زیادبوونی ئاستی گرژی لەسەر سنووری توركیا- سوریا بووەتە مایەی زیادكردنی ئەگەری هەڵایسانی شەڕ لەنێوان هەردوولادا. پاش ئەوەی ئەنكەرە رەزامەندیی پەرلەمانی لەسەر بەكارهێنانی هێز لەدەرەوەی سنوور بەدەست هێنا، میدیاكان بەجۆرێك كەوتنە ڕووماڵ كردنی هەواڵەكە، وەك ئەوە وابێ ناوچەكە لەلێواری جەنگ نزیك بۆتەوەو ئەگەری شەڕ لەمەسەلەی كات بەولاوە هیچی دیكە نییە. سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بان كی مون نەیشاردەوە كە ڕەوشی سەر سنوور ((لەوپەڕی مەترسیدایە)) بەڵام ئەوەندەش زێدەڕۆیی نەكرد كە پێشبینیی شەڕ بكا.
سەرەڕای ئەوەی كە ناوچەكانی سەر سنووری توركیا- سوریا رادەیەكی زۆر رووخساری جەنگیان پێوە دیارە، بەڵام خۆسازدانی سوپایی توركیا لەسەر سنوور هێشتا شتێكی وای لێ هەڵناكڕێندرێ كەتوركیا بەنیازی هێڕشێكی بەربڵاوە بۆ سەر سوریا یاخود نەخشەیەكی بۆ داگیركەری سوریا یان ناوچەكانی سەر سنوور هەیە.
بەپێچەوانەی ئەوەی كە باوە، هیچ كات روسیاو رۆژئاوا بەقەد ئەم هەلومەرجەی ئێستا سەبارەت بەمەسەلەی سووریا لێك نزیك نەبوونەتەوە. لەدوو خاڵی سەرەكیدا هەردوولا یەكدەنگن. یەكەم، لەسەر مەسەلەی كۆتایی هاتنی ژیانی سیاسیی سەرۆكی سوریا بەشار ئەسەدو دووەم لەسەر پێویستیی سازكردنی قۆناغێكی راگوزەر. كۆدەنگی لەسەر ئەم دوو مەسەلەیە بەڵگەی ئەوەیە كەهیچ لایەنێك نایەوێت مەسەلەكە بگاتە ڕادەی هەڵایسانی شەڕ یان دەستێوەردانی سوپایی.
جیاوازییەكە زۆرتر لەسەر رۆڵی ئەسەدو شێوەی بەڕێوەچوونی قۆناغی راگوزەرە. لەكاتێكدا رووسیا ئەسەدو قۆناغی راگوزەر تێكهەڵكێشی یەكتری دەكات، رۆژئاوا دژی ئەم تێكهەڵكێش كردنەیە. لەوردەكارییەكاندا رووسەكان دەیانەوێ قۆناغێكی راگوزەر بەسەرۆكایەتیی خودی ئەسەد دەست پێ بكاو لارییان لەوە نییە كە ئەسەد پاش قۆناغە راگوزەرەكە نەمێنێت، بەڵام ئەمریكییەكان بەپاڵپشتی ئەوروپاو توركیاو كەنداو قۆناغێكی راگوزەری بێ ئەسەدیان دەوێت و داوای پێكهێنانی حكومەتێكی راگوزەر دەكەن.
هەفتەی رابردوو ئەنكەرە لەم رووەوە نەرمییەكی زۆرتری نواندو ئەوەی بەمەرج دانەنا كە دەبێت سەرۆكی حكومەتی راگوزەر كەسێك بێ لەدەرەوەی رژێمی پێشوو، بەڵكو پێشنیاری فاروق شەرعی كرد كە جێگری سەرۆكی سوریایە، بەو مەرجەی كە شەرع تەواوی دەسەڵاتەكانی ئەسەدی پێ بدرێت. سیناریۆ پێشنیاركراوەكەی توركیا زۆر لەسیناریۆكەی یەمەن دەچێت. پێشنیاری سیناریۆیەكی نزیك لەسیناریۆی یەمەن بۆ سوریا، لێكدانەوەی وای بۆ دەكرێت كەتوركیا بەرنامەی شەڕی نییەو نایەوێت هێز بۆ دەرەوەی سنوور بنێرێت.
شەڕ لەبەرژەوەندیی توركیادا نییە، نەك لەبەر ئەوەی توركیا نایباتەوە، بەڵكو لەبەر ئەوەی ئاسەواری زۆر خراپی لەسەر توركیا دەبێت. سوپای توركیا لەماوەی دوو هەفتەداو ئەوپەڕەكەی بەسێ هەفتە دەتوانێت بگاتە ناو دیمەشق. بەڵام هیچ بەڵگەیەك لەسەر ئەوە نیە كە سوورییەكان وەك لەشكرێكی رزگاركەر سەیری دەكەن. داگیركردنی سوریا بەشەڕ، بەكردەوە بەمانای هەرەس هێنانی دەوڵەتی سوریاو هەڵوەشانەوەی سوپاكەی دێ، كە ئەمەش كارێكی وا دەكات سیناریۆی ساڵی 2003ی عیراق لەسوریا دووبارە ببێتەوەو سوریایەكی ناسەقامگیری لێ بكەوێتەوە كە ڕەنگە لەكۆتاییدا گرووپە توندڕەوەكان دەستێكی باڵایان تێدا هەبێت. ترس لەم سیناریۆیە رۆژئاوا هان نادا بەئاسانی رێگای شەڕ بۆ روخاندنی رژێمی ئەسەد بگرێتە بەر.
بۆ توركیا، دەستێوەردان لەسوریا بەبێ دوورایی مەزهەبی نابێ. ئەمەش كاریگەریی خراپ لەسەر پەیوەندیی سوننەو عەلەوییەكانی توركیا بەجێ دێڵێت. رۆژنامەنووس ئەسلی ئایدن تاشباش لەرۆژنامەی ((میللییەت)) ئەوەی پێ نەشاردرایەوە كەشەڕێكی لەم بابەتە شەڕێكی مەزهەبی دەبێت.
ئەنكەرە هێشتا لەهەنگاونان بەرەو شەڕ بەبێ پشتیوانیی ئەنجومەنی ئاسایش دوو دڵە، بەتایبەتی كەشەقامی توركی هێشتا پشتگیریی جەنگ ناكا. بەپێی راپرسییەكی رۆژنامەی ((هەبەر تورك))نزیكەی 80%ی هاووڵاتییان دژی دەستێوەردانی سوپایین لەسوریا. ئەمە بەم مانایە دێت كەسەرەڕای گرژیی سەر سنوورو گەرم بوونی باس و خواسی شەڕ، نە سوریاو نە توركیا هیچ كامێكیان نایانەوێ رەوشەكە بگاتە رادەی جەنگی تەواو. رەنگە دوودڵیی توركیا درێژە بكێشێ. بەڵام ئەم دوودڵییە، زۆرتر لەهەر شتێكی دیكە، لەبەرژەوەندیی توركیا دایە.