بێداربوونەوەی نەتەوەیەك

بێداربوونەوەی نەتەوەیەك
دەڵێن بەهاری عەرەبی دەبێتە بەهاری كوردی، ڕوون نییە مەبەستی چاودێرو توێژەران لە واژەی بەهاری عەرەبی و كوردی چییە..!
هەندێ لایەنی هەرێمی باشووری كوردستان لە ساڵانی 2009ـ 2010ەوە كەوتنە ناو وەهم و هەڵەی گەورەوە، وەها لێكیان دایەوە كە ئەو بەهارە عەرەبییە بە كوردستانیش دەگات. مەبەستیان ئەوە بوو كە خەڵكی كوردستانیش (وەكو ئەو لایەنانەی ئارەزوویان بووە) بە گژ دەسەڵاتی هەرێمدا دەچن، لە ناخیشەوە مەبەستیان لە دەسەڵات پێگەی بارزانی و پارتی بوو، ئێستاش هەندێك كەس هەر بەو شێوەیە فێركراوەو ڕێنومایی بۆ دانراوە.
وەلێ من واژەی بەهار بە لایەكی دیكەدا پێشان دەدەم، كە بەهارێكی كوردی دەستی پێكردووە، ئەویش بێداربوونەوەی گشتگیری نەتەوەییە، كە چاوی بڕیوەتە ڕزگاری و سەربەخۆیی.
لەم دوو سێ ساڵەی دواییدا بارزانی و پارتی و هاوپەیمان و دۆستانی لە ناوخۆو دەرەوە هەوڵی شایەنی جێگەی ستایشیان داوە بۆ گەیاندن و بڵاوبوونەوەو چەسپاندنی بیرۆكەیەكی جەوهەری ئەویش ئامادەسازیی نەتەوەیی كوردستانە بۆ ڕزگاری هەمیشەیی.
بزاڤی ڕزگاریخوازیی كوردستان وا دەكەوێتە سەر ڕێگەی دروستی سەرفرازی، هەرچەند لە 15ـ20 ساڵی دواییدا دۆزی كوردستان لەسەر ئاستی فراوانی نێودەوڵەتی خۆی ناساندووەو؛ بووەتە فاكتەرێكی سەرەكیی ڕۆژهەڵاتی ناڤین، وەلێ نەتەوەی كورد لە ناوخۆدا تازە خەریكە بێدار دەبێتەوە.
كاری پارت و بزووتنەوەكانی هەرێمەكانی گشت كوردستان، تا ئێستا هەرئەوە بووە بەهۆی خۆڕاگری و بەرەنگاربوونەوەی سیاسەتی پەراوێزخستنی مەسەلەی كوردستان لە لایەن حكومەتەكانی ناوچەكەو جیهانەوە كەمتر دەرفەتی پێڕاگەیشتن بە خۆكۆكردن و ڕێكخستنیان هەبووە.
لەمە بە دواوە، وا پێدەچێت، خەڵكی كوردستان وەكو نەتەوەیەك دێنە بێداری و بە خۆئاگایی ڕۆشنترەوە.
دیارە هەر ئەوەش بووە ئامانجی خەبات وبزاڤی جۆربەجۆری ئەم نەتەوەیە لە ماوەی نزیكەی دوو سەد ساڵی دواییدا.
دەڵێن بەهاری عەرەبی دەبێتە بەهاری كوردی، ڕوون نییە مەبەستی چاودێرو توێژەران لە واژەی بەهاری عەرەبی و كوردی چییە..!
ئەگەر ڕاپەڕین و هەندێك گۆڕانكاری وڵاتانی تونس و میسرو لیبیاو یەمەن بە بەهار بزانن، ئەوە هێشتا دیار نییە ئایا ژیانێكی خۆشی بەهارانە بۆ ئەم گەلانە دابین دەبێت یان نابێت..
ئەگەریش مەبەست لە بەهار تەنیا ڕاپەڕین و بەگژیەكداچوون و لادانی هەندێك دەسەڵات بێت، ئەوە تا ئێستا ئاشكرا نەبووە چ جۆرە سیستەمێكی باشتر دادەمەزرێنن!
هەندێ لایەنی هەرێمی باشووری كوردستان لە ساڵانی 2009ـ 2010ەوە كەوتنە ناو وەهم و هەڵەی گەورەوە، وەها لێكیان دایەوە كە ئەو بەهارە عەرەبییە بە كوردستانیش دەگات. مەبەستیان ئەوە بوو كە خەڵكی كوردستانیش (وەكو ئەو لایەنانەی ئارەزوویان بووە) بە گژ دەسەڵاتی هەرێمدا دەچن، لە ناخیشەوە مەبەستیان لە دەسەڵات، پێگەی بارزانی و پارتی بوو، ئێستاش هەندێك كەس هەر بەو شێوەیە فێركراوەو ڕێنومایی بۆ دانراوە.
وەلێ من واژەی بەهار بە لایەكی دیكەدا پێشان دەدەم، كە بەهارێكی كوردی دەستی پێكردووە، ئەویش بێداربوونەوەی گشتگیری نەتەوەییە، كە چاوی بڕیوەتە ڕزگاری و سەربەخۆیی.
لە 2ـ3 ساڵی دواییدا بارزانی و پارتی و هاوپەیمان و دۆستانی لە ناوخۆو دەرەوە هەوڵی شایەنی جێگەی ستایشیان داوە بۆ گەیاندن و بڵاوبوونەوەو چەسپاندنی بیرۆكەیەكی جەوهەری ئەویش ئامادەسازیی نەتەوەیی كوردستانە بۆ ڕزگاری هەمیشەیی..
ئاشكراو زانراوە كێ و چ هێزو بۆچوونێكی سیاسی، بە شێوەی جۆراوجۆر، لە بیرۆكەی سەربەخۆیی دڵتەنگ و ناڕەحەت بوون و، چۆن چۆنی كەوتنە چەواشەسازی بۆ خنكاندنی ئەم بیرۆكەیەو نائومێدكردنی خەڵكی كوردستان!
دیارە ئەم دوو هەوڵدانە بوونەتە دوو لایەنی جیاواز، تا دێ لێك دوور دەكەونەوە، ئەوەش سرووشتی سەردەمەكەیە، تەوژمی ڕزگاری هەمیشەیی بەهێزترو فراوانتر بووە، بەوەی كە هەست و هۆش و خواستی هەرێمەكانی دیكەشی بزوواندووە، چ لە باكوور یان ڕۆژئاوا یا ڕۆژهەڵات.
وەرچەرخانێكی قوڵ و پتەو لە بیرو هۆشی سیاسی و كۆمەڵایەتی و فەرهەنگی خەڵكیدا ڕوویداوە، بەرەكەی دیكە، ئەوەی نەیاری سەربەخۆییە، ناتوانێت، بەڵكو نایەوێت ئەو وەرچەرخانە ببینێت!
ڕەوڕەوەی مێژووی گەلان هەمیشە وەها بووە، ئەوانەی لە بزاڤەكاندا دوا دەكەون دان بە پێشكەوتنەكاندا نانێن و تەنیاو تەنیا كەموكوڕی و لایەنە لاوازییەكان دەبینن..
یا لە ڕاستیدا ئارەزوویانە ئەو لاوازییانە هەر بمێنن! وەلێ ڕاستییەكانی ژیان شتێكی دیكەمان پێدەڵێن: كە ئەوەی ڕاست و ڕەوان و گونجاوی یاساو خواستە مێژووییەكانە، تا دوا ئەنجام هەر بە ڕێگەی خۆیدا دەڕوات.
ئەوەی بۆی دەچم جیا نییە لە پێشهاتەكانی سەرجەم بارودۆخی سیاسی ئەم وڵاتانەی گەلی كوردستانیان دابەش و داگیر كردووە.
لە سەرێكەوە دەوڵەتی سووریا هەڵتەكیوە، ئەوەی شارەزای ئەم وڵاتە بێت تێدەگات مانای چییە تەقینەوەی گەورەو جەنگی ناو شار بگاتە گۆڕەپانی ئەمەویین و بارەگای ئەركانی سوپای سووریا، واتە مۆتەكەی مەرگ بە قوڕقوڕاگەی ڕژێمی ئەو وڵاتە گەیشتووە.
ئەگەر جەڕیانی شەڕی ناوخۆ، بەم شێوەیەی ئێستا بڕوات، ئەوە شاری دیمەشق لەت لەت و وێران دەبێت، بەردی بەسەر بەردەوە نامێنێت، شارێكی جوان بوو، لە ڕووی شارستانییەوە دەڵێم، حەیف كە سیاسەتی ملهوڕانەی ڕژێمەكە بە ئەو دەردەی ببات!
گەلی كوردستان لە ڕۆژئاوادا بە شێوەی تواناو شارەزایی خۆی بەڕێوەبردنی ڕاستەوخۆو ناڕاستەوخۆی شارو دێهاتی ئەو هەرێمە كوردستانییەی گرتۆتە دەست، خەڵكی هەرێمی ڕۆژئاوا ئیتر دەست لەم دەسكەوتە هەڵناگرن،چ ڕژێمی سووریا بمێنێت یان نەمێنێت.
چاكترین و ڕاستترین سیاسەتی هەرێمی باشوور هەر ئەوە بوو كە سەرۆك بارزانی پشتیوانی لە ڕۆژئاوا كردو پارت و گرووپەكانی كۆكردەوەو تا ڕادەیەكی باش هێنانیە یەكخستن، بە ئاشكراش پشتگیریی بۆ خەباتی دیموكراتخوازیی گشت خەڵكی سووریا دەربڕی..
ئەوە لە كاتێكدا حكومەتی مالكی و هەندێك لایەنی كوردستانیی دۆستی ئەو بە پێی سیاسەتێكی ئیقلیمی پشتیوانیی نهێنی و ئاشكرایان بۆ ڕژێمی سووریا نیشانداوە بە واتایەكی دیكە مالكی و هاوپەیمانە كوردستانیەكانیی، چارەنووسی خۆیان بە چارەنووسی ڕژێمەكەی سووریاوە گرێداوە، كە كەوتنی مسۆگەری ئەو بە سلبی بە سەریاندا دەشكێتەوە! ئەوە دەرئەنجامێكی سادەی لۆژیكی ژیانە..
دەركەوتن و چەسپانی مەسەلەی كوردی ڕۆژئاوا، بێگومان پاڵپێوەنەری بەهێزی تەوەرەی ڕزگاری و سەربەخۆییە، نوری مالیكی سەرەكوەزیرانی فیدراڵی عیراق چەندین جار مەترسی خۆی لە ئەگەری دروستبوونی دەوڵەتی سەربەخۆیی كوردستان دەربڕیوە، تەنانەت لەم دواییە وتی كە لەگەڵ كەوتنی ڕژێمی سووریادا بارزانی دەوڵەتی كوردی ڕادەگەیەنێت.
خۆ ئەگەر ڕاستەوخۆ وەها نەبێت، ئەوە بێگومان كەوتنی ئەو ڕژێمە یان سەركەوتنی هەرێمی ڕۆژئاوای كوردستان، كە خۆ بە خۆ نەتەوەی كوردستان لە ڕزگاری هەمیشەیی نزیك دەخاتەوە..
ئەوە تەنیا مالكی نییە كە ترساوە، بەڵكو مەترسیی مالكی گوزارشت لە مەترسیی لایەنی گەورەترو بچووكتریش دەكات، مەترسییەكە ئیقلیمیەو، مەترسیی هەندێك لایەن و گرووپی كوردستانی باشووریشە كە دەترسن سیاسەتەكەیان شكست بهێنێت، لە بەرانبەریشدا سیاسەتی بارزانی سەربكەوێت.
وەرچەرخانێكی دیكەی ئیجابی كوردستان هەوڵ و كۆششی پارت و هێزە سیاسیەكانی ڕۆهەڵاتی كوردستانە، كە لێك نزیك دەبنەوەو دیالۆگ بە ڕێبازی پێوەندیی نێوانیان وەردەگرن. ئەوەش جۆرە بێداربوونەوەیەكە.
بێگومان جەختی زیاتریان پێویستە تا بەرە یان هاوپەیمانییەكی سیاسیی كوردستانی فراوان پێكبهێنن و ئامانجی درێژخایەنی خۆیان دابڕێژن.
دیارە حكومەتی ئێران خۆی لە چەندین كێشەی ئاڵۆزی ئیقلیمی و نێو دەوڵەتی ئاڵاندووە،كە نازانرێت چۆن و كەی لە ئەو كێشانە دەبێتەوە، بە هەرحاڵ چاوەڕوانین پارت و لایەنە سیاسیەكانی كوردستان پەلە بكەن لە پێكەوە دانیشتن و لێكحاڵیبوون و پێكهاتن و بەرچاو ڕوونی بەرانبەر داهاتوو.
سەرهەڵدان و پێشكەوتنی مەسەلەی كورد لەو هەرێمەدا سەرنجڕاكێش و سەرسامهێنەر دەبێت، چونكە هۆشیاریی سیاسی و كۆمەڵایەتی لەوێدا بەرزو قووڵە هەرچەندە بە ڕواڵەت دیار نییە
لە سەرێكی دیكەوە باكووری كوردستان كتوپڕ، كەوتە بازنەی چارەسەرێكی ئاشتیانەی هیوا بەخشەوە، لەم ڕۆژانەدا هەم لە لایەن حكومەتی ئۆردوگان، هەم لە تەرەفی بەدەپەو كورد بە گشتییەوە، دەنگی تازەمان بەر گوێ دەكەوێت،سەرەك وەزیرانی توركیا تەیب ئۆردوگان ڕایگەیاندووە كە دوور نییە لە تەك پەكەكەو ئۆجەلاندا گفتوگۆ دەستپێبكات، ئەوە هەڵوێستێكی بوێرانەی ئاشتیخوازییە، چونكە بە مانای دیالۆگە لەگەڵ تەرەفی سەرەكیی مەسەلەكە لە باكوور.
لە لایەنی خۆشییەوە سەلاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆكی پەدەیە كە خاوەنی فراكسیۆنی كوردە لە پەرلەمانی توركیادا ڕایگەیاندووە كە بۆ چارەسەری پرسی كورد داوای دیالۆگ لە ئاك پارتی و جەهەپە دەكات، دیارە كە ئاك پارتی گەورەترین پارتی دەسەڵاتداری ئەو وڵاتەیە.
جەهەپەش گەورەترین پارتی ئۆپۆزسیۆنە كە ماوەیەكە سیاسەتی خۆی بەرانبەر بە كورد گۆڕیوەو داوای چارەسەری دەكات.
كەشوهەوای دیالۆگ و خواستی ئاشتییانەی تورك و كورد لە خۆڕا نەهاتووەو، ئارەزووی چەند كەسێك نییە لەم پارتە یان ئەوی دیكە، بەڵكو نیشانەی وەرچەرخانێكی قووڵتری گشتییە، لە ئەنجامی بارودۆخی ڕۆژهەڵاتی ناڤین دێتە كایەوە..
حكومەتی ئەنقەرە بە چاوی خۆی بارودۆخی ڕۆژئاوای كوردستان و پێشكەوتنی مەسەلەكەی دەبینێت، و دەزانێت كە مەسەلەی گشتیی كورد لە سێ هەرێمدا: دان پێدا نان و دیالۆگە نەخاسمە كە ئەم مەسەلەیە لە سنووری ئەم وڵات و ئەو وڵات دەرچووە، بووە بە حەقیقەتی سیاسیی گرنگ لەم ناوچەیەدا كە بە بێ چارەسەر بوونی ئاسایش و و ئاشتی بەرقەرار نابێت، حكومەتی توركیا زوو یان درەنگ دەبێت خۆی ڕابهێنێت لەسەر مامەڵەتی واقیعبینانە لەگەڵ مەسەلەی كورد لە سێ هەرێمدا پێكەوە كە چ لە بازنەی سنووری خۆیدا بێ یا لەسەر سنوورەكانی، لە مێژە چاوەڕوانین پەكەكەو و بەدەپەو ئۆجەلان بەو بڕیارە بگەن لەگەڵ حكومەتی توركیا بكەونە دیالۆگ و گفتوگۆی سیاسیی هەمەلایەنە، هەلومەرجی ناوخۆی گەلی كوردستان ئەوە دەخوازێت و ئامادەی ئەو جەریانەیە.
سەرۆكایەتیی هەرێمی باشوور هەمیشە ڕایگەیاندووە كە پشتگیری لە دیالۆگی ئاشتیانە دەكات و هەوڵیشی بۆ داوە.
ئێستا وەختی ڕاگەیاندنی ئاگربەسی تەواوی هەمەلایەنە لە توركیادا هاتووە.
وەختی ئەوەیە هەردوولا هەم حكومەتی توركیا هەم پەكەكەو ئۆجەلان پێكەوە ئاگربەس ڕابگەیەنن و دەسبەجێ بەدیی بهێنن، تا زەمینەی گونجاوی دۆستانە بۆ دیالۆگی گشتی ئامادە ببێت. ئاشتی مەرجی سەرەكی و هەرە گرنگە بۆ ئەمڕۆی توركیا، پەكەكە لە ئالی خۆیەوە ڕایبگەیەنێت كە ئیتر چەك دادەنێت و میكانیزمی پێویست بۆ جێبەجێ كردنی ئەم پرۆسەی دابنرێت.
بە لای منەوە (بەهاری كوردی) لێرەوە گەشە دەستێنێت، دوای سەركەوتنی ئەم دیالۆگەو سەركەوتنی ڕۆژئاوا ئەوە سێ هەرێمی كوردستان لە كۆت و زنجیری مێژوویی ڕزگاریان دەبێت، خۆ ئەگەر ئەوسا دەوڵەتی یەكگرتووی سەربەخۆی كوردستانیش پێك نەیەت، ئەوە ئەو سێ هەرێمە( لە داهاتووشدا ڕۆژهەڵات) دەتوانن فیدراڵیەتییەكی فراوان پێكبهێنن و ئازادیی هاتوچۆو بازرگانی و فەرهەنگی و سیاسی و كۆمەڵایەتی لە نێوانیاندا بەر قەرار ببێت(هەرچەندە تا ماوەیەكی زیاتریش هەر هەرێمێك بۆ خۆی لە بازنەی سنووری نێو دەوڵەتی ئێستادا بمێنن)...
ئەو ئەگەرانە شیاون بێنە دی،ئەوانە حەزو ئارەزوو نین، هەرچەندە حەقیانە ئارەزووی وەهایان هەبێت، بەڵكو پێشهات و فاكتەری واقیعین. لەو ئەگەرانەن كە كەمو زیاد دێنە پێش..
بارودۆخی جیهان و وڵاتانی ناوچەكە بەرەو ئەو ئەگەرانە ئاڕاستە بووە، ئیتر ئەوە واقیعی ژیانە، ئەوانەی (مەترسی) یان هەیە لە ڕزگاری هەمیشەیی لە ناو خەڵكدا پێگەیان نامێنێت و لە بیر دەچنەوە..
لە تەك ئەو خوێندنەوەیەدا بۆ بارودۆخی ئەمڕۆ، خۆ بە خۆ یادی دەوڵەتی (میدیا)م وەبیركەوتەوە، وەكو بڵێی ئەو دەوڵەتە جارێكی دیكە بە شێوەی تر، زیندوو دەبێتەوە، ئەمجارەیان لە جیاتی ماد( میدیا) بە ناوی كوردستانەوە دەبێت..
وەك دەزانن دەوڵەتی میدیا كۆنترین كەیانی سیاسیی میدییەكانە كە باپیرەی نەتەوەی كوردن، واتە خەڵكی ئێستای كوردستان نەوەی ئەو كەسانەن كە لە جیۆگرافیای ئەمڕۆی كوردستان ژیاون، دیارە میدییەكان بەناوبانگترین ئەو میللەتانەن كە لێرەدا بوونە، و تا نزیكەی 2700 ساڵ پێش سەربەخۆبوونەو كەیانی خۆیان هەبووە.
سنووری دەوڵەتی ماد نزیكەی لە هەمان سنووری كوردستانی گەورەوە كە نەخشەكەیمان كێشاوە، ئەگەر هەمەدان و هەندێك ناوچە تا كەناری دەریای قەزوین( خەزەر)بخەینە سەر نەخشەی كێشراوی ئەمڕۆی كوردستانی گەورە ئەوە دەبێتە سنووری ئەو سەردەمەی دەوڵەتی میدیا.
هەرێمی باشووری كوردستان تا مهابادو ورمێ و مەریوان و كرماشان دەكەونە ناو جەرگەی جیۆگرافیای دەوڵەتی دێرینەی میدیاوە..
كەوا بێت دانیشتووانی زۆربەی ڕووپێوی جیۆگرافیای كۆنی دەوڵەتی میدیا هێشتا لە نەوەكانی میدییەكانن..
بێگومان مێژوو و ڕابردوو فاكتەرێكی نەتەوەییە، هەرچەندە هەمیشە ناتوانێت ببێت بە هۆكاری سەرەكیی دامەزراندنی دەوڵەتەكان، لە هەمان كاتیشدا دەزانین زۆرینەی گەلانی دنیا لەسەر خاكی باوو باپیران دەوڵەتی خۆیان ئاوا كردووەتەوە...
ئەگەر هەموو خاكەكەی جاران نەبووبێت ئەوە پارچەیەكیان گرتۆتەوە، هەندێك كێشەی ئێستای جیهان لە نێوان ئەو میللەت و نەتەوانە كە كێشەی ڕابردووی خاك و دەوڵەتیان یەكلا نەبووەتەوە. كێشەی ماددەی 140، كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە لەو بابەتە كێشانەیە،ئەگەر ماددەی 140 لەم بارودۆخەدا چارەسەر نەبێت كە زەحمەتە ببێ، ئەوە ڕەنگە لە ئەنجامدا ڕووبەرێكی فراوانتر لەوەی مادەی 140 بكەوێتە سنووری هەرێمی كوردستانەوە هەر دەشبێت وەها بێت..
چارەنووسی گەلان و دەوڵەتەكان وەك هی ئینسانەكانە بە ئاسانی دیار نابێت، بەرەو كوێ دەچێت، گۆڕانكاری هەموو جارێ تەنیا بە ئیرادەی سیاسیی خەڵك و دەوڵەت بەدی نایەت.
بەڵكو هەندێ جار ڕووداوی چاوەڕوان نەكراوی سروشت، یان كۆمەڵێكی بەشەری دەس دەخاتە نێو ڕەوڕەوەی چارەنووسەوە...
تەنانەت چارەنووسی دەوڵەتێك یان میللەتێك كە لە ڕووی جیۆگرافیشەوە دوورە لەو ڕووداوە بۆ نموونە كێ دەیزانی كە پێكێشانی دوو فڕۆكەی خەڵك هەڵگر بە دوو بورجی هەرە بڵندی نیۆیۆرك لە 11ی سێبتەمبەری 2001 دا ئەم هەموو گۆڕانكارییانە بەسەر نەخشەی سیاسی و ئابووریی جیهاندا دەهێنێت! كەم وڵات لە دنیادا هەیە كەمو زیاد بەر كاریگەریی تەقاندنەوەی بورجەكانی نیۆیۆرك نەكەوتبێت.
یا نەخۆشی كوشندەی بەربڵاو هەندێك جا وشكەساڵی و لافاوی زیاد چارەنووسی دەوڵەتەكان دەگۆڕێت..
یان كێ دەیزانی چارەنووسی شارەكانی موسڵ و بەغداو چۆنی لێدێت ئەگەر هاتوو وەك شارەزایانی بەنداوەكان دەیڵێن ڕۆژێك بەنداوی موسڵ دابڕووخێت و لافاوێكی مەزن بەرپا بێت، شاری موسڵ بكەوێتە ژێر ئاوو بە هەڵسانی لافاوی دیجلە شاری بەغداو شارو شارۆچكەكانی ئەملاو ئەولای ڕووبارەكە تا شاری بەسرە بكەونە مەترسی جیدییەوە!!...ئەمە وەكو شارەزایانی ئەمریكی و عیراقی حیسابی بۆ دەكەن و بە ئەگەرێكی دەزانن.
یا دۆسیەی ئەتۆمیی ئێران، ڕەنگە بە هیچ نەگات یان ڕەنگە چارەنووسی ئەو وڵاتە هەتا هەتایە بگۆڕێت و كاریگەریی تەواو بخاتە سەر ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهان..
كێ دەزانێ!
كێ دەتوانێ بە دروستی هۆكاری هەڵایسانی شەڕە گەورەكانی یەكەم و دووەم و كەنداوو هی تر بدۆزێتەوە! ئایا تەنیا حەزو ئارەزووی یەك دوو حوكمڕان و بەرپرس بووە، یان هۆكاری بهێزتری پشت پەردەیان هەیە! خۆ هەر جەنگێكی گەورە نە بەس چارەنووسی وڵاتانی تێوەگلاو دەگۆڕێت، بەڵكو كاریگەریی سەلبی یان ئیجابی دەخاتە سەر چەندین وڵاتی دیكەی نزیك و دوور. ڕەنگە بوومەلەرزەیەكی هەرە توند و لافاوو تسۆنامی، وەك ئەوەی ژاپۆن بنەمای ژیانی میللەتێك بهەژێنێت..كۆچ و كۆچباری فراوانی كۆمەڵگەكان لەم كیشوەرەوە بۆ ئەوی دیكە، لە ژێر كاریگەریی باری نەگونجاوی ژیان یا لەبەر هەر هۆكاری سروشتی چارەنووسی گەلان دەگۆڕێت..
كەواتە ڕووداوی چاوەڕواننەكراوی سروشتی یا سیاسی و بەشەری گۆڕانكاری و وەرژەرخانی جۆربە جۆر بە شوێن خۆیدا دەكێشێت..
ئەم ڕووداوە مەزنانە میللەتان بێدار دەكاتەوە، بێگومان ئەوە جێگەی خەبات و هەوڵدان ناگرێتەوە، نابێت بە داماوی دابنیشین و چاوەڕوانی ڕووداوی مەزن بمێنین، بەڵكو بە هەوڵی خۆمان بدەین و هیواخوازین زۆربەی ڕووداوو پێشهاتەكانی ئێستاو داهاتوو بە سوودی چارەنووسی نەتەوەكەمان بگەڕێتەوە ئێمە ئەگەر هەبین و ئەركی خۆمان بە جێ بگەیەنین. واتە لەسەرخاكی خۆمان هەبین..) ئەوە لە ئەنجامدا (( دەبین))
هیواو بیروبۆچوونمان ئەوە ببێت كە ((ببین)).. لەسەر سەكۆی مێژوودا .. ببین.
Top