هەفتەی رابردوو كۆنفرانسی دۆستانی بەرتللە لەژێر دروشمی «نا بۆ گۆڕینی دیموگرافیی ناوچە مەسیحی نشینەكانی عیراق» لەهەولێر بەسترا. وەك لەناوەڕۆكی دروشمی كۆنفرانسەكە دەردەكەوێ، مەسیحییەكان لەعێراقدا رووبەڕووی چەشنە پاكتاوێكی رەگەزی بوونەتەوە كەئامانجەكەی ریشەكێش كردنیانە لەعێراق.
ئەم دیاردەیە ماوەیەكە سەرنجی رای گشتیی ناوخۆ و جیهانی راكێشاوە. لە17ی تشرینی دووەمدا كۆمیسیۆنی باڵای مافی مرۆڤ بەهاوكاریی لیژنەی مافی مرۆڤی سەر بەئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، بەبۆنەی رۆژی جیهانی لێبوردەییەوە، لەبارەگای ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەبەغدا كۆنفرانسێكی دەربارەی مافی كەمینەكانی عێراق ساز كرد كەتێیدا بەشێوەیەكی گشتی كێشەی كەمینەكان بەتێرو تەسەلی تاوتوێ كرا. هەر لەو كۆنفرانسەدا نوێنەری سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان نیكۆلاری مەلادینۆف داوای لەئەنجومەنی نوێنەران كرد یاسایەك بۆ پاراستنی كەمینەكان دەركا بۆ «چارەسەركردنی كێشەو گرفتی كەمینەكان»و لەم سەروبەندەشدا داوای لەحكومەتی عیراق كرد بكەوێتە خۆ بۆ «چاكسازی كردنی هەموو یاساكان بەمەبەستی قەدەغەكردنی توندڕەوی و جیاكاری لەنێوان پێكهاتەكانی گەلی عێراق». بەڵام دیارە ئەم مەسەلەیە لەوە قوڵترە كەتەنها بەدەركردنی یاسا چارەسەر بكرێ و پێویستی بەهەنگاوی كردارەكییە.
كۆنفرانسەكەی هەولێر لەوردەكارییە گشتییەكاندا هاوڕایە لەگەڵ كۆنفرانسەكەی بەغدا، بەڵام لەهەولێر زۆرتر جەخت كرایە سەر ناوچەیەكی دیاریكراو كە بەرتللەیە و تایبەتمەندیی پێ درا، هەرچەند لەڕەوتی كۆنفرانسەكەدا سنوری كێشەكە بەڕادەیەك درێژ كرایەوە كەسنوری بەرتللەی تێپەڕاندو ناوچەكانی تلكێف و حەمدانیەشی گرتەوە، وەك لەوتەكانی رۆمێو هەكاریدا دەردەكەوێ.
تەنگ هەڵچنین بەمەسیحییەكان گرفتێكی گشتییە لەعێراق، بەڵام ئەم گرفتە لەهەر شوێنێك تایبەتمەندیی خۆی هەیە. هەر لەم سەروبەندەدا ناكرێ كێشەكە لەهەر یەك لەبەغداو موسڵ و بەرتللە لەیەك گۆشە نیگاوە تەماشا بكرێ. لەبەغدا كێشەكە تێكەڵ بەپرۆژەی «خاوێنكردنەوەی عێراق لەمەسیحییەكان» بووە كەپرۆژەیەكە هەندێ گروپی توندڕەوی سوننی و شیعی بانگەشەی بۆ دەكەن، بەپشت بەستن بەتێۆریی ئایینی راست و ئایینی ناڕاست. ئەم تیۆرییە وای دەبینێ كەئیسلام وەك ئایینێكی پاك و مەسیحایەتی وەك ئایینێكی شێوێنراو و لادەر پێكەوە هەڵناكەن. بەم پێیە تیۆرییەكە سەرتاپاگیر ئایینییە و پەیوەندیی بەسیاسەتەوە نییە و كوشتنی مەسیحییەكان بە «جیهاد» ناو دەبا.
لە بەرتللە ئەگەرچی رەوشەكە هێشتا نەگەیشتۆتە ئەو رادەیەی كە لەبەغدا و موسڵ دەبینرێ، بەڵام بەرگی گۆڕینی دیموگرافیی لەخۆیەوە پێچاوە. دكتۆر كازم حەبیب، سەرۆكی لیژنەی ئامادەكاری كۆنفرانسەكە، لەوتارەكەیدا كە لەكۆنفرانسەكە خوێندییەوە، ئاماژەی بۆ ئەوە كرد كە لەساڵانی رابردودا مەسیحییەكان لەبەرتللە 99%ی دانیشتوانیان پێك هێناوە، لەكاتێكدا ئێستا تەنها 40%ی دانیشتوان پێكدێنن. گومانێكی زۆر هەیە كەپرۆسەی گۆڕینی دیموگرافی لە بەرتللەو هەندێ ناوچەی تری دەشتی نەینەوا، بەشێوەیەكی سیستماتیك بەڕێوە دەچێ. لەم پرۆسەیەدا، كوشتنی مەسیحییەكان وەك ئەوەی كە لەبەغدا هەیە، بەچاو نابینرێ و تەنانەت بڕی بەكارهێنراوی توندوتیژیش لەبەرتللە بە بەراورد لەگەڵ بەغدا زۆر كەمە. بەڵام ئامانج لەبەغداو لە بەرتللە یەك ئامانجە، ئەویش رەو پێكردنی مەسیحییەكانە.
لە بەرتللە كشانێكی شیعەگەری هەیە كەتێیدا سەرمایە لەنەجەف و كەربەلاوە دەكشێتە سەر ناوچەكە و خۆی تێدا سەقامگیر دەكا. پرۆسەی كڕینی زەوی و باخ و خانوو لە مەسیحییەكان بەڕادەیەك پەرەی سەندووە كەنرخی زەویی چەند بەرابەر زیادی كردووە. زیادبوونی ژمارەی حوسەینییەكان لەناوچەیەكدا كە تا چەند ساڵێك لەمەوبەر هیچ حوسەینیەی تێدا نەبووە، ئاماژەیەكی روونە بۆ بەڕێوەچوونی پرۆسەیەكی سیستماتیكی گۆڕینی دیموگرافی.
ئەزموونی گۆڕینی دیموگرافی لەعێراق، وەك لەكەركوك دەبینرێ، كێشە و گێچەڵی زۆری بەدواوە هاتووەو لەهەر شوێنێك گۆڕینی دیموگرافی بەشێوەیەكی ناسروشتی بەڕێوە بچێ، كێشەی گەورەی لێ دەكەوێتەوە. كۆنفرانسەكەی هەولێر پەیامی تەبایی و ئاشتیی پێ بوو. هەموو پێكهاتەیەك لەعێراق مافی ئەوەی هەیە بەئاسودەیی، دوور لەهەڕەشەو گوڕەشەی ئایندەیەكی نەخوازراو، لەزێدی خۆی بژی.
پەیامی هەولێر هەمان پەیامی كۆنفرانسەكەیە. نا بۆ گۆڕینی دیموگرافی چ لە بەرتللە و چ لەهەر شوێنێكی ترو هەموومان لەم پەیامەدا دۆستی بەرتللەین.