغەدا هیچ زیانێكی بەركەوێت، هەموو هەوڵێكیش دەدات بۆ ئەوەی لەم گەمەیەدا یاریكەرێكی بەهێزبێت، سیما و دروشمە هەرە دیارەكانی ئەم قۆناغە ئەوەیە، كە توركیا دەیەوێت رۆڵێكی بەهێزتر لە جاران لە ناوچەكەدا ببینێت، كۆماری ئیسلامی ئێرانیش لە دەسەڵاتی زیاتر لە ناوچەكە و جیهاندا دەگەڕێت، بۆیە دەبێت وا داعش بناسین كە ئامرازێكی درووستكراوە بۆ بەدیهێنانی هەندێ ئامانجی ناوچەیی، لە بەرژەوەندیی یەك یان زیاتر لە دەسەڵاتە زلهێزەكانی ناوچەكەدا.
دیارە چیرۆكی دروستبوونی رێكخراوی تیرۆریستی داعش، پێویستی بە بەدواداچوون و شیكردنەوەی زیاتر هەیە، بەربڵاوبوونی وا خێرا لەسەر ئاستی جیهاندا لە رووی فكر و پڕوپاگەندە و رێكخستن و لۆجستی، ئەوەی سەیرتر، لەبەرچاوی ئەو هەموو دەزگا هەواڵگریە زەبەلاحەكانی دنیادا و لە رووی مەیدانی و لەشكری و چالاكی و جووڵانەوە لەسەر ئاستی سووریا و عێراقدا، چیرۆكێكی لە رادەبەدەر سەرسوڕهێنەر و پڕ لە نهێنییە، رەنگە ئەو نهێنییانە وا زوو، یان وا بەئاسانی ئاشكرا نەبن. ئایا ئەم چیرۆكە چەند پەیوەستە بە نەخشەی قۆناخی دوای سایكس بیكۆ؟ ئایا ئەم چیرۆكە چەند پەیوەستە بە ململانێی خوێناوی لە سووریا؟ دیارە ئەو دیوەی ئاشكرایە لەم چیرۆكەدا ئەوەیە، كە ئەم رێكخراوە لە رووی مەیدانی مەبەستی نەبووە نە پایتەختی سووریا بگرێت، نە پایتەختی عێراق و هەوڵی جددیشی بۆ نەداوە، بەڵام ئەوەی جێگەی گومان و سەرسوڕمانی زۆرە، ئەوەیە كە زۆر بە چڕی ئەم رێكخراوە هەوڵی داوە، بۆ ئەوەی پایتەختی هەرێمی كوردستان داگیربكات، رەنگە لێرەدا ئەم هەوڵانەی داعش بۆ داگیركردنی هەولێر تەنیا یەك مەبەستی بۆ دانرابێت، ئەویش ئەوەیە ئەو نەخشەیەی بۆ قۆناغی دوای سایكس بیكۆ دانراوە، بە ئاڕاستەیەكی تایبەت ببات، دوور لە بەرژەوەندییە باڵاكانی خەڵكی كوردستان، كە بە ئاشكرا لە دوای قووڵبوونی قەیرانی متمانە كە لەم دواییەدا لە نێوان بەغدا و هەولێر دروست بوو، باس لە ریفراندۆم و دروستكردنی دەوڵەتێكی سەربەخۆ دەكرا، دیارە لە نەخشەی كۆنی سایكس بیكۆ سێ خاڵی لاواز هەبوون، كە بەردەوام ئاماژەیان پێ دەكرێت و دەبێت چارەسەر بكرێن، عێراقێك كە نەبووە و لەسەر بناغەیەكی زۆر لاواز دروستكراوە، كە ئەمە هەشتا ساڵە ناتوانێت سەقامگیری بە خۆیەوە ببینێت، سووریای ئێستاش لە نەخشەكەدا نەبوو كە دواتر بە پەلە و بە سەقەتی دروستكرا، دەوڵەتێكی كوردی لە نەخشەكەدا هەبووە، بەڵام لە جێبەجێكردندا پەراوێزیان خستووە، هەر لەم بارەیەوە خاڵێكی تری زۆر سەرنجڕاكێش ئەوەیە كە داعش لە رووی هزری و لە رووی پراكتیك دەوڵەتی نەتەوەیی رەتدەكاتەوە، كە لەم قۆناغەدا تەنیا كورد داوای دەكات، تا لێرە و لەوێ باس كراوە، ئەوەی باس نەكراوە، جا لەبەر هەر هۆیەك بێت، بەرچاوڕوونی سەركردایەتی كورد بووە، بەتایبەتی سەرۆك مسعود بارزانی كە توانی لە كاتێكی سنوورداردا سیاسەتێك و دیپلۆماسیەتێكی وا پەیڕەو بكات كە لەسەر ئاستی عێراق و ناوچە و جیهاندا بە پەسەند و رەوا بزاندرێت، لەسەر ئاستی ناوخۆیی و نەتەوەیی و كوردستانی و مەیدانیش ببێتە خاڵێكی پڕشنگدار لە مێژووی هاوچەرخی بزووتنەوەی ئازادیخوازیی خەڵكی كوردستان، بۆیە ئەگەر هەر دوو فاكتەری ناوخۆیی و جیهانی لەسەر یەك بنەمای ستراتیژی هاوبەش یەكبگرن كە پەیوەستە بە ئاسایشی ناوچەكە و جیهانەوە، دیارە لێرەدا نەك تەنیا هەرێمی كوردستان لەم جەنگەدا براوە دەبێت، بەڵكو نەخشەی سایكس بیكۆش لە بەرژەوەندیی كورد و كوردستاندا دووبارە دادەڕێژرێتەوە.