لەگەڵ چەند برادەرێكدا وتووێژێكی هەمەلایەن و چڕوپڕمان كرد سەبارەت بە چەمكی ئازادی و بەتایبەت ئازادی رادەربڕین. یەكێك لەبرادەرەكان رای وابوو ئەوەی ئەمڕۆ زۆربەی رۆژنامەنووس و بەناو نووسەرەكان دەینووسن ناچنە ژێر خانەی نووسینی هاوسەنگ و هیچ عورف و یاسایەكی رۆژنامەوانی نایانگرێتەوە و، هەروەها رای وابوو ئەوانە كە داوای دەسكاری یاسای رۆژنامەوانی دەكەن، لە راستیدا لەپشت ئەو داواكارییەوە بەشێوەیەكی ناڕاستەوخۆ داوادەكەن یاسا بكەنە چەترێك بۆ موهاتەرات و تانە و تەشەرەكانیان. برادەرێكی تر رای وابوو ئێستا لە كوردستاندا ئازادییەكی بێسەروبەر لەئارادایە، یاسا سەروەر نییە و خەڵكیش بایی ئەوە هوشیارنین كە لەوە تێبگەن چەند تۆ مافت هەیە ئەركیشت هەیەو لەبەرانبەریشدا ئەوانیتریش بەهەمان شێوە ماف و ئەركیان هەیە و ئەمەش لە سایەی یاسادا ئەبێت رێكبخرێت و، دەبێت هەموومان رێزی لێبگرین.
حەقیقەتێك هەیە هەموومان ئەیزانین، ئەویش ئەوەیە چەند بدەیت ئەوەندەت دەست ئەكەوێت، ئەم بیردۆزە لەهەموو بوارێكدا وایە، لەبواری وەبەرهێنان و بازرگانیدا بۆنموونە چەند پارە بخەیتە بازاڕەوە ئەوەندە و زیاترت دەستدەكەوێتەوە، لەبواری سیاسی و بەڕێوەبردنی دەوڵەتیشدا كە تەواو تەماست بە ژیانی هاووڵاتیانەوە هەیە چەند بدەیت ئەوەندەت لەخەڵك دەستدەكەوێتەوە و لەكاتی دەنگدانەكاندا بەرەكەی ئەچنیتەوە، بەمەرجێك پرۆسەكە تەواو دیموكراسی بێت و لەسەر بنەمای یەكتر قەبووڵكردن و دوور لە زۆرەملێكردن و فریودان.
شاردنەوەی زانیاری لە رای گشتی و هەروەها رێگریكردن لە رۆژنامەنووسان بۆ دەسكەوتنی زانیاری راست و دروست لەبارەی رووداو و پێشهاتەكانەوە و، بەردەوام بەدرۆخستنەوە و چاوسووركردنەوە و نەبوونی شەفافیەت لە مامەڵەكردن لەگەڵ پرسە هەستەوەر و چارەنووسسازەكاندا و دابڕانێكی سەختی نێوان دەسەڵاتداران كە ئیش لەسەر چارەنووسی سیاسی و نەتەوەیی وڵاتەكە ئەكەن لەگەڵ شەقام و خەڵكدا، ئەمانە هەمووی وایانكردوە پێوەندی نێوان رۆشنبیر و دەسەڵات و رۆژنامەنووسان و دەسەڵاتداران لەوڵاتی ئێمەدا بەردەوام لەقەیراندابێت.
هەڵبەتە كاری رۆژنامەوانی هەر لە دێرزەمانەوە گوزارشت لە ئارەزووی ئادەمیزاد بۆ ئاگاداربوون لە هەواڵ و رووداو و گۆڕانكاریەكانی دەوروبەری دەكات، كە ئەمەش مافی رەوای خۆیەتی بەوپێیەی كە لەسەر سنوورێكی جوگرافی دەژی و دەبێت ئاگادربێت لەهەموو رووداوەكانی دەوروبەری، بۆیە یەكەمجار مرۆڤ بەدەم زانیاری و هەواڵەكانی گێڕاوتەوە و پاشان لەسەر قوڕ بەشێوەی نەخش و نیگار و هەڵكەندنی بەرد هەواڵ و زانیاری نووسیوەتەوە و دواتر لەسەر پێستی ئاژەڵ و گەڵای Papyrus كە بەعەرەبی پێی دەوترێ (بردی)چیرۆكەهەواڵ و رووداوەكانی تۆماركردوە هەتا گەیشتۆتە قۆناغی چاپكردن و دەركردنی بڵاوكراوە و رۆژنامە و گۆڤارەكان هەتا دەگاتە رۆژگاری ئەمڕۆمان.
زۆرجار كە بیر لەم قۆناغانە دەكەمەوە كە پرۆسەی رۆژنامەگەری پیاتێپەڕیوە و بە واقیعی ئیستای بەراورد دەكەم، دەگەمە ئەو دەرئەنجامەی كە ئێمە بە چەند پێوەرێك هێشتا نەبووینەتە خاوەن كایەیەكی رۆژنامەوانی مەعریفی راستەقینە كە ئەركی سەرەكی بەخشینی زانیاری و هوشیاركردنەوەی خەڵك و چاودێریكردنی كۆمەڵگا و دەسەڵات بێت بەبێ هیچ سنوور و سانسۆرێك. چونكە بۆخۆی هەردوو وشەی (سنوور و سانسۆر) مشتومڕی زۆر هەڵدەگرن.
چەند ساڵێك بەر لە ئیستا باوی سایت و نووسەران و رۆژنامەنووسانی سایتەكان داهات و خەڵك خوویدایە ئەو بوارە، هەتا لە پڕێكا سەدان ناو لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت لەخۆوە بوونە نووسەر، جگە لە پەیدابوونی دیاردەی نووسین بە ناوی خوازراوەوە. ئەمە هەمووی دەرئەنجام و لێكەوتەی واقیعی رۆژانەی خەڵك و رووداوەكانی سەرجادە بوو. هەتا گەیشتینە قۆناغی فەیس بوك و تویتەر و چووزانم چیتر. كە بە سەدان هەزار ناو لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت حسابێكی لە فەیس بوكدا هەیە و بینیمان چۆن فەیس بوك رۆڵی باڵا لە كاتی گرژی و ناكۆكی و شۆڕشەكاندا گێڕاوە و دەگێڕێت.
هەر بۆ بێتاقەتی كە بەناو فەیس بوكدا ئەگەڕێم سەدان ناوی سەیر و سەمەرە دەبینم كە شتی سەیر و سەمەرە دەخەنە سەر واڵەكانیان و داخی دڵیان بە شێوازی جیاجیا هەڵدەڕێژن و زۆرجار جنێو و قسەی ناشرینیش دەخوێنیەوە كە بەم بەرپرس و بەو دەسەڵاتدار دەدرێت. نایشارمەوە كە لە رووی ناوەڕۆكەوە هەقیان لا دەبینم، چونكە ئەو دەمی كە رۆژنامەنووسێك زانیاری راست و دروست لە سەرچاوەیەكی راستەقینەوە دەستنەكەوێت پەنادەباتە بەر شێوازێكی تر بۆ ئەوەی ئەو زانیاریەی دەسكەوێت و هەندێجاریش لە ترسی چاوسووركردنەوە و ئەزێتدان ناچاردەبێت بەناوێكی خوازراوەوە حسابێك لە فەیس بوك دانێت و بڵاوی بكاتەوە.
یان هەندێجار كە تەعتیم ئەخرێتە سەر رووداوێكی دیاریكراو كە بەبەرچاوی خەڵكەوە روودەدات و هۆیەكانی راگەیاندنی حزبەكان یان راستیەكە ئەشارنەوە یان ئەیگۆڕن، ناچاردەبن لە رێگەی فەیسبوكەوە بڵاوی بكەنەوە بۆ ئەوەی خەڵكی لێئاگاداربكەنەوە.
هیچ جارێك بەرپرسێك ناچێتە سەر تەلەفزیۆن ئەگەر كۆمەڵێ قسەی لە قوتوونراو و دەستەواژەی ئامادە و پەرەگرافە باوەكان دووبارە و سەدبارەنەكاتەوە، هیچ كات بەرپرسێك نابینیت لە سەعات كەمتر قسە بكات و لە شیعارات و قسەی باق و بریق و موجامەلە و پێچراوە بە وەرەقەی رەنگاوڕەنگ نەهۆنێتەوە و بیدات بە گوێی بینەر و بیسەراندا، بۆجارێكیش بەرپرسێكمان نەبینی بچێتە سەر تەلەفزیۆن و كورت و پوخت بە چەند دەقیقەیەك لەسەر راستی مەسەلەیەك راشكاوانە قسە بۆ خەڵك بكات، هەتا ئێستاش لە بەرنامە تەلەفزیۆنیەكاندا چ بەرپرسەكان و چ خەڵكی سادەش كە قسە دەكەن ناتوانن كورت و پڕمانا قسەبكەن و دەبێت بەزۆر پێیان ببڕدرێت.
ئەمانەیە هەمووی ئەو چەواشەكاری و دوورخستنەوەی راستیەكانی دروستكردوە و رۆژنامەنووس و بەناو نووسەرەكانی والێكردوە بەو زمانە زبرە قسە بكەن كە بووەتە نەریتێكی رۆژنامەوانی باو و ئەوەی واقسەنەكات بە دڵسۆز و خەمخۆری پێناسەناكەن. هەر ئەمەشە وای لە پیشەی رۆژنامەوانی كردووە ببێتە پیشەیەكی ئاسان و هەركەس دێت و لە پڕا دەبێتە نووسەر و رۆژنامەنووس لە غیابی قانون و رەقیب و هەڵەچندا. بواری رۆژنامەوانی كردۆتە بوارێكی بۆ رووبەڕووبوونەوەی خەڵك و دەسەڵات و بوارێك تەنها بۆ توانج و رەخنە و یەكترشكاندن.
ئیستاشی لەگەڵ بێت قەناعەتم وایە ئەگەر دایكوباوك باش بن منداڵی باش پەروەردە ئەكەن، ئەو منداڵەشی خەلەلێك لە پەروەردەكەیدابێت دەزگای تایبەت و پسپۆڕ هەیە كە بایەخی پێبدات و هەوڵی چاكردنی بدات. بەڵام لە كوردستاندا سروشتی دەسەڵاتەكە وایە هەمیشە خۆی لەسەر هەق ئەبینێت، خاوەن یاسا و سەروەر، ئەوانیتر لەدوای خۆیەوە دەبێت ملكەچ و بێدەنگ بن. بۆیە منداڵەكانی هەندێكی لاسار و هەندێكی دەمارگیر و هەندێكی پاسیڤ و هەندێكی بێدەنگ. كارەساتی گەورەش لای منداڵە لاسار و دەمارگیر و پاسیڤەكان نییە، لای ئەوانەیە كە بێدەنگن، چونكە ئەوكاتەی دێنە قسە ناتوانرێت بێدەنگیان بكەن و گۆڕانكاری راستەقینە روودەدات.
ئەگەر ئەو هەموو ناعەدالەتی و جیاوازیە نەبێت لەنێوان ژیانی بەرپرسان و ژیانی خەڵكی ئاساییدا خەڵك بەوجۆرە هەرگیز نایەتە زمان، لەگەڵ ئەوەشدا دەمارگیردەبن كە رۆژنامەنووسێك بەدواداچوون بكات لەسەر ئەو جیاوازیە بكوژە. دواجار هەتا ئەو جیاوازیە بەوجۆرە هەبێت بۆهەمیشە بواری رۆژنامەگەری بوارێك دەبێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی خەڵك و دەسەڵات و پەیوەندی نێوان رۆشنبیر و دەسەڵات هەروا لە قەیراندا دەبێت.