کۆنفدڕالی دھێتە نیاسین ئەو دەولەتا دادمەزرێت سەر کیانەکێ سیاسی وپێگڤە گرێدانە ھەمی جڤاکێن جێواز وئارمانج ژڤێ رژێمێ، دابینکرنا بەرقەراریەتێ وئێمناھیێ وچەسپاندنا یاسا لژێر چارچوڤەکێ چوگرافی وھەروەسا دھێتە نیاسین وەک رێکخراوێن خوبەخش ژبو کۆمەکا دەولەتێن سەربەخۆ، ئارمانج ژێ چەسپاندنا ھندەک ئارمانجێن بەشدار مابەینا واندا، ئانکو ئەف دەولەتە درازینە سەر چەسپاندنا ھندەک گرێکا ئەوا دھێتە سەپاندن سەر ئازادیا کاریێ وان دا و زێدەباری دامەزراندنا ئالیەتەکا ھەڤپشک ژبو دانوستاندن مابینا وان ددانانا بڕیارێن سەربەخۆ زێدەباری گرنگی ب پێگریا بڕیارێن بارا پتر ژ دەولەتێن ئەندام وھەر دەولەتەک رادبیت ب پاراستنا پێگەھێ خو یێ ساربازی یێ ژێک جودا، ونێنەرێ دبلوماسی یێ ژێک جودا، وھەروەسا یەکسانی دھێتە دانان مابینا ھەمی دەولەتا، وھەروەسا مافێ ژێک جودا بونێ ھەیە ژ حکومەتا ئیتحادی.
کورد خودان گەل وھەرێمە ودەست ھەلاتا سیاسی یە وخودان پەرلەمانە وحکومەتە، خودان ھێز وپێشمەرگەیە گەلێ کورد چارە نڤیسێ خو دەست نیشان دکەت، وەک ھەمی مللەتان ومافێ خو رێزگارکرنێ ب خاک وگەل وئیدارە وسیاسی وئابووری وئەمنا نافخۆیی ودەرەکی خۆ دپارێزیت، وئەف مافە ھاتیە چەسپاندن ل دستوورێ عێراقێ یێ سالا ٢٠٠٥، ول دەستپێکا داخازا گەلێ کورد بۆ ریفراندۆمێ زۆر لایەن نەدرازیبون وگەف ل پروژێ سەرۆکێ کوردستانێ بەرێز مسعود بارزانی دھاتە کرن، لێ سەرۆکی ھەر یێ رژد بوو سار ڤی پروژەێ خۆ یێ ریفراندومێ وبدەست ڤەئێنانا خەونا دەولەتا کوردی، ولڤێرە رۆلێ نینەرا ئەمیندارا گشتی یانەتەوێن ئێکگرتی خانم (جینین ھینیس بلاسخارت) زۆر ھەول داینە بۆ چارەسەرکرنا ئاریشێن مابینا بەغدا وھەرێمێ وبتایبەت پشتی ھاتنا ھێزێن تورکیا وئیرانێ لناڤ خاکا کوردستانێ ب شێویێ چەکداری، لەورا دانوستاندن سەر ڤی بابەتی ب گەرم وگوڕی دھێتە کرن ژبەر ھەرێما کوردستانێ، وەک دیار ژساڵا ١٩٩١ پێگەھێ حکومەتێ ھاتیە دامەزراندن لدیف دەستوورێ عێراقێ یاساڵا ٢٠٠٥، وەک کیانەکێ فیدرالی، لێ ژبەر ئەو دژایەتی وئالۆزی ولێک تێنەگەھشتنا مابەینا حکومەتا عێراقێ وھەرێما کوردستانێ ئەوا چەندین ساڵە ئاریشە ل دیف ئاریشا دروست دکەن، بتایبەت پشتی پاھیزا ساڵا ٢٠١٧ دەمێ دەست ب ریفراندۆمێ کری وپتر ژ ٩٠•⁄• ژخەلکێ کوردستانێ داخازا سەربخۆیی کر و ژێک جدابوون ژعیراقێ، پشتی ڤان چەند ساڵا پروژەک ھاتیە دانان وخاندن ل سەر ئالۆزیا مابەینا حکومەتا عێراقێ وھەرێمێ ب پشتەڤانیا (جنین بلاسخارت ) بۆ دانانا خشتەکێ وەک چارەسەریا ریشەی ژبۆ چارەسەرکرنا ھەمی گرێک وپرۆبلێمێن مابەینا ھەردوو حکومەتێن ئاماژە پێ کری ئەو ژی پڕوژێ دەولەتا کۆنفدرالییە، ئەڤ پڕوژە ھاتیە شرۆڤەکرن وپێشنیازکرن دگەل سەرۆک وەزیرێ عێراقێ بەرێز کازمی وسەرۆکێ کومارێ عیراقێ بەرێز بەرھەم ساڵح وھەروەسا ئەڤ پروژە ھاتە نەمایشکرن دگەل ھەردوو سەرۆکان بەرێز نێچیرڤان بارزانی وسەرۆک مسرور بارزانی ، لڤێرە یاگرنگ ئەوە گەرەنتینا دوەلی بھێتە دان بۆ ڤی پروژەی وپێتڤیە حکومەتا عێراقێ پێگریێ ب دستوزری بکەت، ئەڤ پروژە خو ڤەدگریت ل سەر پێگری دچاکسازیێن ئابووری ومالی وگومرک یاحکومەتێ ورێکخستنا بەرژەوەندیا ھاوبەش بۆ کۆنفیدرالیێ ورازیبوون ل سەر بڕیارەکا ب کوم دەمێ حکومەت ب بەرژەوەندیا ھەمی لاڤە دبینیت، ولدیف داخازا سەروکێ ھەرێمێ ب فەرمی داخاز ژ نەتەوێن ئێکگرتی کریە ژبۆ چارەسەرکرنا ئالۆزیێت مابەینا حکومەتا ھەرێمێ ویابەغدا وب تایبەت سەر مەلەفێ نەفتێ ومووچەی ودەروازێن سنووری ژبو قایلکرن ل سەر رێکخستنا کونفیدرالیێ، وھزرا ڤی پروژەی پێتڤی ب پشتەڤانیا دەولەتێن زلھێزە وبتایبەت ئەمریکا، وئەف دەلیڤا بەردەست ئەوا دھێتە شولڤەکرن گەھاندنە بۆ ئارمانجان وب رەزامەندیا ھەمی لایەنێن عێراقێ وھەرێمێ ودەولەتێن زلھێز وئەم گەشبینین ب ڤێ پێنگاڤێ یاپشتی قۆناغا فیدرالیێ وب دیماھێک ھاتنا ھەمی ئاریشان، ودانانا دەولەتەکا کۆنفیدرالی جیرانەکا بھێز دگەل دەولەتا عێراقێ وب ئێک بەرژەوەندی کار بکەن وئێمناھیێ ب پارێزن پێکڤە.