لە ئاكامی تێكچوونی ئەو تەبایی یە سیاسیەی كە لەنێوان كوتلە سیاسیەكان لەپەرلەمان و حكومەتی عێراق هەیە، هەر زوو شوێنەوارەكانی بەسەر بارودۆخی ئاسایش و ئاڵۆزبوونی پرسە سیاسیەكان رەنگی دایەوە، كە راستەوخۆش رەنگدانەوەی خراپی لەسەر بارودۆخی ئابووری وڵات دەبێت، ئەوەی من لێرەدا زیاتر دەمەوێت ئاماژەی پێبكەم شوێنەوارە مەترسیەكانی ئاڵۆزبوونی دۆسێی سیاسی و ئاسایشە بەسەر بارودۆخی ئابووری و ئەو ئەگەرانەی كە بەدوای خۆیدا دەیهێنێت. چونكە هەروەك چۆن چاودێرانی سیاسی و توێژەرەوەكان كۆك بوون لەسەر ئەوەی كشانەوەی هێزە ئەمەریكیەكان مەترسی جۆراوجۆری لێدەكەوێتەوە هەرواش بیزنسكاران و وەبەرهێنەران و بازرگانان دەیانڕوانیە ئەگەرە تاڵەكانی خراپبوونی بارودۆخەكە و راوەستانی زۆر لە پرۆژەو كاروچالاكی ئابوورییانە بەتایبەتی ئەوانەی پەیوەندییان بە وەبەرهێنەرە بیانیەكان و كۆمپانیا بیانیەكانەوە هەیە. ئەم بارودۆخە نیشانەیەكی باش نی یە بۆ ئەوانەی دەیانەوێت وەبەرهێنان لە داهاتوودا لەعێراق بكەن، بەوەی مەترسی كۆمپانیاكان لەكاركردن لە عێراق زیادیكردووە تەنانەت لای ئەو كۆمپانیانەشی كە ئێستا كارو پرۆژەیان هەیە چونكە بەردەوامبوونیان واتا زیانێكی گەورە دەگەیەنێت بەبەرژەوەندییەكانیان .
كەوتنەوەی تەنگژەكانی ئەم دواییەی عێراق بەو ئاراستەیە دەڕوات كە ململانێیەكانی كوتلە سیاسیەكان لەناو پەرلەمانی عێراق دژوارترو ئاڵۆزتر دەبێت، بەمەش كاریگەری خراپی لەسەر دواكەوتنی بودجە دەبێت، چونكە لەدۆخێكی ململانێ دا دوور لە لۆژیك و بنەما زانستیەكان بڕیار لەسەر بەندەكانی ناو بودجەو بڕگەكانی دەدرێت، واتا زیاتر كاریگەری سۆزو هەڵوێستی سیاسی و حزبی زاڵ دەبێت لەسەر ئاراستەكردن و بڕیاردانی بودجەكە هەربۆیە لەم دۆخەداو لەكۆتایی ساڵدا ئەدای ئابووری عێراقی دەكەوێتە بەردەم پرسیارو ئەگەرە خراپەكان و بۆ هیچ حكومەتێكیش باش نی یە ساڵی نوێ بەو ئاڵۆزی و خراپبوونی باری ئابووری و ئاسایش و سیاسیەوە دەست پێ بكات، بەرادەیەك عێراق دەخاتە بەردەم هەموو ئەگەرە خراپەكان، ئەمە لەكاتێكدا كە خۆی ئابووری عێراق و توانای حكومەت كەوتۆتە بەردەم كۆمەڵێك كێشەو گرفتی ئابووری كە بەراستی پێی دەوترێت قەیران و دژوارییەكی ئاڵۆز .
بەو پێیەی كوردیش بەشێكی گرنگە لەعێراق و پەرلەمانی عێراق و گرفت و كێشە هەڵواسراوەكانی نێوان هەولێرو بەغدا كەم نین بەتایبەتی لەسەر جێبەجێكردنی ماددەی 140ی دەستووری و گەڕانەوەی ئەو ناوچانە بۆ باوەشی نیشتمان و دەیان كێشەی تری جۆراوجۆر، هاوكات زۆر لە سیاسەتە ئابوورییەكانمان بەستراوەتەوە بەبەغداوە كە گرنگترینیان مەسەلەی بودجەو بەشە داهات و بەهای دیناری عێراقی و چەندین مەلەف و بەشی تر، هەربۆیە گەر پەیوەندییەكان لە نێوان كوتلە سیاسیەكان تێكبچێت و كوتلەی كوردستانیش لەبەغدا دوور نابێت لەو ئاڵۆزییەوەو پەیوەندییە ئابوورییەكانیشمان كاریگەری خراپی بەردەكەوێت بەتایبەت لەمەسەلەی بودجەدا . بەمشێوەیە ئەوناجێگیرییەو تەنگژە سیاسییە كە رەنگە گۆڕانكاری خراپ بەدوای خۆیدا بهێنێت لەناوەندەكانی بڕیارو جومگەكانی دەسەڵات لەبەغدا كە پەیوەندییان بەبارودۆخە ئابوورییەكە هەیە بەتایبەتی گۆڕانكاری لە وەزارەتەكانی وەكو بازرگانی و دارایی یا بانكی ناوەندی كە بەهەر ئاقارێكدا بشكێتەوە بەتەئكید كاریگەری لەسەر دۆخی ئابووری هەرێمی كوردستانیش دەبێت. هەر گۆڕانكارییەك لەبواری دارایی و بانكی لە عێراقدا ڕووبدات هەرێمی كوردستانیش پێوەی پەیوەست دەبێت، چونكە ئەو دوو بوارەیە كۆنتڕۆڵی سیاسەتی دارایی و نەختینەیی لە هەموو عێراق بەهەرێمی كوردستانیشەوە دەكەن. ئەو پرسیارەی كە پێویستە وەڵام بدرێتەوە ئەوەیە: ئایا حكومەتی هەرێمی كوردستان و دەسەڵاتی سیاسی كوردستان بۆ ئەگەرەكانی هەر پێشهاتێكی خراپ و ڕەنگدانەوەیان لەسەر ئابووری هەرێمەكە خۆیان ئامادە كردووە؟ بەتایبەت ئەگەرە هەرە خراپەكان. چونكە زۆرجار بوونی بەرنامەو پلانی ئابووری یا بوونی یەدەگی دراو و خۆ ئامادەكردن كارێكی باش و پێویستیەكی بەردەوامە، بەڵام پێویستە ئەو ڕاستیەش بوترێت كە ئەوە بانكی ناوەندییە سیاسەتی دراو دادەڕێژێت و هەرێمی كوردستان بەپێی بنەماكانی دەستوور مافی دەركردن و چاپكردن و پەیڕەوكردنی سیاسەتی دراوی نییە، بۆ نموونە كاتێك بەهای دیناری عێراقی لەسەرجەم بازاڕەكانی كوردستان بەرامبەر دۆلاری ئەمەریكی نزم بۆوە كە لە هەفتەی ڕابردوودا لەهەرێمی كوردستان ڕوویدا، حكومەت نەیتوانی كۆنترۆڵی ئەو بارودۆخە بكات چونكە كۆنترۆڵكردن و دەستێوەردانی بانكی هەرێم بۆ ناو كاروباری بانكی ناوەندی پێویستە لەڕێگای یاساو ڕێنماییەوە بێت كەحاڵی حازرو بەپێی دەستوور لە عێراقدا بوونیان نییەو تەنیا بەنكی ناوەندی بەغدایە ئەو دەسەڵاتەی پێدراوە. لەم دۆخەدا بەردەوام بوونی وتووێژەكان و بەردەوامێتی گفتوگۆ تاكە زامنە بۆ خۆ دوورخستنەوە لەئەگەری كەوتنەوەی تەنگژە سیاسی و ئابوورییەكانیش، هاوكات چارەسەركردنی گرفت و كێشە ئابوورییەكانمان لە ڕێگای چاكسازییەكی سەرتاسەرییەوە زامنی بوونی حكومەتێكی سەركەوتوو بەهێزە كە شوێنەوارەكانی ئەو تەنگژانەی بەغدا لەسەر هەرێم كەم بكاتەوە .
لەلایەكی تریشەوە دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستان لە دۆخێكی وادا ئەركێكی تریان دەكەوێتە سەر شان ئەویش پاراستنی ئارامی و ئاسایشی هاووڵاتیانی كوردە لە ناوچە دابڕێنراوەكان یا ئەو ناوچانەی بەماددەی 140 دانراون، چونكە دەرچوونی باری ئاسایش لەو ناوچانە دەبێتە هۆی دووبارە كۆچ پێكردنی كوردەكان و دەركەوتنی تەنگژەی ئابووری و كۆچ و لەدەستدانی ئەو ناوچانە، بەتایبەتی كە بارودۆخی ئابوورییان باش نییەو خراپبوونی بارودۆخە ئەمنیەكەشی دەكەوێتە سەر.
تەنگژەكەی ئەمدواییەی بەغداو ئەگەرەكانی ئاڵۆزبوونی بارودۆخەكە با ببێتە بیرهێنانەوەیەكیش بۆ هەرێمی كوردستان كە بوونمان لە عێراقێكی ناسەقامگیرو ناجێگیر ئەوە دەخوازێت هەلەكان لەدەست نەدەین و پێش ئەوەی دووچاری دۆخێكی ئاڵۆزی وەكو بەغدا بین و بەهەمان چارەنووسدا تێپەڕ بین پێویستە خێرایی لەبەرنامە چاكسازییەكان بكرێت و بەردەوامی پێ بدرێت، گەربێتوو هەڵەیەك لە شوێنێكدا یا بوارێكدا ڕوویدا بێت هەوڵی چارەسەركردنی بدرێت، چاكسازی خۆی لە خۆیدا نوێبوونەوەیەكەو لەهەمان كاتیشدا راستی و نییەت پاكی دەسەڵات دەردەخات بەرامبەر بەو كۆمەڵگایەی كە دەنگی پێداوەو هەڵیبژاردووە بۆ ئەوەی فەرمانڕەوایی بكات.