ئەو عەرەب و فارس و توركانەی شتێكی راست ودروست لەبارەی كوردەوە دەزانن، بەژمارە زۆر كەمن و بەڕێژەیش یەكجار كەمترن. لەناو ئەوانەشدا رێژەیەكی زۆر كەمتریش سۆز و مەیلێكیان بۆ كورد لەدڵدا هەیە. هەڵبەتە من لەم وتارەدا خەریكی لێكدانەوەی ئەو دیاردە ئاڵۆزە مێژووییە نابم، وەلێ پێم وایە لەنێو ئەو فاكتەرانەدا كە ڕۆڵیان بووە و هەیە لەبەرهەمهێنانی ئەم رەوشەدا، یەكێكیان زۆر بنەڕەتییەو كاریگەریی توندی هەبووە و هەیە لە خوڵقاندنی وەها پرسێكی نەخوازراودا كە نەوە بەدوای نەوەشدا درێژەی هەیەو لەكۆتا نایە، ئەویش فاكتەری لەیەكترنەگەیشتن و بەیەكترنەگەیشتنە!
بەر لە خستنەڕووی پڕۆژەو پێشنیازەكەم، بەپێویستی دەزانم بەكورتی مەبەست لەهەردوو چەمكی ( لەیەكترنەگەیشتن و بەیەكترنەگەیشتن) روونبكەمەوە: ( لەیەكترنەگەیشتن ) یەكێكە لە مەترسیدارترین دەرئەنجامەكانی هەر پرۆسێسێكی كۆمیونیكەیشنی شكستخواردوو ( چ لەنێوان دوو تاك یان زیاتردابێ، یاخود لەنێوان تاك وگرووپ یان گرووپ وگرووپدابێ). كاتێ كە ئامانج و واتا شاراوەو ئاشكراكانی هەر پەیامێكی ئاڕاستەكراو لە جەمسەرێكەوە بۆ ئەویتر، بەهەر هۆیەكی فیزیكی، ئایدیۆلۆژی، مێژوویی، دەروونی یان زارەكی بێ، دەشێوێ و بەو جۆرە ناگات كە خوازراوە و پێشتر پلانی بۆ داڕێژراوە. ئەو كات فیدباكێك واتا (كاردانەوەیەكی) چاوەڕواننەكراو و نەخوازراو لە دووتوێی پەیامێكی گەڕاوەدا لەجەمسەری وەرگرەوە ئاراستەی جەمسەری دەسپێشخەر دەكرێتەوە و بەگەیشتنی ئەم پەیامی كاردانەوەیەش، دەسبەجێ جۆرێك لە شۆك و سەرسامیی لەملا سەرهەڵئەدا، ئەوەش زۆرجار دەبێتە مایەی هەڵچوونێكی خێرای عاتفیی ئەوتۆ كە بارگە وتەزوویەكی توند یان تەوس ئامێز دەكا بەبەری هەوەڵین پەیامی وەڵامدەرەوەدا لەهەمبەر ئەو فیدباكە چاوەڕواننەكراوەی جەمسەری دووەمدا.. كەوابێ هەموو شكستخواردنێكی پرۆسێسی پەیام ناردن، كاردانەوەیەكی چاوەڕواننەكراو و ئەمیشیان شۆكێك دروستدەكاو هەموو شۆكێكی نوێش دەبێتە هەوێنی كاردانەوەیەكی گرژ و توندڕەوانە! بەوجۆرە لەهەردوو جەمسەری پێوەندی گرتنەكەوە پەیتا پەیتا، پەیامی گڕاوی و تەوساوی ئاڕاستەی یەكتردەكرێ تا سەرەنجام لەبریی پێوەندی گرتن، لێكدابڕان و لەبریی لەیەكترگەیشتن، بەدحاڵیبوون و لەیەكترنەگەیشتن دێنەئاراوە. هەڵبەتە ئەو فاكتەرانەی كە كاریگەرییان هەیە لە شكستپێهێنانی هەر پرۆسێسێكی (كۆمیونیكەیشن) (پەیوەندیگرتن ) و دواتریش لەخوڵقاندنی ئەتمۆسفیرێكی گرژ و نا مرۆییدا، زۆر و هەمەلایەنە و ئاڵۆزن...خودی و بابەتین.. دیار ونادیارن. ناسراو و نەناسراون. گەورەو گچكەن. بەهادار و پڕوپووچن..كۆن ونوێن. بەڵام لەهەموو حاڵێكدا دەرەنجامێكی مەترسیداریان لێدەكەوێتەوە كە ( لەیەكترنەگەیشتنە ).
كە مرۆڤەكان لەیەكتر حاڵی نەبوون و لەیەكتر نەگەیشتن ئەوسا هەل و دەرفەتی بەیەكگەیشتنیش لەدەس دەردێ و كێشەی نێوانیان تادێت ئاڵۆزتردەبێ. بەدیوێكی تردا، بۆ ئەوەی لەیەكترگەیشتن لەنێوانی دوو جەمسەردا بێتەئاراوە. زۆر پێویستە ئەو دوو جەمسەرە بەیەكتری بگەن. بەیەكگەیشتن بەتەنیا پرۆسەیەكی فیزیكی نییە وبەس، بەڵكو هەنگاوێكی زۆر پێویستە بۆ بڕیاردان لەسەر ئەوە كە ئایا هەریەك لەو دوو جەمسەرە دەخوازن درێژە بە پێوەندی گرتنەكانیان بدەن یان نا، ئایا مەبەستیانە هەردووكیان بە رایەڵەی پێوەندییەكی دروست و ئاشكرا و (دیو روون ــ شەففاف ) دا پەیامەكانیان بگۆڕنەوە یان نا ؟ (بەیەكگەیشتن) سرووتی خۆی هەیە و ئەتمۆسفیرێكی گیانی و عاتیفیی تایبەت بەو سات وكاتە دێنێتە ئاراوە كە زۆرجاران گاریگەریی یەكلاكەرەوەی دەبێ لەسەر رەوتی ژیان ورووداوو پێوەندییەكانی ئایندە، بەهێزترین وكاریگەرترین ئاست وپلەكانی بەیەكگەیشتن، رووبەڕووبوونەوەی جەمسەرەكانی كۆمیونیكەیشنە، ئەوسا جەستەكان لەیەكتر نزیكدەبنەوە، چاوەكان یەكتر دەخوێننەوە، دڵان بەپاڵ یەكدیەوە لێدەدەن، هەناسەكان تێكەڵ بەیەكدی دەبن، گوتەو دەنگ وگۆرانی و چرپە، راستەوخۆ بەبێ فلتەر دەگەن بەگوێیان، نان و ئاو پێكەوە دەخورێتەوە، پێكەوە هەڵدەچن و دادەچن، قاقا دەتریقێنەوە، هەرپێكەوە تووڕەو پەژارەو نیگەران دەبن، سەمادەكەن، وەرزش وگەمان دەكەن، بگرە پێكەوەش عیبادەت دەكەن..گەشتدەكەن، دەبینن،دەبیسن،دەخوێنن، تەنانەت رەنگە لەخەونەكانیشیاندا هاوبەشیی یەكتربكەن. لەڕێی چركەی كامێراكانیانەوە هەموو ئەوساتەوەختانەش نەمردەكەن!
لەدوای ئەوەی كە پرۆسێسی (بەیەكگەیشتن) لەئاستی فیزیكیدا كۆتایی دێت وتەواو دەبێ، ئینجا دەچێتە ئاستێكی دەروونی و روحییەوە و جێدەست وكاریگەریی مەزنی خۆی لەڕێی شەتڵ بوونیەوە لەقووڵایی یادگە و یادەوەرییەكانی مرۆڤەكاندا دەنوێنێ! هۆكارەكانی بەیەكنەگەیشتن زۆر و فرە وئاڵۆزن، هەندێكیان فیزیكن و هەندێ ئابووری و هەندێ سایكۆلۆژی و كەلتووری و نەرێتین. بۆیە هەركات ئامانجمان بەیەكگەیشتن و بەیەكگەیاندن بێ، پێویستە هەموو ئەو كۆسپانەی دێنە ڕێ لاببرێن، تا لەڕێی (بەیەكگەیشتنەوە) زەمینەسازی بكەین بۆ (لەیەكترگەیشتن).
ناوی پڕۆژە: ( پرۆگرامی میوانداریكردنی گەنجانی دەوروبەر )
ناوەڕۆكی پڕۆژەكە: میوانداریكردنی گەنجانی وڵاتان ومیللەتانی دەوروبەرە بۆ هەرێمی كوردستان. میواندارییەكە پرۆگرامێكی چڕوپر و تێروتەسەلی بۆ دادەڕێژرێ لە هەموو روویەكەوە: (هەڵبژاردنی كاندیدەكان و رێكخستنی كاروباری ڤیزە و گەشت و گواستنەوەیان بۆ پارێزگەكانی هەرێم. رێكخستنی تەدارەكی نیشتەجێبوون وحەوانەوەو خواردن و هاتووچۆو پۆكێت مۆنی و ئەمنیەت و تەندروستیی میوانەكان. سازكردنی وانەی تەڕوبڕی زانستی لەبارەی مێژوو و باری سیاسی و ئیداری و كەلتووری كوردستانیانەوە لەلایەن ژمارەیەك مامۆستاو نووسەری بەتوانا و زمانزانەوە كە پێشتر بۆ ئەم مەبەستە سازو ئامادەكرابن، سازكردنی ئاهەنگی شەوانەی مۆسیقاو گۆرانی وسەمای میللیی كوردستانیان، سەردانی دەزگاكانی میدیا و گالێرییە هونەرییەكان و سەردانی پەرلەمان و مۆزەخانەو زانكۆو و شوێنەوارە مێژووییەكان. سەردانی ئەمنە سوورەكەی سلێمانی و شاری هەڵەبجە و ئۆردوگای كەسوكاری ئەنفالكراوان و مەزاری نەمران وشەهیدان. رێكخستنی گەشتی ئازاد بۆ ناو بازاڕە میللیەكانی شارەكان و هاوینەهەوار و شوێنە گەشتیارییەكان... هەڵبەتە هەموو ئەوانە بە هاوڕێیەتیی ژمارەیەك گەنجی كوردستانی كە بەتوانابن لە قسەو تێگەیشتنی زمانی میوانەكاندا و پێشتریش بۆ ئەم مەبەستانە راهێنرابن.)
ئامانج لەپڕۆژەكە: بەیەكگەیاندنی گەنجانی دەوروبەر و گەنجانی كوردستانی لەپێناو لەیەكترگەیشتن و راكێشانی رایەڵەی پێوەندییەكی كەلتووری و مرۆیی هاوشان و هاوسەنگ و دروست.
راییكردنی پڕۆژەكە: ستافێكی تەواوی بەڕێوەبەرێتییەكی گشتیی تایبەت بەم پڕۆگرامە كە راستەوخۆ گرێدراوی ئەنجومەنی وەزیران بێ.
سنووری پڕۆژەكە: ئەم پرۆگرامە گەنجانی وڵاتانی دەوروبەر دەگرێتەوە ( ئێران، توركیا، شام و ئوردن ولوبنان و فەلەستین ومیسر و گشت وڵاتانی نیمچە دورگەی عەرەبی.. ) لەهەر وڵاتێكەوە ساڵانە 15 تا 20 گەنجی نێر ومێ كە تەمەنیان لەنێوان 18 تا 30 ساڵ بێ و هەر وەرزێكی پرۆگرامەكەش 60 تا 80 میوان لەخۆبگرێ.
ماوەی پرۆگرامەكە: ساڵانە دوو وەرز بۆ گەنجانی توركیاو ئێران. سێ وەرز بۆ گەنجانی عەرەب رێكبخرێ. ماوەی هەر وەرزێكیش 2 تا 3 هەفتە بێ.
بودجەی پڕۆژەكە: لەدووسەرچاوەی سەرەكییەوە دابین بكرێ، یەكەم: بودجەی تواناسازیی گەنجان. دووەم: پیتاك وسپۆنسەری كۆمپانیا و بازرگان و سەرمایەدارانی نیشتمانپەروەری كوردستانی.
مەرجەكانی بەشداریی لەم پرۆگرامەدا: هەرگەنجێكی نێر یان مێ كە تەمەنی لەنێوان 18 بۆ 30 ساڵ بێ و لانی كەم شەشی ئامادەیی بڕیبێ و خەڵكی یەكێ لەو وڵاتانەی دەوروبەربێ، بێ هیچ جیاكارییەك، بۆی هەیە فۆرمی تایبەت بە خۆكاندیدكردن بۆ بەشداربوون لەم پرۆگرامەدا پڕبكاتەوەو لەو ڕێوشوێنەوە كە دواتر دیاری دەكرێ رەوانەی لایەنی پێوەندیداری بكاتەوە و چاوەڕێی وەڵام بێ.

تێبینی: ئەمەی سەرەوە تەنیا رەشنووسی هێڵەگشتییەكانی پڕۆژەیەكە دووساڵ پێش ئێستا خراوەتەڕوو، داخەكەم دیزەبەدەرخۆنەكراو پشتگوێخرا! ئێستاش كە بڕیار وایە لە سیاسەتی گشتیی هەرێمدا زیاتر بایەخ بە پرسی گەنجان بدرێ، وا جارێكیتر بەهەندێ دەسكارییەوە دەیخەمەوە بەردەس وچاو، بەئومێدی دەوڵەمەندكردن و دواتر پەسەندكردنی.