بسم اللە الرحمن الرحیم ... الحمد للە والصلاة والسلام علی رسول اللە وعلی آلە وصحبە ومن والاە
March 14, 2020
وتار و بیروڕا
بۆ سەرجەم مامۆستایانی ئاینی شاری کەرکوک
سلاوی خواتان لێبێت..
ئاشکرایە لای ھەمووان ئایینی پیرۆزی ئیسلام بەرنامەو پرۆگرامی ژیانە بۆ سەرجەم دانیشتووانی سەر گۆی ئەم زەمینە بە موسڵمان وناموسڵمانەوە ، تاوەکو یارمەتی دەری یەکتر بن لە ھەموو بوارەکانی ژیاندا وە دڵسۆزی یەکبن لە بەرێوەبردنی کاروباری رۆژانەیان بە ھەماھەنگی و ئاشتیخوازی وە ھەرچی پێویست بێت بۆ بەرژەوەندی گشتی ھەوڵ و کۆششی بۆ بدەن ، وە ئەوەی زیان بەخشیشە لێی دووربکەونەوە بە ھەر جۆرێک بێت ، لە پێناو بەدیھێنانی ئەو ئامانجە دەبێت ھەر یەکە لە لای خۆیەوە خزمەت بکات بەکۆمەڵگەکەی ، بەپێی پسپۆری و شارەزایی بوارەکەی نابێت خۆی ھەڵبقورتێنێتە بوارێکەوە کە شارەزایی تەواوی نەبێت ، ئەوەتا خودای مەزن رێنمایی ئەوەمان دەکات کە دەفەرمووێت: :
{وإذا جاءهم أمر من الأمن أو الخوف أذاعوا به ولو ردوه إلى الرسول وإلى أولي الأمر منهم لعلمه الذين يستنبطونه منهم ولولا فضل الله عليكم ورحمته لاتبعتم الشيطان إلا قليلا}
لە تەفسیری ئەو ئایەتە بەتایبەت [ڵعَلِمَه اڵذینَ ێسْتَنبِگُونَەُ مِنْهمْ] (مەلای گەورە) رەحمەتی خودای لێبێت دەفەرمووێت : ئەوانەی ئەھلی( فگنە ت) و( درایە ت) و (تدبیر)ی ئەو ئیشەیان ئەزانی ، چارەسازیان کرد .
کەواتە خودای مەزن پۆلێنی کەسەکانمان بۆ دەکات ھەریەکە بە پێی پسپۆری و شارەزایی خۆی ، ئێمەی نەوەی ئادەمیش دەبێت رێز لە بۆ چوون و تەدبیری ئەو پسپۆروشارەزاییانە بگرین لە بوارەکانی خۆیان تایبەتمەندن ، ھەر ئەو ئایەتە ھۆشداری تێدایە بۆ ئەوانەی کە پسپۆرو شارەزا نین لە بوارێکدا خۆیان نەکەنە سەرمەشقی بوارێکی تر کە ھیچ پەیوەندییەکی بەوانەوە نیە ، بۆ نموونە خەڵکانێک ھەن زانستە شەرعییەکانیان نەخوێندووە تەنھا چەند کتێبیکی ئایینیان خۆیندووە خۆیان کردۆتە (مەلا) مامۆستای ئایینی بە ئارەزووی خۆیان قسە لە شەرع دەکەن ، پێچەوانەوەکەشی ھەر راستە،کە تەماشای بارودۆخی کۆمەڵگەکەمان دەکەیت سەرلێشێواوی تەواوی پێوە دیارە ھەر لەبەر ئەوەی رێز لە بیرو بۆ چوونی پسپۆرۆشارەزایان ناگیرێت ئەوە دەردە کوشندەکەیە .
ئیمرۆ ڤایرۆسی کورونا ھەموو جیھانی سەرقاڵ کردووە چونکە ڤایرۆسێکی کوشندەیە سەرتاپای جیھانی گرتۆتەوە ناوچەکەی ئێمەش بەدەر نیە لە تووش بوون و بڵاوبوونەوەی ئەو ڤایرۆسە ، زۆر گرنگە ئاگادار بین لەوەی ئەو ڤایرۆسە تەشەنە نەکات لە نێوماندا ئەم قسەیەم تایبەتە بۆ مامۆستا مێزەر بەسەرە بەرێزەکانی شاری کەرکوک و دەوروپشتی ، کە بە جددی تەماشای ئەم مەترسییە بکەن و موجازەفە بەروح وگیانی دانیشتوانی شارەکەمانەوە نەکەن لەرێی کردنەوەی مزگەوتەکان بۆ جومعەو جەماعەت ، مامۆستایانی قەدرگران بەرپرسیارییەکی گەورە لە ئەستۆتاندایە ئەویش پەیوەستە بە ژیانی خەڵکەوە لە رووی مان و نەمانەوە .
دەبێت بڕیار بدەن بە داخستنی مزگەوتەکانتان بە زووترین کات ، کە بەداخەوە تاوەکو ئێستا قسەی پسپۆران و شارەزا لەم بوارەدا مەبەستم لە پزیشکان و فەرمانگەی تەندروستییە ، کەپشتگوێتان خستووە و بە ھەندی وەرناگرن ، ھەر بەردەوامن لە خوتبە خوێندن و نوێژی جەماعەت کردن .
پێم ناڵین چ گوناھێکی تێدایە ئەگەر جومعەوجەماعەت چەند ھەفتەیەک رابگیرێت ھەر لە پێناو رزگار کردنی ژیانی خەڵکی کە ئەمە یەکێکە لە ئامانجە خوداییەکان (مقاێدالشریعە)یە پاراستنی بەرژەوەندییە پێویستییەکان (الضروریات الخمس)ە ، ھەروەھا لە شەرعدا ئاماژە بەوە کراوە ، کەسێک دەتوانێت حازری نوێژی جەمعەو جەماعەت نەبێت بە ھۆکاری باران بارینەوە یاخود بەھۆی ئەوەی
کە تووشی زیانێک نەیەت لە رێگا بە ھەر ھۆکارێک ، ئەمانەی من ئاماژەم پێکردوون لە ھەموو کتێبە فیقھییەکانی ژێردەستان ھەن واتە ئەمانە پاساوی شەرعین بۆ ئەو کەسانەی ئەو عوزرانەیان ھەیە، کە ئامادەی جومعەو جەماعەت نەبن .
دەپرسم ئایا ئەو ( فایرۆسی کورونا)یە مەترسی زیاترە نیە لە بارانەکە ؟؟؟؟؟؟؟؟
ئەوەتا پێغەمبەر(دخ) پسپۆرو شارەزایانی لە نێو ھاوەڵەکانی جیاکردۆتەوە تەماشا بکەن چ
دەفەرمووێت : [ڕرْڕَف ڕمتی بڕمتی ڕبو بکرٍ ، وڕشدُّھم فی دینِ اللەِ عمرَ ، وڕێدقُھم حیاءً عپمانُ ، وڕقچاھم علیٌّ ، وڕفرچُھم زیدُ بنُ پابتٍ ، وڕقرۆھم ڕُبَیُّ ، وڕعلمُھم بالحلالِ والحرامِ معاژُ بنُ جبلٍ ، ڕلا وإنَّ لکلِّ ڕمەٍ ڕمینًا ، وڕمینُ ھژە الڕمەِ ڕبو عبیدەَ بنُ الجرَّاحِ ] .
لەم فەرموودەیە سەروەرمان (دخ) پسپۆرو شارەزاییانی لە ھاوەڵەکانی دیاری کرد ، واتە ئەوەی پرسیاری ھەیە لە میرات با بچێتە لای (زیدُ بنُ پابت) وە ئەوەی پرسیاری حەرام وحەڵالی ھەیە بچێتە لای(معاژُ بنُ جبل) ......... ھتد .
لە فەرموودەیەکی تردا ھاتووە ئەوەی کاری پزیشکان بکات ، بەڵام ھیچی لێ نەزانێت ئەوا زامنە بڕوانن چ دەفەرمووێت :من تگببّ ولم یعلم منە گب فھو چامن] .
واتە ئەگەر شارەزاو پسپۆر نیت ، خۆت مەکەرە پزیشک و چارەسەری خەڵکی بکەیت ئەگینا ھەر ھەڵەیک بکەیت دەبێت باجەکەی بدەیت.
کەواتە جێبەجێکردنی رێنمایی و بڕیاری پسپۆرانی تەندروستی وپزیشکە تایبەتمەندەکان واجبێکی شەرعییە لەسەرتان .
ئێوە مەبنە ھۆکار لە بڵاو بوونەوەی ئەو پەتا کوشندەیە کە سەرتاپا جیھانی سەرقاڵ کردووە بە کردنەوەی مزگەوتەکانتان ، لە ھەموو دونیا مزگەوتەکان داخراوە تەنانەت لە وڵاتی سعودییەشدا کەلانکەی ئیسلامەتییە ، تکایە گلەیی مەھێننە سەرخۆتان با نەڵێن بە قسەی مەلا بەرێزەکانمان کرد چووین بۆ جومعەو جەماعەت ، ئەوا تووشی ئەو ڤایرۆسە بووین .
مامۆستایانی بەرێز کێشەکە لەوەدایە نیشانەکانی تووش بوونی ڤایرۆسەکە دیارنیە تاوەکو ١٤ رۆژ ، کێ زەمانەتی ئەوە دەکات ؟؟؟؟
بەرێزان مامۆستایانی خۆشەویست ئێوە پسپۆروشارەزا نین لە بواری تەندروستیدا گوناھبار نابن بە داخستنی مزگەوتەکانتان ، ئەگینا سبەینێ لە قیامەت پرسیاری ئەوەتان لێدەکرێت بۆ چی دواکەوتن لە رێگری کردن لە بڵاوبوونەوەی ئەو ڤایرۆسە ترسناکە.
تکایە تکایە تکایە مامۆستایانی ئایینی بەرێزی شاری کەرکوک ، مزگەوتەکانتان دابخەن چەند ھەفتەیەک چاوەڕوانی پسپۆرو شارەزایانی بواری تەندروستی و پزیشکە تایبەتمەندە بەرێزەکان بن و بزانن چی دەفەرموون و رێنماییان چییە سەبارەت بە لە ناوچوونی ڤایرۆسەکە لە شارەکەمان .
خودایە سەرجەم دانیشتووانی سەرگۆی ئەم زەمینە ، وە بە تایبەت شارەکەمان ودەوروپشتی بپارێزیت لەو پەتا کوشندەیە ، وە بە قودرەتی خۆت ئەم ڤایرۆسی کورونایە لەناوبەریت .
د مەلا سیروان ڕحمد قادر
١٤/ ٣ / ٢٠٢٠
کەرکوک