بەپێچەوانەی ئەوەی كەبیری لێ دەكرایەوە، پێدەچێ شیعەكانی عێراق زۆر كەیفیان بەهەرەسهێنانی رژێمی حزبی بەعسی سوریا نەیەت. ئەوەی ئەمە دەردەخا ریپۆرتاژێكی ئاژانسی فرانس پرێسە كە لە 25ی نیسانی رابردوودا بڵاوكرایەوەو چاوپێكەوتن و لێدوانی چەند كەسێكی شیعەی لەخۆ گرتبوو لەوانە سەركردەكانی ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی و پەرلەمانتارانی لیستی دەوڵەتی یاساو خوێندكارانی نەجەف.

سەرەڕای ئەوەی كەشیعەكان پاش هەرەسهێنانی رژێمی پێشوو زۆر لەسیاسەتی سوریا بەرامبەر بەعێراق نیگەران بوون تا ئەو رادەیەی كەسەرەك وەزیرانی عێراق نوری مالیكی لەهەندێ قۆناغدا بەئاشكرا رایگەیاند كەسوریا دەستی لەتەقینەوەكانی بەغدادا هەیەو بۆتە دەروازەیەك بۆ دزەكردنی تیرۆریستان بۆ ناو عێراق، بەڵام پێدەچێ شیعەكان مانەوەی رژێمی حزبی بەعسیان لەهاتنە سەر كاری رژێمێكی سوننی پێ باشتر بێ. ئەمە خۆی لەخۆیدا نیشانی دەدا كەشیعەكان دیدێكی وردیان بۆ ئاییندە هەیەو تێڕوانینەكانیان لەژێر كاریگەریی هەستێكی تایفەگەریی فرە هەستیار دایە.

لەسوریا كەمینەی عەلەوییەكان كەگروپێكە لەستراكتۆری بیروباوەڕدا زۆر لەشیعەوە نزیكە، جومگە سەرەكییەكانی حزبی دەسەڵاتدار و ئابووری و سوپاو دەوڵەتی بەدەستەوەیە. بەپێی ئامارە نافەرمییەكان عەلەوییەكان 11.5%و سوننەكان 68.7%ی دانیشتوان پێكدێنن. لەساڵی 1963وە، واتە لەوەتەی حزبی بەعس بەكودەتا هاتۆتە سەركار، لەسوریا هەست بەبوونی گیروگرفتی تایفەگەری دەكرێ. ئەمە بەو واتایە دێ كەهەر گۆڕانێك لەسوریا رووبدا، لەسەرەنجامدا بەو ئاكامە دەگات كە عەلەوییەكان وەك كەمینەیەكی دەسەڵاتدار لەكار بخرێن و سوننەكان كەزۆرینەن دەسەڵات بگرنە دەست.

دەسەڵاتی عەلەوییەكان پێشینەی مێژوویی خۆی هەیە كەزۆرتر بۆ سەردەمی ساڵانی 1920-1946 دەگەڕێتەوە كەسوریا تێیدا لەژێر دەسەڵاتی فەرەنسادا بوو. كاتێك فەرەنسییەكان سوپایان لەسوریا دامەزراند، زۆرتر كەمینەكانیان بۆ سەربازی هان دەداو كەمتر سوننەكانیان هان دەدا. كەمینەكان، لەوانە بەشێوەیەكی سەرەكی عەلەوییەكان زۆرتر ئامادەییان بۆ ژیانی سەربازی تێیدا بوو.

دیارە بەشێكی گرنگی هۆكانی پێوەندی كردنی عەلەوییەكان بەسوپاوە، بۆ فاكتەری ئابووری دەگەڕێتەوە، چونكە باری خراپی گوزەران زۆرتر كەمینە هەژارەكانی هان دەدا پێوەندی بەسوپاوە بكەن و سوننەكان كە ژیانی ئابوورییان باشتر بوو، زۆرتر خەریكی بازرگانی بوون. بۆیە كاتێك سوریا سەربەخۆیی بەدەست هێنا، ئەو سوپایەی كەفەرەنسییەكان لەپاش خۆیان بۆ سورییەكانیان بەجێ هێشت، زۆربەی لەسەربازی كەمینەكان پێكهاتبوو.

بەڵام خاڵی وەرچەرخانی پەرەسەندنی رۆڵی سیاسیی عەلەوییەكان، بۆ ساڵی 1963 دەگەڕێتەوە، كاتێك حزبی بەعس بەكودەتا دەسەڵاتی گرتە دەست. كودەتاكە بووە هۆی لەكارخستنی 700 ئەفسەر. نزیكەی نیوەی ئەوانەی لەجێی ئەو 700 ئەفسەرە لەكارخراوانە دانران، عەلەوی بوون و نزیكەی 35%ی ئەندامانی كۆمیسیۆنە سوپاییە بەعسییەكەی كودەتاش لەعەلەوییەكان پێك هاتبوو. بەپێی ئەوەی كە دكتۆر نیكۆلاس ڤان دام لەكتێبەكەیدا دەربارەی ململانێی دەسەڵات لەسوریا باسی كردووە، دواتر سەركردایەتیی باڵای كۆمیسیۆنە سوپاییەكە كەوتە دەست سێ كەسەوە كەهەرسێكیان عەلەوی بوون، لەوانە حافز ئەسەد. ئەوانەش پۆستە گرنگەكانی سوپا سالار و فەرماندەیی هێزی ئاسمانی و فەرماندەیی لیوای زرەیی باشووری دیمەشقیان بەسەر خۆیاندا دابەش كرد.

ناوەڕۆكی گۆڕانی سیاسی لەسوریا تەنیا پێوەندیی بەكەوتنی عەلەوییەكان و هاتنە سەر كاری سوننەوە نییە، بەڵكو زۆرتر پێوەندیی بەوەوە هەیە كەئەم گۆڕانە نەخشەیەكی سیاسیی تازە لەناوچەكەدا لەگەڵ خۆیدا دێنێتە دی كەبراوە سەرەكیەكەی عەرەبستانی سعودییە. سوننەكان جیهانی سوننی بەقووڵایی ستراتیجیی خۆیان دەزانن و ئەگەر لەسوریا دەسەڵات بگرنە دەست، ئەگەری ئەوە هەیە كەتەوەرێكی بەهێز لەگەڵ عەرەبستانی سعودی و كەنداودا دروست بكەن. بەم پێیە، كەوتنی عەلەوییەكان رووخساری گەڕانەوەی سوریا بۆ جیهانی سوننی لەخۆوە دەپێچێ و لەم سۆنگەیەوە مەسەلەكە تێكەڵ بەململانێی شیعە-سوننە دەبێ. كەوتنی عەلەوییەكان لاوازبوونی رۆڵی شیعەكانی لوبنان و پاشەكشەی رۆڵی حیزبوڵلای لێ دەكەوێتەوەو لەبەرامبەریشدا دەبێتە مایەی بەهێزكردنی رۆڵی سوننەكانی لوبنان، جگە لەوەی كە وڵاتێكی وەكو ئێران هاوپەیمانیەتیەكی بەهێزی وەك سوریای لەكیس دەچێ. بەرامبەر بەعێراقیش، چاوەڕوان دەكرێ سوننەكان هەمان سیاسەتی رژێمی ئەسەدیان هەبێ، بەڵام دەشێ زۆرتر پشتیوانی لەگروپە سوننیەكانی عێراق بكەن. ئەگەر فاكتەری تایفەگەری بكەین بەپێوانە، دەشێ چاوەڕوانی ململانێیەكی سەخت بین لەنێوان عێراق و سوریا، ئەمەش بەم واتایە دێ كەشیعەكانی عێراق بەخۆڕایی لەگۆڕانی سیاسیی داهاتووی سوریا نیگەران نین و لەم روەوە پاساوی خۆیان هەیە.