هەڵەیەكی گەورە دەكەین گەر بڵێین سەركەوتنی ئەحمەدی نەژاد لە هەڵبژاردنەكانی ئێراندا دوا لێكدان دەبێت بۆ ئەو شەڕە دەسەڵاتەی كە چەند دەیەیەكە نێوان خامەنەئی و هاشمی رەفسەنجانیدا بەردەوامە، چونكە شەڕەكە تازە بە تازە دەستی پێكردووە.
ئەوەی ئەمڕۆ لە ئێراندا روو دەدات، گەورەترە لە ساختەكارییەكانی هەڵبژاردن، ئێستا ململانێییەكە گەیشتۆتە ستوونەكانی شۆڕشی ئیسلامی ئێران، بۆیە هەموو جیهان بەتایبەتی رۆژئاوا بە بایەخەوە سەیری دەكەن.
ئەگەر ئەحمەدی نەژاد دەربارەی یەكێك لە ركابەرەكانی گوتبووی: سەرەڕای چرای سور ئۆتۆمبێلەكەی لێخوڕیبوو، ئەوا هاشمی رەفسەنجانی بۆ رووبەڕووبوونەوەی لەگەڵ رەهبەر چرای سەوزی هەڵكرد، بەمەش شەڕەكەی بن بەڕەكەی هێنایە سەر بەڕە، كە ئەم كارەش ئەوەندە ئاسان نییە، چونكە وتاری رەهبەر لە ئێراندا هەروەك فەتوا وایە و كەسیش ئەو جورئەتەی نییە لەو پایەبەرزەی بیهێنێتە خوار، بەڵام سەرەڕای داواكاری رەهبەر، بەتایبەتی لە وتاری رۆژی هەینیدا بە قبوڵكردنی سەركەوتنی نەژاد و ئاگاداركردنەوەی ركابەرەكانی لە هەر كارێكی ئیستفزازی، خۆپیشاندانەكان بەردەوامن.
لێرەدا پێویستە لە بەرامبەر مێژووی ململانێیەكە كەمێك بووەستین تا بزانین كە شەڕی نێوان رەفسەنجانی و خامەنەئی تا ئێستا لە كۆتایی نزیك نەبۆتەوە، بەڵكو لەسەرەتایدایە بەرلە چوار ساڵ رەفسەنجانی بەشداری لە هەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆمار كرد و پێی وابوو كە ئەو پیاوەی بە خۆی كردوویەتییە رەهبەر ناتوانێ وا بە ئاسانی و لەسەر حیسابی ئەحمەدی نەژاد پشتی بشكێنێ و لەو بڕوایەشدا بوو كە لەو هەڵبژاردنەدا سەردەكەوێ، بەڵام ئەوەی روویدا پێچەوانە بوو، رەهبەر لەگەڵ نەژاد وەستاو دەریشیچواند. رەفسەنجانی ئەم ئەنجامەی بەدڵ نەبوو، بە ناخۆشییەكی زۆرەوە قبوڵی كرد، كە ئەوەش بەخاڵێكی لاوازی ئەو حیساب كرا، چونكە هەرچەند باوەڕی بە بێگەردی هەڵبژاردنەكە نەبوو، بەڵام بێدەنگی هەڵبژارد، كە ئەمەش وای لێكرد ئەو هەیبەتەی كە لەناو ئێرانییەكاندا هەیبوو، لە دەستی بدات.
ئەمڕۆ پاش ئەوەی نەژاد خۆی هەڵبژاردەوەو لەیەكێك لە هەڵمەتەكانی هەڵبژاردن رەفسەنجانی و خانەوادەكەی بە گەندەڵی تۆمەتبار كرد، كە ئەمەیش لە سیستەمی ئێراندا بەكارێكی ئاسایی دانانرێت، چونكە ئەو زاتە ژمارەیەكی قورس پێك دەهێنێ لە سیستەمی حوكمڕانی ئێراندا، پێش و پاش شۆڕشی ئیسلامی، ئیتر رێوییە ئێرانییەكە وەك ئەوەی كە هەندێ لە ئێرانییەكان بەو شێوەیە ناوی دەبەن، بە دەرفەتی زانی كە قەرزە كۆنەكە بداتەوە رەهبەر، رەفسەنجانی تێبینی ئەوەی كرد كە ناڕەزاییەكی گەورەی جەماوەری دژ بە نەژاد هەیە، بەهۆی باری ناوخۆی ئێران و دابڕانی وڵاتەكەی لە جیهان، بۆیە ویستی بوركانەكە نەك هەر لە بەرامبەر نەژاد، بەڵكو لەسەرووی خۆیشەوە بتەقێنێتەوە، بۆیە زۆر بە زیرەكایەتییەوە نامەیەكی كراوەی ئاراستەی رەهبەر كرد، كە ئەمەش هەمدیسان پێشتر شتی وا نەكراوەو، تیایدا داوای لە رەهبەر كرد كە بەخۆی تەدەخول بكات و بەرگەی بەرپرسیارێتی وەزعەكە بگرێت، بەمەش كردییە بەرپرسی یەكەم لە روودانی هەر ئەگەرێك لەبەردەم گەلانی ئێراندا.
بە فیعلی هزرەكەی سەركەوت و رادەی توڕەبوونی ئێرانییەكان زیادیكرد، بەتایبەتی پاش ئەنجامدانی كاری ساختە لە هەڵبژاردنەكەدا.
سەرەڕای ئاگادارییەكانی رەهبەر ئێرانییەكان رژانە سەر شەقامەكان و بڕیارەكانی قەدەغەبوونی خۆپیشاندانیان شكاند، تا كار گەیشتە ئەوەی هێرش بكەنە سەر باڵەخانەیەكی بەسیج، وەك دژایەتیكردنێك بۆ بڕیار و ئاگادارییەكانی وەلی فەقیهـ، ئەو وەلیەی كە هەر زوو هەستی بەو تەڵەیە كرد كە رەفسەنجانی بۆی دانابوو و داوای كرد لێكۆڵینەوە دەربارەی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن بكرێ، ئەمەیش بەهەموو حیساباتێكەوە پاشەكشەیەكی زۆرە، هەرچەندە بچووكیش بێت و ئەوەی لە سەر شاشەی تەلەڤزیۆنەكانیشدا بینیمان دەمانگەیەنێتە ئەو باوەڕەی كە ئەمە سەرەتایەكە بۆ شەڕی ئێسك شكاندن لە نێوان ئەركانەكانی رژێمی ئێران، بەڵام ئەمجارە بەشێوەیەكی ئاشكرا.
دەكرێ بڵێین ئێرانی پاش 13ی حوزەیران، ئێرانی پێش ئەو رۆژە نییە، چونكە لەو رۆژەدا ئێرانێكی نوێ لە دایك بوو، غەیری ئەو ئێرانەی كە لە ساڵی 1979 دەمانناسی.
لە راستیدا نە ئەحمەدی نەژاد و نە رەهبەری شۆڕش عەلی خامەنەئی لەو هەڵبژاردنە سەركەوتوو نەبوون. بەڵكو زەرەرمەندی گەورە بوون، چونكە ئەو سەركەوتنەی كە وەزارەتی ناوخۆ رایگەیاند و خامەنەئی لاگیری كرد، بەرلەوەی ئەنجوومەنی پاراستنی دەستوور بڕیار لەسەر ئەنجامەكە بدات، لە زەرەری سێ پاڵێوراوەكەی دیكە (میرحوسێنی موسەوی و مەهدی كەروبی و موحسینی رەزائی) خراپتر بوو.
بەڕای من براوەی راستەقینە لەو هەڵبژاردنانە گەلانی ئێران بوون، ئاسەواری رووداوەكانی پاش رۆژی هەڵبژاردن لە دەرفەتێكی نزیكدا بەدیار ناكەوێ، بەڵكو ئەو ئاسەوارە رۆژ لە دوای رۆژ جێی خۆی لەناخی هاووڵاتییانی ئێران دەكاتەوە و برینەكانیش قوڵتر دەكاتەوە.
من گوێم لە ئاخاوتنی یەكێك لە لایەنگرانی میرحوسێنی موسەوی بوو كە دەیگوت: ئەحمەدی نەژاد تەدەخولی لە كاروباری لوبنان كرد و كردی بە چەند گروپ و لایەنێك و دەستیشی تێكەڵی بە كاروباری عێراق كرد و تا ئێستا عێراقییەكان بە دوای ئاشتەواییەكدا دەگەڕێن كە لەگەڵ یەكتردا بیكەن. بانگەشەی ئەوەی دەكرد كە هاریكارە بۆ كێشەی فەلەستین، كەچی هەربەخۆی لە ژێر سایەی داگیركاری ئیسرائیلدا گەلی فەلەستینی كردە چەند گروپێك كە دژ بە یەك بن و هەمان شتیشی سەبارەت بە وڵاتانی كەنداو و هەروا یەمەنیش. ئەمڕۆ نۆرەكە لەسەر ئێرانە، بەهۆی سیاسەتە چەوتەكانییەوە ئێرانییەكانی دابەش كرد و خەریكە یەكتر دەخۆن. هەر ئەو لایەنگرە بە گاڵتە جاڕییەوە باسی ئەوەی كرد كە چۆن ئەنجامی هەڵبژاردنەكان لەلایەن وەزارەتی ناوخۆوە راگەیەنرا كە پێشتر وەزیرەكەی بەوە تۆمەتبار كرابوو كە هەڵگری بڕوانامەیەكی دكتۆرای ساختەكارییە.
رەنگدانەوەی سەركەوتنی نەژاد بە ویلایەتێكی دووەم و بەمشێوەیە، زۆر گەورە دەبێ نەك هەر لەسەر ئێران، بەڵكو لەسەر دوارۆژی ناوچەكەش.
بۆ رۆژئاوا بەتایبەتی بۆ ئەمەریكییەكان بە دیار كەوت كە هەموو ئێرانییەكان پشتگیری لە سیاسەتەكانی ئەحمەدی نەژاد ناكەن، بەڵام ئەو باهۆزەی كە ئۆباما چاوەڕوانی دەكرد هێشتا رووینەداوە، ئێستا باهۆزەكە زیاتر خۆڵاوییە، كە ئەویش وا لە وڵاتانی رۆژئاوا دەكات كە لەمەودوا سیاسەتێكی توندتر بەرامبەر ئێران پیادە بكەن، بەتایبەتی سەبارەت بە فایلەكان كە دیارترینیان فایلی ئەتۆمییە، بە ئیعتباری ئەوەی ئەو رژێمەی كە توانای دەستكاری ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی هەبێ و هیچ رێزێك بۆ ویستی دەنگدەران دانەنێ ناتوانێ رێز بۆ پەیمانی نێودەوڵەتییەكانیش دابنێ، بۆیە وا چاوەڕوان دەكرێ كە وتووێژەكانی داهاتوو لەگەڵ ئێران توندی بەخۆیانەوە دەبینن و هەمیشەش ئەوە لە بەرچاو دادەنرێ كە ئەو رژێمە ئەو جەماوەرەی نییە كە پێشتر باسی لێوە دەكرا، كە ئەمەش لە هەموو بارێكدا گیروگرفتەكانی ئێران زیاتر دەكەن، بەتایبەتی ئەگەر زانیمان ئەو مۆڵەتەی كە بە ئێران دراوە لە كۆتایی ئەمساڵدا بە كۆتا دێت.
گرنگ نییە تۆ بەهێز بێت یان گشت كارتەكان لەلای خۆتەوە كۆیان بكەیتەوە، تاقیكردنەوەكە لەوە دایە كە تۆ چۆن رەفتار بەو كارتانەی خۆت دەكەیت بۆ ئەوەی نەبنە بارگرانی لەسەرت. نەژاد پێویستە ئەوە بزانێ كە پاش هاتنی ئۆباما وێنەی شەیتانی گەورە گۆڕاوە و باری ناوخۆی ئێرانیش پێویستی بە چارەسەر كردن هەیە. راستە كاتێ محەمەد خاتەمی بوو بە سەرۆك كۆمارێكی شەكلی و ناڕەزایەتییەكانیشی هەر لە چوارچێوەی زانكۆدا مانەوە، بەڵام ئەمڕۆ هێماكانی ئۆپۆزسیۆن لە خاتەمی گەورەترن، خۆپیشاندەران لە حەرەمی زانكۆ هاتوونەتە دەر و رژانە سەر شەقامەكان.
كەواتە سەردەمی زێڕینی رژێمی ئێران تەواو بوو، رژێمەكەش لەسەر هەمان ئاوازی پێشوو دەڕوات، واتە رژێمی شاهشناهـ كە نەك بەهۆی شەڕی چەكدارییەوە رووخا، بەڵكو لە ئەنجامی گردبوونێكی جەماوەرییەوە.
ئێمە رابینینی خۆمان لەسەر گۆڕانكارییەكی خێرا بونیاد نانێین، چونكە هێزی پاسدار بە دەستێكی ئاسنینەوە هەموو دەزگاكانی كۆنترۆڵكردووە، بەڵام دەكرێ ئەوە بڵێین كە رژێمەكە رووبەڕووی درزێكی گەورە بۆتەوە كە لەوانەیە پەنا بباتە بەر ئەوەی تۆمەتی خیانەت بداتە پاڵ نەیارەكانی و لەوانەشە پەنا بباتە بەر شەڕێكی دەرەكی بۆ ئەوەی ئەو دەسەڵاتەی پێ بپارێزرێ.
بەهەرحاڵ، ئێستا زۆربەی خەڵكی ئێران چاویان بڕیوەتە بەر رەفسەنجانی كە ئایا كاردانەوەی دەبێ یان نە. بەتایبەتی رەهبەر لە وتارێكیدا ئەوەی راگەیاندبوو كە ئەو زاتە خەوشدار نییە، بەڵام دەبێ لێپرسینەوە لەگەڵ خانەوادەكەیدا بكرێ.
رەفسەنجانی ئێستا دوو پۆستی زۆر گرنگی بەدەستەوەیە كە ئەوانیش سەرۆكی ئەنجوومەنی دیاریكردنی بەرژەوەندی دەوڵەت و سەرۆكی ئەنجومەنی خوبرەگانە كە ئەم دوو پۆستەش بە دوو ستوونی گەورەی و رژێمی ئێران دادەنرێK كە بە رووخانی ئەو دوو ستوونەش بانی رژێمەكە دێتە لەرزین و ئەگەری رووخانی هەیە.
بەتایبەتی ئەگەر زانیمان خامەنەئی وەك رەهبەر ئەو هەیبەتەی كە هەیبوو لەدەستی دا، كاتێ بۆ بەرژەوەندی ئەحمەدی نەژاد لاگیری لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكەی كردK كە ئەمەیش بە هیچ شێوەیەك كاری ئەو نەبوو.
باڵی توندڕەوەكەی ناو پارێزگاران دەیانەوێ ئەمری واقیع بەسەر ئێراندا فەرز بكەن، ئەویش بە داخستنی فایلی ناكۆكییەكان و رەتكردنەوەی هەر تانەیەكی نوێ و هەروا بڵاوكردنەوەی هێزی بەسیج لە شارەكانی ئێراندا. رەهبەر و لایەنگرانی ئەحمەدی نەژاد پێیان وایە دەستیان بەسەر وەزعەكە داگرتووە، بەڵام لە راستیدا و لە ژێر بانەكە هەست بە بارگرژییەكی زۆر دەكرێ و رەوتی چاكسازیش ئێستا لە وتوێژێكی چڕدایە بۆ دانانی پلانێكی گشتگر، بەتایبەیت موسەوی و كەروبی، بۆ رووبەڕووبوونەوە لەگەڵ ئەحمەدی نەژاد و محەمەد خاتەمیش لەسەر خەتە، پاش تۆمەتباركردنی ئەو و موسەوی كە گوایە بە كرێگیراوی ئەمەریكان.
ئێستا ئێران بووەتە گۆڕەپانی ململانێ، ئەو ململانێیەش تەنیا بەند نییە بە ململانێی نێوان پارێزگاران و چاكسازەكان، بەڵكو بەندیشە بە ململانێی ئەو رژێمەی كە لەسەر كورسی حوكم ماوەتەوە و ئەو وڵاتانەی كە هەست بە مەترسی ئەو رژێمە دەكەن لەسەر ئاستی ناوچەكە و جیهاندا، كە ئەوەیش باری ئەو رژێمە قورستر دەكەن.