لەهەندێ رووەوە سەردەمی حوكمڕانیی عەبدولڕەحمان بەزاز لە عێراق لەساڵانی شەستەكانی سەدەی رابردو زۆر لەم سەردەمەی ئێستای حوكمڕانیی رەجەب تەیب ئەردوگان لە توركیا دەچێ. گرنگترین توخمی لێكچوونی ئەم دوو كەسە ئەوەیە كە هەردووكیان پێیان وایە هەڵگری پەیامێكن و وڵاتەكەیان شایستەی سیستمێكی باشتر و ژیانێكی خۆشگوزەرانترە.
بەزاز یەكەم سەرەك وەزیرانی مەدەنییە پاش راگەیاندنی كۆمار لە عێراقدا، كاتێك هاتە سەر كار، ئومێدێكی زۆری لەسەر ئەوە هەڵچنی كە بتوانێ عێراقێكی تازە دروست بكا. ئەویش وەك ئەردوگان پێی وابو وڵاتەكەی پێویستی بە دەستوورێكی پێشكەوتووترە. ئەگەرچی هەردووكیان ئەو دەرفەتەیان بۆ نەڕەخسا كە دەستوورێكی تازە پێشكەش بە هاووڵاتییانی خۆیان بكەن، بەڵام لانی كەم بەزاز توانی سەركەوتووبێ لە هەمواركردنی دەستوور، مەسەلەیەك كە ئەردوگان تائێستا تێیدا سەركەوتوو نەبووە.
ئەم دوو پیاوە سەبارەت بە بوونی كێشەیەك لە وڵاتەكانیاندا بەناوی كێشەی كورد هاوڕان و هەردووكیشیان بەوە دانەكەوتن كەدان بەبوونی كێشەكەدا بنێن، بەڵكو جگە لەمە كەوتنە خۆ بۆ دۆزینەوەی رێگە چارەیەكی گونجاو، بەقەد ئەوەی كە هەلومەرجەكە دەرفەتی دەدا، بۆ كۆتایی هێنان بەكێشەكە. هەردووكیان لەم بارەیەوە پڕۆژەیان هەبوو، بەڵام پڕۆژەكەی ساڵی 1966ی بەزاز لەوەی ئەردوگان پێشكەوتووتر بوو. بەئاشكرا تێیدا دانی بە فەرمیبوونی زمانی كوردی و بوونی نەتەوەییی كوردو مافی كارگێڕیدا نابوو. رەنگە هیچ كامێكیان، لەبەر یاسا پەیڕەوكراوەكان و نەیارە بەهێزەكانیان، نەیتوانی بێ وشەی ((كوردستان)) بەكار بێنێ و باسی ئۆتۆنۆمی بكا، بەڵام ئەمە رێی لەوە نەگرت كە هەردووكیان لەشتی سادەوە دەست پێ بكەن و بەدڵنیایییەوە ئامانجی سەرەكییان دانانی بناغەیەك بوو بۆ ئەوانەی پاش خۆیان دێن تاكو كێشەكە لەسەر دەستی ئەوان بەیەكجارەكی چارەسەر بكرێت.
لەتوركیا ئەردوگان دوو نەیاری سەرسەخت لەبەردەم خۆیدا دەبینێ كە یەكێكیان دامەزراوەی سوپایەو ئەوی تر حزبەكانی ئۆپۆزیسیۆنە. لەڕاستیشدا ئەم دوو نەیارە سەرسەختە هەمان ئەو دوو نەیارەن كە رووبەڕووی بەزاز بوونەوە. لەعێراقدا سوپا سور بوو لەسەر رەتكردنەوەی رێگای ئاشتییانە بۆ چارەسەركردنی مەسەلەی كوردو هەموو هەوڵێكی مەدەنییەكانی لەم بارەیەوە پوچەڵ دەكردەوە. لەتوركیاش وایە. دامەزراوەی سوپا پێی وایە مەسەلەی كورد بەتانك و تۆپ چارەسەر دەكرێ و پێویست ناكا كەس سەرقاڵی دۆزینەوەی رێوشوێنی دیكە بێ.
بەزاز رووبەڕووی بەرەیەكی بەهێزی حزبەكانی ئۆپۆزیسیۆن بۆوە كە كەیفیان بەسیاسەتەكانی نەدەهات و دەیانویست شكست بە هەموو بەرنامە سیاسییەكەی بێنن. لەتوركیاش ئەوانەی بەرپەرچی سیاسەتی ئەردوگان دەدەنەوەو رەخنە لە دەستپێشخەرییەكەی بۆ چارەسەركردنی مەسەلەی كورد دەگرن، خۆیان لەدوو حزبە سەرەكییەكەی ئۆپۆزیسیۆنی ناو پەرلەماندا دەبیننەوە.
بەزازو ئەردوگان یەكدەنگن لەسەر ئەوەی كەفراوانكردنی پەراوێزی ئازادییە گشتییەكان و دەستەبەركردنی دیموكراســــــــــییەكی پێشكەوتووتر لەبەرژەوەندیی وڵاتەكانیاندایە.
بەزاز لەماوەی كەمتر لەساڵێك كەتەواوی ماوەی حوكمڕانییەكەی وەك سەرەك وەزیران پێكدێنێ، بەنیازی زۆر گۆڕان بوو، بەڵام دەرفەتی هیچی پێ نەدرا. ئەردوگانیش لەهەوڵەكانیدا بۆ فراوانكردنی پانتایی دیموكراسی و هێنانە كایەی دەستوورێكی پێشكەوتووتر شكستی خواردووە. لەهەوڵدانیشدا بۆ چارەسەركردنی مەسەلەی كورد، هیچ كامێكیان بە ئەندازەی پێویست سەركەوتوو نەبوون، بەڵام لەعێراقدا پڕۆژەكەی 29ی حوزەیرانی بەزاز پاش دەست لەكاركێشانەوەی وەك میراتێك بۆ حكومەتەكانی پاش خۆی بەجێماو بووە بنەمایەك بۆ وتووێژەكانی پاشتر.
راستە مێژوو دووبارە نابێتەوە، بەڵام ئایا ئەم هەمو لێكچوونە بەم مانایە نایە كە توركیای یەكەم دەیەی سەدەی بیست و یەك، تازە بەتازە لەشەستەكانی عێراقدا دەژی؟