ئەو ململانێیەی وا لەنێوان ژن و پیاودا، لەوەتەی سەریهەڵداوە هەتا ئیستا یەكلانەبۆتەوە و یەكلاش نابێتەوە، چونكە ململانێیەكە لە واقیعدا لەسەر دەسەڵات (سیاسی و بەڕێوەبردن) و هێزی ئابووری دروستبووە. لەهەموو قۆناغە مێژووییەكانی مرۆڤایەتی پیاتێپەڕیوە ئەو ململانێ جەندەریەی نێوان ژن و پیاو هەر وەكوو خۆی ماوە و بەڵكوو پەرەی سەندووە و لەهەندێ قۆناغیشدا شێوەی تری وەرگرتوە.
ئەگەرچی لە قۆناغی كۆمەڵگای سەرەتاییدا ژن رۆڵ و پێگەی باڵای هەبوە، بەڵام لەگەڵ پێشكەوتنی كۆمەڵگا مرۆڤایەتیەكان و پەرەسەندن و پێشكەوتنی هۆكانی بەرهەمهێنان وردە وردە ئەو ململانێیە سەریهەڵداوە كەهەتا ئێستاش هەر درێژەی هەیە. بەوشێوەیەی كە ژنی ملكەچی پرنسیپێكی نوێ كردوە لەسەر بنەمای دابەشكردنەوەی رۆڵەكان لەكۆمەڵگادا، كە ژن دەگێڕێتەوە ناو سنوورێكی دیاریكراوە و، لەئارامی و بەرقەراربوونی ژیانی خێزانی و پاراستنی شەرەف بەرپرس دەبێت. بەو شێوەیەش ژن پێگەی ئابووری خۆی لەدەستدەدا، كە یەكەمین قۆناغ بوو بۆ لەدەستدانی پێگەی سیاسی و بەڕێوەبردن و بڕیاردان.
لەگەڵ سەرهەڵدانی قۆناغی دەرەبەگایەتی ئیتر پیاو توانی بەتەواوەتی دەسەڵاتی سیاسی و ئابووری بۆخۆی قۆرخ بكات. دوای ئەوەش بۆ زیاتر قایمكردنی پێگەی خۆی پیاو پەنای برد بۆ توندوتیژی لەدژی ژن و، قۆرخكردنی هەموو سەرچاوەكانی ئابووری و سەروەت و سامان و بەپیاوكردنی دەسەڵاتی سیاسی و بڕیاری سیاسی و ئیداری و، دواتر بێئیرادەكردنی ژن و سڕینەوەی هەموو خەسڵەتی مرۆڤایەتی لە ژن و زەوتكردنی هەموو ماف و ئازادیەكانی، بۆ ئەوەی توانای هیچ بەرهەڵستی و روبەڕوبوونەوەیەكی نەبێت. لەبەر ئەوەی روبەڕوبوونەوە و شۆڕشكردن پێویستی بە هێزی ئابووری و توانای بەشداریكردنی سیاسی و توانای بڕیاردان و سووربوون لەسەر سەندنی ماف و ئازادیەكانی.
لەمەوە لەوە تێدەگەین كە ململانێی نێوان ژن و پیاو ململانێیە لەسەر دەسەڵاتی سیاسی و ئابووری و قایل نەبوونی پیاو بە پرنسیپی هاوبەشی لە بەڕێوەبردنی كۆمەڵگا و وڵات و ئابووری وڵات. قایل نەبوونی پیاو بە دابەشكردنی دەسەڵات لەنێوان هەردوو رەگەزدا لەسەر بنەمای شایستەیی و توانا و لێهاتوویی. هەربۆ ئەو مەبەستەش كۆششی بێ وچانی كردوە بۆ بەنێرینەكردنی یاساكان و بەنێرینەكردنی دەسەڵات و هەتا دواجار دینیشی وەكوو فاكتەرێكی ئایدیۆلۆژی خستۆتە خزمەتی ئەو پرنسیپەوە، بەمەبەستی ئەوەی دەسەڵاتی زیاتر لە رێگەی شەریعەتەوە بداتە دەست پیاو بۆ ئەوەی ژن هێندەی تر لە ژیانی كۆمەڵگا دوور بخاتەوە و یەكەمین هەنگاو چەسپاندنی دین وەكوو بنەما بۆ یاسادانان بەبڕگەیەكی سەرەكی لەدەستووردا..
ئەوەی دەمەوێت بیڵێم ئەوەیە هەمیشە ژنم وەكوو خاكێكی داگیركراو دێتە بەرچاو، كە دەبێت رۆژێك لە رۆژان لەرێگەی شۆڕشێكی كۆمەڵایەتیەوە راپەڕێت، بەڵام بە یاریدەی هێزی ئەو گەنجانەی كە لەباوەشی تەكنەلۆژیا و جیهانگیری لەدایكبوە و باوەڕی تەواوی بە یەكسانی نێوان هەردوو رەگەز هەیە و، باوەڕی بەهەموو توانا و ئامادەگی هەیە و هیچ كێشەیەكی لەگەڵی نییە.
لە كوردستانی ئێمەدا هەر لە سەردەمی شاخ و پێش سەردەمی شاخیشەوە ژن رۆڵی باڵا و ئازایانەی گێڕاوە، بەڵام هەمیشە وەكوو سەربازێكی ون و لەسێبەردا ماوەتەوە، چونكە ئەسڵەن ئەو حزبە سیاسیانە ئەگەر پەیڕەو و پرۆگرامێكی جوانیشی هەبێت، بەڵام هەمیشە بەنەفەس و عەقڵیەتی پیاوانە چووە بەڕێوە و بوونی ژن لەناو ئۆرگانەكانی حزبەكاندا هەمیشە لەپشتەوە و لە سێبەردابوون، بۆیە دوای راپەڕین و قۆناغی ئازادیش هێشتا ئەو رۆڵە گرنگە بە شایستەیی و لێهاتووی خۆی نەدراوەتە ژن.
ئەوەی زۆر گرنگە بۆ ئەوەی ئەم واقیعە بگۆڕێت، یەكەم باوەڕبوون و ئیمانی پیاو بەدەستهەڵگرتن لە دەسەڵات و قایلبوون بە دابەشكردنی لەگەڵ ژندا. دوەم خودی ژن خۆی كە دەبێت باوەڕ بە توانای خۆی بهێنێت و هەڵگیرسانی شۆڕشێكی كۆمەڵایەتی بە زەرورەت بزانێت و هەنگاوی بۆ بنێت. هەڵبەتە چەندە سەختە خاڵی یەكەم بێتەدی، بەهەمان شێوەش سەختە خاڵی دوەم بێتەدی، چونكە هەر بە ئەزموون تاقیبۆتەوە كە زۆرجار كەمتەرخەمی ژن و قایلبوونی بە پلەبەندی دووەم لەدوای پیاوەوە و باوەڕنەبوونی بە تواناكانی و ماف و ئازادیەكانی وایكردوە دۆزەكەی لەو خاڵەی ئێستایدا چەقببەستێت.
باوەڕ و قەناعەتی تەواوم هەیە بەشداری فیعلی و تەواوەتی ژن لە ژیانی سیاسی و بەڕێوەبردنی وڵاتدا دەبێتە سەرەتایەك بۆ لەناوبردنی حكومڕانی تاكڕەوی و شموولی پیاوانە و سەرهەڵدانی ئەزموونی دیموكراسیەتی راستەقینە.