لەمیانەی روانین و توێژینەوەی بابەتە گرنگەكانی ستراتیژییەتی داهاتووی هەرێم، باشتروایە كەمێك تەماشای ئەو دەسكەوتانە بكەین كەلەساڵانی داهاتوودا حكومەتی هەرێم ئەنجامی داون،لەمانەوە كۆمەڵێك پرسیارو بەرەنگاربوونەوە رووبەڕووی ئەم باسەمان دەبێتەوە كە حكومەتی هەرێم زنجیرەیەك كاری ئەنجام داوە، ئەم كارانەشی كە لەكەس ناشارێننەوە بریتین لە:
1- بەئاراستەی ئاوەدانیدا پازدانێكی سەرنجڕاكێش دراوە خۆی لە دروستبوونی یەكەكانی نیشتەجێبوونی هاوچەرخ دەبینێتەوە، بەمەش تا رادەیەكی باش چارەسەر بۆ گرفتی نیشتەجێبوون دۆزراوەتەوە، بەدوو شێوە یەكەمیان دابینكردنی رووبەرێكی فراوان لە زەوی و زار بۆ كۆمپانیاكانی وەبەرهێنانی خانووبەرە بەشێوەیەك یەكەكانی نیشتەجێبوون بەنرخێكی گونجاو بدرێنە هاووڵاتییان، دووەمین ئاراستەكردنیش بەڕێگای قەرزی خانووبەرە بۆ ئەو هاووڵاتییانەی ئارەزوو دەكەن خۆیان خانووەكانیان دروست بكەن.
2- بەرفراوان كردنی پارك و باخچەی گشتی و سوپەرماركێت، كە بەهۆیانەوە كێبڕكێی خستۆتە ناو بازاڕو، بوونەتە یەكێك لە دینگەكانی راكێشانی گەشتیاران بۆ هەرێم.
3- دروستبوونی یەكەو بنكەی فراوان لەدامودەزگاكانی زانكۆو پێشكەشكردنی ئاسانكاری بۆ كردنەوەی زانكۆی ئەهلی.
4- پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری بەڕێگای رێكخستنی شەقام و فڕۆكەخانەو ئاوو كارەبا..
بەڵام ئەم ئاستەنگانەی رووبەڕووی هەرێم دەبێتەوە: 1- هەموو كات لەعێراق و هەرێمیشدا ڕادەگەیەنرێت كە گوایە میتۆدی ئابووری بازاڕ و رژێمی سەرمایەداری پەیڕەودەكرێت. بەڵام رۆحی ئەو میتۆدە لەبەر ئەم هۆكارانە لەگەڵ واقیعی ئێستای هەرێم و عێراقدا ناگونجێت (گەرچی بڕیاردان لەسەر رۆڵی پێشەنگانەی موڵكییەتی تایبەتی سیمایەكی تایبەتی هەیە لەناساندنی ئابووری ئەوروپایی و ئەمەریكی وعێراقیدا، بەڵام ئەو رژێمانەی بەئابووری ئازاد پابەندن و لەسەر تۆڕێكی هاوئاوێزەیی داڕێژراون چنینێكی تۆكمەیان هەیە كەچی لە ئابووری ناوخۆییدا پەرت و بڵاو دەبنەوە، لەبەر ئەم هۆكارانە : 1- بوونی سیستەمێكی پیشەسازی و بەرهەمهێنی كامڵ وەك بنكەیەكی پڕ بایەخ بۆ ئابووری، كە دەبێتە بنكەیەك بۆ داهاتوویەكی پرشنگداری سەدان و هەزاران قوتابی دەرچووی زانكۆ و پەیمانگاو بنكەكانی مەشق پێدان. 2- سیستەمی دارایی كە تێیدا باج پایەیەكی بنەڕەتیەو نابێتە سامانێكی گرنگ بۆ بەڕێوەبردنەوەی كاروچالاكییەكانی حكومەت، واتە حكومەت دەسەپاچانە لەگەڵ فیكرو رژێمی سەرمایەداریدا پابەندە 3- بازاڕی بەرفراوان و كارای دارایی كە تێیدا سامانی نیشتمانی دەخرێتە كار، كارەكانیش لەسەر شێوەی پشك و حەواڵە وەردەگیرێت و دواجار دەبێتە باربوویەكی پڕ بایەخ بۆ بونیادنانی وەبەرهێنان.4- سیستەمێك لەشێوەی تۆڕێكدا بۆ بیمەی كۆمەڵایەتی رێك دەخرێت تا ئەندامانی كۆمەڵگا لەدەرهاویشتە سلبیەكانی رژێمی سەرمایەداری بپارێزێت بەتایبەتی لە بێكاری. 5- یاسای وەبەرهێنان دەتوانێت بەرهەمی ناوخۆو دەرەوە بەپێی ستراتیژییەتی پەرەپێدان ئاراستە بكات.6ـ بەپێی پێداویستیەكانی پەرەپێدانی ئابووری سیستمێكی زانستانە بۆ رێكخستنی خوێندن دادەنرێت بە شێوازێ لەگەڵ یاساكانی بازاڕدا گونجاو بێت..
گەر هەر كام لەو خاڵانەی سەرەوە بەسەربكەینەوە ئەو كەلێنانە ئاشكرا دەبن كە دەكەونە نێوان واقیع و رەهەندی پێداویستییەكانی بازاڕەوە بەم شێوازە:
1ــلەئاستی پیشەسازی و بەرهەمهێنانی كشتوكاڵیدا پەرتەوازەیی هەیە و هەرێم ناتوانێت پێداویستی بازاڕی ناوخۆ دابپۆشێت..
2ــ سیستمی وەرگرتنی باج نەبۆتە داهاتێكی بنەڕەتی بۆ حكومەت، هەرێم زیاتر پشتی بەستووە بەو موازەنە گشتییەی فیدراڵی كە ئیراداتی نەوتی خاوو بەشی شێرەكەیەتی، دیاردەی خۆدزینەوە لە پێدانی باجیش بۆ داهاتی گشتی كاریگەریێتی باجی كەمكردۆتەوە..
3- خاووخلیسكی بازاڕەكانی پارە گۆڕینەوە لەبەر كەم ئەزموونی و ناشارەزایی..
4ــ نەبوونی سیستمێكی كارا و گونجاو بۆ بیمەی كۆمەڵایەتی، وڵاتێكی وەك ئەمەریكا %34ی بودجەكەی بۆ بیمەی كۆمەڵایەتییە،ئەڵەمانیاش %54، بەڵام زانكۆو پەیمانگەكانی كوردستان هەزاران قوتابی دەرچوو بەبێ دابینكردنی بیمە بۆیان بەرەو سەر شەقامەكان بەڕێدەخەن. نەدەرفەتی كاریان بۆ رێكدەخرێت و نە ئەوانەش كە لەسەر كارلادەبرێن بیمە دەیانگرێتەوە دواجارلەوانەیە لە لایەن گرووپەكانی مافیاوە هەڵخەڵەتێنرێن..
5 ـ لاوازی یاسای وەبەرهێنان لە كەرتەكانی پیشەسازی و ئابووری و كشتوكاڵیدا و چڕبوونەوەی لە كەرتی گەشتوگوزارو نیشتەجێبووندا كە لە ساڵی 2008 كۆی وەبەرهێنانی گشتی لەم بوارەی دواییدا زیاتر لە %36پێكدەهێنا..
6ــ سیستمی خوێندن وەڵامدەرەوەی پێداویستیەكانی بازاڕێ نییە چونكە لە رووی خزمەتگوزاری و بەرهەمەوە ئەكتیڤ نییە..
گەر حاڵەتەكە وابڕوات هەرێم رووبەڕووی تەنگژەكانی كۆمەڵایەتی و ئابووری مەترسیدار دەبێتەوە و بە هەزاران دەستی كار لە بازاڕێكی بێكاردا داوای رەخساندنی هەلی كاركردن دەكەن و لەلایەن هیچ دامودەزگایەكی كارگێری و ئابوورییەوە وەرناگیرێن، ئەمەش سەرەتای تەقینەوەی گرفتە كارگێڕی و ئابوورییەكانە..
دووەم : چارەسەری بەرفراوانی كێشەكانی نیشتەجێبوون لە هەرێمدا لەسەر حیسابی دابڕینی بەشێكی فراوانی رووبەری كشتوكاڵیی چواردەوری شارەكان كە دواجار ژینگەی شارەكان دەكەونە بەر هەڕەشەو شارە گەورەكان لە بەرهەمی كشتوكاڵی خۆماڵی بێبەش دەبن بە تایبەتی بێبەشبوونی بازاڕی ناوخۆ لە دانەوێڵەومیوە سەوزەوات بۆ نموونە رووبەری زەویوزاری كشتوكاڵی بەهەدەردراو لە شاری هەولێر بە هۆی بەرفراوانكردنی شارەوە ساڵی 1992 بریتییە لە 1705.2دۆنم زەوی كە دەكاتە لەدەستدانی 383.67 تۆن گەنم، بەڵام بە هەدەردانی ڕووبەری زەوی و زاری كشتوكاڵی لەساڵی 2007 دەگاتە 10231.0 دۆنم واتە 2302.02 تۆن دانەوێڵەی تێدا لەدەستدراوە..
سێیەم : فراوانبوون بەشێكی شار لەرێی دروستكردنی شەقام و رێگەوبان و تونێلەوە بووە، لە پارێزگای هەولێردا بە تەنیا درێژی رێگا سەرەكییەكان 152كیلۆمەترە و رێگای لاوەكیش 934كم، رێگای كشتوكاڵی 824كم، ئەم ئامارانە لە بەشی كۆمپیوتەری بەڕێوەبەرایەتی گشتی هاتوچۆدا هەن،كەچی ئەم بەر فراوانییە بەهۆی داڕژانی رێژەیەكی زۆری ماشێنەوە بۆ ناوهەرێم كاریگەرییان زۆر نەبووە،بۆ نموونە لە نێوان ساڵانی 2002ـــ2003لە108240ئۆتۆمبێلەوە گیشتە 132784واتە بەرێژەی %22.6، بەڵام لەساڵی 2006 گەیشتە 196120واتە بە رێژەی %10.09لەچاوساڵی 2005،وێڕای ئەوەی كە زیادبوونی ژمارەی ئۆتۆمبێل لەشاردا یەكێكە لە دیاردەكانی شارستانی و بەرزبوونەوەی ئاستی بژێوی بەڵام كاریگەرییەكانی پیسبوونی ژینگەو بەرزبوونەوەی پلەی گەرما و پەستانی دەروونی لەسەر دانیشتووان لێدەكەوێتەوە و كارەساتی هاتوچۆش زیاتر دەبێت ئەمانە هەموویان دەبنە بەربەستی بەردەم دروستكارانی ستراتیژییەتی پەرەپێدانی داهاتوو بۆیە ئەم پرسیارانە دەوروژێن :ئایا لەسەر هەمان رێژەی ئێستا رێگە بە هاتنە ناوەوەی ئۆتۆمبێل بدرێت؟
ژینگە تا چ ئاستێك زیاتر تێك دەچێت ؟لە كاتێكدا جێگە نامێنێت بۆ راگرتنی ئۆتۆمبێل ؟بەڕاگرتنی هێنانیشی ئایا ئەو كۆمپانیا و پێشانگانەی ئۆتۆمبێل چارەنووسی هەزاران كرێكارو بازرگان وكارمەند بەكوێدەگەیەنن ؟
چوارەم : بە هۆی نەبوونی گرووپەكانی توێژینەوە لەسەر ئاستی وەزارەتی پلاندانان بۆ پێشبینی دەرئەنجامەكانی دیاریكردنی ئاستی بژێوی لە هەرێمدا رێژەی هەڵاوسان رووەو سەرەوە بەردەوام لەهەڵكشانایەو بەرزبوونی داهاتی نەختینە لەمپەڕە لە بەردەم بەرزكردنەوەی داهاتی تاكەكەسیدا، بۆیە پێویستە توێژینەوەكان خەرجییەكانی تاك بە ئاستی داهاتەكەی بەراوردبكەن تا ئاستی بژێوی راستەقینەی تاكەكانی كۆمەڵ دیاری بكەن..
ئەوەی جێی سەرنجە زیادبوونێكی ناهاوسەنگ هەیە لەدابەشبوونی خەرجییەكان لە شاری هەولێردا، چەندەش خەرجی گشتی بەرزبێتەوە هێندە ئاستی ناهاوسەنگی زیاتر دەبێت، بۆ نموونە لە نێوان ساڵانی 1998ــ2006 بەپێی بەیاناتی كارگەكانی جیینی لە 0،340بەرزبۆتەوە بۆ 0،511ئەمەش والە ستراتیژییەتی پەرەپێدان دەكات لە خەرجییەكانی داهاتووی هەرێمدا تەناوبێك درووست بێت، دواتر چی بەسەردێت وەڵامی ئەمەش بەهۆی زیادبوونی تەنگژەی بێكاری و دواكەوتەیی هەڕەمی ئابوورییەوە ئاسان نییە.