گرووپی قەیرانی نێودەوڵەتی (ICG) راپۆرتەكەی خۆی لە ناوەڕاستی ئەم مانگە بڵاوكردۆتەوە،كە لە ئیستانبۆڵ و برۆكسل ی ئامادەكردووە، ئاماژەی بۆ چەندین خاڵی گرنگ كردووە، كە ئایندەی توركیا دیاریدەكەن لە وەرگرتنی بۆ ئەندامبوونی لە یەكێتی ئەوروپا یان نا، بەتایبەتی گفتوگۆ بۆ وەرگرتنی لە یەكێتی ئەوروپا دەستیپێكردۆتەوە و هەڵبژاردنی شارەوانیەكانیش تەنها (3) مانگی ماوە، بۆیە زەحمەتە توركیا بتوانێ بەم ماوە كورتەی لەپێشی ماوە، ئەو هەموو چاكسازییانە بكات، كە وەك خاڵی پێش مەرج بۆ وەرگرتنی لەو یەكێتییە دانراون، لەكاتێكدا هەموو ئەو خاڵانەی لەسەر توركیا ئەژماركراون بۆ جێبەجێكردنیان، بۆ توركیا جێگەی نیگەرانین و قەبووڵكردنیان یان هەزمكردنیان ئەستەمە. ئەوەتا توركیا چەندی دەیەوێ كرانەوەیەكی سیاسی بە رووی توركیادا بكاتەوە،بەڵام هەنگاوەكانی زۆر شل و لەسەرخۆن، بە شێوەیەك لەگەڵ هەر هەنگاونانێكیدا، چەندین گرفت لە نێو هەناوی هەنگاوەكە سەرهەڵدەدەن، سەرەنجام توركیا بۆی هەزم ناكرێ، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێ، ئەگەر توركیا زۆر زۆر جیدی نەبێت لە هەنگاوەكانی، بەرادەیەك پێویستی بە خوڵقاندنی موفاجەئە یا روونتر بڵێین موعجیزە هەیە، دەنا ناتوانێت قەبووڵبكرێت لە یەكێتی ئەوروپاو جارێكی تر دڵسارد دەبێتەوە، كە چەندین ساڵە توركیا بەم هیوایەوەیەو خەونی سەوزی پێوە دەبینێت.
ئەو چاكسازییانەی پێویستە توركیا هەنگاوی خێرای بۆ بهاوێ، چاكسازی سیاسی-ئابووری- كۆمەڵایەتی-كولتوورییە, هەر یەك لەم چاكسازییانەش چەندین رەهەندی جیاواز بەخۆوە دەگرێت،كە ئاسان نییە توركیا جێبەجێی بكات. راستە توركیا هەندێك جوولەی تێكەوتووە بۆ كرانەوەی سیاسی و ئابوورییەكەی، وەك دەبینین رۆڵێكی بەرچاوی بینی لە هێوركردنەوەی پێوەندی ئەمریكاو ئێران كە بەهۆی دروستكردنی چەكی ئەتۆمی لە لایەن ئێران ەوە تەواو گرژ ببوو،هەروەها توانی وەك ناوبژیوانێكی نێوان سوریاو ئیسرائیل رۆڵی خۆی ببینێت و كرانەوەیەكیشی بەرووی ئەرمینیادا دەستپێكردووە، وێڕای ئەوەی لەگەڵ هەرێمی كوردستانیش خەریكە هەندێك هەنگاوبنێ، كە بەرژەوەندی توركیاو هەرێمی كوردستان بەخۆوە بگرێت. بەڵام ئەمانە بەتەنیا بەس نین بۆ وەرگرتنی لە یەكێتی ئەوروپادا.
كێشەی ناوەخۆی كە مامەڵەكردنیەتی لەگەڵ پەكەكە، یەكێك لە خاڵە هەرە جەوهەرییەكانە، نابێت چیدی توركیا بە ئاگروئاسن مامەڵەی لەگەڵ بكات، بەڵكو دەبێت هەوڵێكی جیدی بدات لەو شاخانە بیانهێنێتەخوارەوەو دەست بە گفتوگۆی سیاسی بكەن، ئینجا كێشەی قوبرس وكۆتاییهێنان بە دەستتێوەردانی لە ئاوەكانی یۆنان و قوبرسدا بۆ دۆزینەوەی نەوت و، كرانەوەی سیاسی بەرامبەر نەك تەنها پەكەكە، بەڵكو كرانەوە لەگەڵ كوردەكانی نیشتەجێی توركیا بە شێوەیەكی یەكسان لە رووی پاراستنی نەخشەی گەشەپێدانی ئابووری، نابێت حكومەتی توركیا بڵێت لەبەرئەوەی دەنگتان بە دەتەپە داوە، ئەوا نەخشەی گەشەپێدان لەو ناوچانە رادەگرم.چونكە ئەمە دوورە لە سەرەتاییترین بنەماكانی دیموكراسی كە پێویستە توركیا بە جیدی هەنگاوی بۆ بهاوێ. بەم حاڵەوە توركیا ناتوانێ ببێ بە ئەندام لە یەكێتی ئەوروپا، لە كاتێكدا بە وەرنەگرتنی توركیا زۆرترین زەرەر دەكات، توركیا تەنها بە وەرگرتنی لەو یەكێتییە و تەنها لەرووی ئابوورییەوە زۆرترین قازانجی ئابووری دەكات، چونكە ئەوكاتە دەگات بە گەورەترین بازاڕ كە بازاڕی ئەوروپییە، بەڵام ئەوە پێویستی بە خوڵقاندنی موعجیزە هەیە. موعجیزە خولقاندنیش كارێكی ئاسان نییە.
ئێستا توركیا لەبەردەم چەندین ئەگەردایە، هەریەك لەم ئەگەرانەش دەیخاتە نێو چەندین ئەگەری ترەوە، كە هێشتا توركیا نەگەیشتۆتە ئەو ئاستەی وەڵامی دروستی بۆ هەموو ئەگەرەكان هەبێت، ناشیەوێ جارێكی تر كارەساتی توركۆت ئۆزال رووبداتەوە، بۆیە پێموانییە، لەم هەموو ئەگەرانە قورتاری ببێ. ئەگەرچی خەریكی هەنگاوهەڵهێنانە،چونكە دەزانێ ئەمڕۆش نەبێ سبەی هەردەبێت هەنگاوە چاكسازییەكانی رێكبخا، بەڵام كات خێراترەو داخوازییەكانیش زیاترن. بەڵام بابزانین توركیا لە نێوان خوڵقاندنی موعجیزە و داخراوەیی دا كامیان هەڵدەبژێرێ؟!