كتوپڕ ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا كەف و كوڵی دامركایەوەو وەرچەرخایە سەر سیاسەتێك كەبڕێكی زۆرتر ریالیزم و میانڕەویی تێدا بەدی دەكرێ. ئەمەش، بەدڵنیاییەوە، دەرفەتێكی گەورەتری بۆ نواندنی رۆڵێكی گونجاو بۆ دەرەخسێنێ و رایەڵەكانی پێوەندیش لەگەڵ ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا دروست دەكاتەوە.
لە 21ی نیساندا ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا میانڕەوترین دیكۆمێنتی بۆ چۆنێتیی چارەسەركردنی مەسەلەی كورد لەسوریا پێشكەش كرد كە لە13 خاڵ پێكدێ و هاوئاهەنگە لەگەڵ راگەیەنراوە 9 خاڵییەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا. بەكردەوە، جیاوازییەكی ئەوتۆ لەنێوان ناوەڕۆكی هەردوو دیكۆمێنتدا نییە و ئەو جیاوازییانەش كەهەن قورساییەكی ئەوتۆیان نییە. لەكاتێكدا دیكۆمێنتەكەی كورد جەخت دەكاتە سەر سیستمێكی پەرلەمانی بۆ سوریا لەئایندەدا، دیكۆمێنتەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا بەوردەكارییەوە ناچێتە ناو باسی رژێمی حوكمڕانیی داهاتوو. هەروەها لەكاتێكدا دیكۆمێنتەكەی كورد دەیەوێ زمانی كوردی وەك زمانێكی فەرمی لەپاڵ زمانی عەرەبی بناسرێ، دیكۆمێنتەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا بەشێوەیەكی گشتی دان بەمافە نەتەوەییەكانی كورددا دەنێت كەدیارە ئەمەش، وەك شتێكی بەڵگەنەویست، ناساندنی زمانی كوردی وەك زمانێكی فەرمی دەگرێتەوە.
خاڵی جێی تێڕامان لەدیكۆمێنتەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا ئەوەیە كەئەم دیكۆمێنتە بەهیچ شێوەیەك نە باسی مافی چارەی خۆنووسین دەكاو نە داوای فیدرالیزم یان ئۆتۆنۆمی دەكا. ئەگەرچی ئەمە پاشگەزبوونەوەیە لەناوەڕۆكی گوتاری سیاسیی راگەیەنراوی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا، بەڵام ئەم پاشگەزبوونەوەیە دەرفەتێكی وا بۆ ئەنجومەن پێكدێنێ كەشوێنێك بۆ خۆی لەململانێی نێوان رژێمی ئەسەدو ئۆپۆزیسیونی سوریا بدۆزێتەوەو بەهەڵپەسێردراوی لەنێوان هەردووكیاندا نەمێنێتەوە.
پاشگەزبوونەوەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا واوەتر دەڕواو لەو دیكۆمێنتەی كەنزیكەی 500 وشە دەبێ، لەهیچ شوێنێكدا ناوی كوردستان ناهێنێ و زۆرتر گەلی كورد وەك بەشێكی گەلی سوریا، بەبێ فەرامۆش كردنی تایبەتمەندییە نەتەوەییەكانی، دەناسێنێ. ئەم هەڵوێستە لەگەڵ وتەكانی بورهان غەلیونی سەرۆكی ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا لەرۆژنامەی«روداو» كەتێیدا وتبووی شتێك نییە لەسوریا ناوی كوردستان بێ، یەكدەگرێتەوە.
ئەو گۆڕانە كتوپڕ و گەورەیەی كە لەگوتاری سیاسیی راگەیەنراوی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریا دەبینرێ، تەنیا یەك مانای هەیە ئەویش كەم ئەزمونیی سەركردەكانی كوردی سوریایە كە بەبێ رەچاوكردنی هەلومەرجی بابەتی و تایبەتمەندییەكانی سوریا ویستویانە رۆڵێكی گەورەتر لەتوانای خۆیان بگێڕن. نیشتنەوەی كەف و كوڵی خۆبەزلزانی، هەلێكە بۆ بینینی شتەكان وەك ئەوەی كەهەن، نەك وەك ئەوەی كەدەویسترێ ببینرێن.
ئەگەر بزووتنەوەی كوردی عیراق بەبزووتنەوەی كوردی توركیا و سوریا بەراورد بكەین، دەبینین كێرڤی بزووتنەوەكان جیاوازە. لەكاتێكدا بزووتنەوەی كوردی عیراق بەداواكردنی ئۆتۆنۆمی و تەنانەت كەمتر لەئۆتۆنۆمیش دەستی پێكردو لەكۆتاییدا گەیشت بەداواكردنی فیدرالیزم، بزووتنەوەی كوردی توركیا لەساڵی 1982 بەداواكردنی جیابوونەوە دەستی پێكردو پاش نزیكەی 20 ساڵ دابەزییە ئاستی داواكردنی ئۆتۆنۆمی و كەمتر لەئۆتۆنۆمی. بەهەمان پێودانگ، بزووتنەوەی كوردی سوریا لەماوەی كەمتر لەشەش مانگ هەڵبەزو دابەزێكی خێرای بەخۆوە بینی، بەداواكردنی بێ ئەملاو ئەولای مافی چارەی خۆنوسین دەستی پێكردو پاشان شۆڕ بۆوە ئاستی داواكردنی ناساندنی بوونی گەلی كوردو ناسنامەو زمانەكەی لەدەستووری داهاتوودا، تەنانەت لەدیكۆمێنتەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی كوردی سوریادا ئەو چواچێوەیەی كەمافە نەتەوەییەكانی كوردی تێدا بەرجەستە دەكرێ، زۆر رۆشن نایەتە بەرچاو. دیكۆمێنتەكە لەخاڵی 11دا داوا دەكا دەوڵەت واز لەسیاسەتی سەنترالیزەكردن بێنێ و هەندێ یەكەی ئیداریی تازە پێك بێنێ. هەروەها دیكۆمێنتەكەی ئەنجومەنی نیشتمانیی سوریا لەخاڵی 3دا پێشنیاری فراوانكردنی دەسەڵاتەكانی دەزگا لۆكالەكان دەكاو لەم چوارچێوەیەدا هەردو دیكۆمێنت لەناوەڕۆكدا یەك نۆڕینیان بۆ مەسەلەكە هەیەو هەردووكیشیان بەئەنقەست نۆڕینەكانیان بەتەمومژی هێشتۆتەوە.
ئەمە بەم مانایە دێ كەبزووتنەوەی كورد لەسوریا لەمەولا پێ دەنێتە قۆناغێكەوە كەتێیدا لەپێوەندییەكانیدا دەست كراوەتر دەبێ و لە تاكتیكەكانیدا بەئەزموونترو دینامیكیتر.