هەنگاوێك بۆ پێشەوە دووان بۆ دوا

هەنگاوێك بۆ پێشەوە دووان بۆ دوا
رازیبوونی پەرلەمانی ئەنكەرە بەدرێژكردنەوەی ماوەی هێرش كردنە سەر ناوچەكانی ناو سنووری هەرێمی كوردستان مایەی سەرسوڕمان بوو. تائێستا لەهەرێم وا سەیری حكومەتی دادو پەرەپێدان كراوە كەئاشتیخوازترین حكومەتەكانی توركیایەو لێبڕاوانە هەوڵی چارەسەركردنی كێشەی كورد دەدا. بەڵام بڕیاری ئەم دوایییەی پەرلەمانی توركیا كە بەدڵنیایییەوە بڕیارێكە گێچەڵی گەورەی لێ دەكەوێتەوە، دەشێ وا لەشەقامی كوردی بكا بەم بۆچونەیدا بچێتەوە.
بڕیارەكە دەریدەخا كەئەنكەرە هێشتا سورە لەسەر ئەوەی كەمەسەلەی كوردو مەسەلەی پەكەكە دوو مەسەلەی لێك جیان و لەم سۆنگەیەوە وا دەڕوانێتە مەسەلەكە كەپێویستی بەدوو چارەسەرە، یەكێكیان سیاسییانەیەو ئەوی تر سوپایی. لەم سەروبەندەشدا ئەنكەرە وای دەردەخا كەسورە لەسەر دەستپێشخەریی كرانەوەی دیموكراتییانەی بۆ چارەسەری مەسەلەی كورد. ئەگەرچی لەسەرەتادا دەستپێشخەرییەكە شتێكی وای لێ هەڵكڕێندرا كەئەنكەرە لانی كەم بەقەد جاران هەردو مەسەلە لێك جیا ناكاتەوە، بەتایبەتی كاتێك پەراوێزێكی بچوك بۆ ئەگەری دەركردنی لێبوردنێكی گشتی هێڵدرایەوە، بەڵام ئەوەی كەپەرلەمان پەسندی كردووە، لێی رادەبینرێ تەواوی دەستپێشخەرییەكە لەڕەگەوە هەڵتەكێنێ.
هاوكات لەگەڵ بڕیارەكەی پەرلەمان، بەشیر ئاتالای كەئەنكەرە ئەركی هەڵسوڕاوی گشتیی دەستپێشخەرییەكەی پێ سپاردووە، لەكۆبونەوەیەكیدا لەگەڵ رۆژنامەكانی رادیكال و حورییەت و میللییەت ئومێدێكی زۆری بەفیڕۆ داو دەری خست كەگۆڕینی دەستورو لابردنی ماددەی 66 ئومێدی لەسەر هەڵناچنرێ و بەیەك وشە ناوی كوردی نەهێنا. تاكە گوزارشتی پۆزەتیڤ لەنێو قسەكانیدا دەربڕینی رادەی بایەخدانی ئەنكەرە بوو بەكەناڵی تەرەتە 6 كە بەكوردی پەخش دەكا.
كوردی توركیا هەر لەسەرەتاوە بەگومانەوە سەیری دەستپێشخەرییەكەیان دەكرد، لەكاتێكدا لەهەرێمی كوردستاندا زێدەڕۆیی لەگەشبینی كرا. هەڵكردنی چرای سەوز بۆ سوپا بۆ دەست پێكردنی ئۆپەراسیۆنی جەنگی، بەم واتایە دێ كەئەنكەرە خوێندنەوەیەكی وردی بۆ سەرەنجامە خراپەكانی ئەم بڕیارەی نیە. بەدڵنیایییەوە كوردی عیراق لەبەر دوو هۆ بەم بڕیارە دڵتەنگن. لەلایەك لەبەر ئەوەی پێیان خۆش نیە هێزی بیانی سنوریان ببەزێنێ و شەڕ بۆ ناو ماڵیان بگوازێتەوەو لەلایەكی ترەوە لەبەر ئەوەی حەز ناكەن هاوڕەگەزەكانیان بە بەرچاوی ئەوانەوە بكوژرێن.
هەرێمی كوردستان لانی كەم لەساڵی 2003 بەدواوە، سەرقاڵی هەوڵێكی لێبڕاوە بۆ چاككردنی پەیوەندییەكانی لەگەڵ توركیاو لەم روەوە تا ئەندازەیەكی زۆر سەركەوتوو بووە. ئێستا، لەگەڵ هەڵكردنی چرای سەوز بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی جەنگی لەناو هەرێمدا، هیچ گەرەنتییەك بۆ بەرەو پێشەوە بردنی ئەو پەیوەندییانە نامێنێ.
دەسپێشخەرییەكەی ئەنكەرە سەبارەت بەدەست پێكردنی دایەلۆگێكی كراوە دەربارەی چاكترین رێوشوێن بۆ چارەسەركردنی مەسەلەی كورد، سەرەڕای كەموكوڕییەكانی، دەستپێشخەرییەكی گرنگە. بەڵام ئەم دەستپێشخەرییە پێویستی بەپشتیوانییەكی زۆرە بەتایبەتی كەئەو مافانەی كەئەنكەرە ئامادەییی دەربڕیوە بۆ كوردی بسەلمێنێ هێشتا كرچ و كاڵن. ئەوەی ئەمە رون دەكاتەوە ئەوەیە كەئەنكەرە لەدەستپێشخەرییەكەیدا مافی خوێندن بەزمانی كوردی لەخوێندنگەكاندا ناسەلمێنێ و ئەوپەڕەكەی لەدوو مەسەلەدا نەرمیی نواندوە، یەكێكیان خوێندنی زمانی كوردییە بەشێوەیەكی ئارەزوومەندانە كەئەمەش خوێندن بەزمانی كوردی ناگرێتەوەو ئەوی تر ئامادەیی دەربڕینە بۆ زیادكردنی سێ پیتی كوردی لەئەلفوبێی فەرمیدا.
ئەگەر سكاڵاكەی ئەحمەد تورك، سەرۆكی دەتەپە، بەهەند وەرگرین كەوتویەتی فەرماندەكانی سوپا ((لەهیچ بۆنەیەكدا تەوقەم لەگەڵدا ناكەن))، دەبێ بچینە سەر ئەو باوەڕەی كەهەر كات لەتوركیا زمانی كوردی وەك زمانێكی فەرمی دانی پێدانراو هەر كات فەرماندەكانی سوپا بەلایانەوە ئاسایی بوو كە تەوقە لەگەڵ ئەحمەد توركدا بكەن، دەتوانین لەوە دڵنیابین كەئیدی مەسەلەی كورد لەتوركیا بەرەو چارەسەرێكی راستەقینە دەڕوا.
Top