لەو رۆژەوەی دستی درێژی داگیركاری‌و ستەمی بەعس بەسەر هەرێمی كوردستانەوە بڕێنراوە، خەم‌و ژیان‌و نەهامەتییەكانیش فۆڕمێكیتریان وەرگرتووە‌و بوونەتە خەمی خۆماڵی‌و ژیانی خۆماڵی‌و نەهامەتی خۆماڵی، ئاخر دەسەڵاتەكە بووەتە خۆماڵی.

ئێستا‌و پاش نزیكەی سی ساڵ، ئازادی مانای رزگاربوون لە ژێر دەستەیی بۆ دانیشتوانی هەرێمی كوردستان بەو موزەیفییەی رابردوو نادات‌و ماناكە وردتر دەكرێتەوە، لەم سۆنگەیەشەوە تیشك دەخەمە سەر ئەوەی كە ئایا لە ئێستادا ئێمەی كورد كام جۆری ئازادیمان پیویستە؟ لە چ كایەیەكدا ئازادین‌و لە كوێدا تینوویەتیمان نەشكاوە؟، لە چ بوارێكدا كاری بۆكراوە‌و لە چ ئاستێكدا هێشتا تەپمان لێ نەپێكاوە؟
بوارەكانی ژیان، سیاسەت‌و ئایینداری، كۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری ، زانستی‌و ئەكادیمی، كەسابەت‌و بازارن، سەرنجی هەر یەك لە بوارانە بدەین چمكێكی ئازادی‌و پشكێكی ئازادیمان پێویستە تا ئەوەی تۆزێ زیاتر لەو بوارانەدا قووڵبینەوە، چێژێك وەرگرین‌و سودێك ببەخشین.

خەڵكی هەرێمی كوردستان ئێستا ماندووی سیاسەت‌و شەكەتی فتوای دووفاقی ئایینی‌و پەیوەندی سەقەتی كۆمەڵایەتی‌و هەرچی‌و پەرچیبوونی رۆشنبیریی‌و نامەعریفی ئەكادیما‌و زانست‌و ناعەدالەتی تا سەرئێسقانی كەسابەت‌و بازارە‌و رۆژبەرۆژیش ئەم شەكەتبوونە پەرەدەسێنێت‌و ماندووتر‌و وەڕەسترمان دەكات، ئێستا بە تەنیشت خەمە گەورەكان‌و موئامەرە دەرەكییەكانەوە خەمی گەورەی هەرێمی كوردستان خەمی ناوخۆییە، خەمێكی قووڵ‌و درێژبووەوە تا سەر ئێسقان‌و پشتی میللەت.

بێگومان هەتا زیاتر گوێبیستی بانگەشەكانی ئازادی بین زیاتر لە كەمبودی ئازادی راستەقینە تێدەگەین، ئاخر ئەوەتا سیاسەت مانایەكی بۆ ئازادی تاك نەهێشتوەتەوە، گرۆی سیاسی بووتە مۆتەكەی گیانی ئازادی، هەمووانی كردووتە قوتابی ئەودیوی تەلبەندەكە‌و بە ستایڵێكی تەواو كۆنەوە خەریكە مۆدێرنترین جۆری كۆیلاتی بەرهەم دەهێنێت كە نەك هەر پێویستی بە كۆت‌و زنجیر نیە بەڵكو بە پشتێنی كراوەشەوە خەریكی داڵدەدانی دەوروبەرەكەیەتی، ئایینیش دابەشكراوە بەسەر ناوچە‌و تاقم‌و دەستەجیاوازەكاندا، فتوا وەك تەرزە بەسەر كوردستاندا دائەبارێ، فتوای دوور‌و نزیك، ئاسان‌و رەق، توندڕەو‌و شلڕەو، قورسترین شتەكان حەڵاڵ دەكرێن‌و ئاسانترین شتەكان حەرام، مانای ئایین لە بنچینەكەی خۆی شێواوە‌و راست نابێتەوە، ئایینداری ئێستا لە جیاتی ئازادكردنی بەندەكانی خوا بۆتە قۆرخكار‌و پێچەوانەی وتە ناسراوەكەی خەلیفە عومەر (بۆچی دەتانەوێ خەڵك بكەنە بەندە لە كاتێكدا بە ئازادی لەدایكبوون) مامەڵە بە دەقەكانی ئایین‌و ئایینزاكانەوە دەكرێت.

ئازادییە رۆشنبیرییەكان سەراوژوور بوونەتەوە‌و میدیا بووەتە ئاراستەكراوی بێ ئامانج‌و میدیای زەرد لە كوردستاندا كاڵ بووەتەوە، زانست‌و ئەكادیمیا لە فۆڕمێكی قۆرخكراوی حزبیدا چەقیوە، بازاڕگەری‌و كەسابەت بەتەواوەتی خەریكی گوشینی قوڕگی خەڵكە‌و سەرنجی بازاڕ لە پیرۆزترین مانگی ساڵدا كە رەمەزانە بە روونی ئەو ئازادییە رەشداگیراسەوەت لا روونتر دەكاتەوە كە سەرتاپاییە.

ئەمە وەزعی ئازادیی بێت، ئیتر ئێمە چاوڕێی چی بین، ئەركی دڵسۆزان لە ئێستادا راستكردنەوەی ئە‌و چاوەڕانییەیە بە گێڕانەوە مانای راستەقینە بۆ چەمكەكان‌و رواندنەوەی گیاكان لەسەر بنجی خۆیان.

ئازادی دەبێت تەفسیرێكی جیددی‌و تەوزیفێكی واقیعی وەربگرێتەوە، هاوكێشەكان پێچەوانە بكرێنەوە‌و سیاسەت‌و ئایدۆلۆجیا‌و مەعریفە‌و رۆشنبیری‌و بازاڕ بخرێنەوە خزمەتی تاك‌و تاكە پیرۆزی هەر دەبێ مرۆڤ خۆی بێت‌و هەموو ئازادییەكان بە رووی خودی تاكدا بكرێنەوە.

ئێمە پێویستمان بە ئازادییەكە خودی ئازادی بێت، ئاخر مرۆڤ كائینە گەورەكەیە‌و مێشكیشی لە هەموو قۆرتەكان‌و رێگرییەكان گەورەترە، لە حزب‌و سیاسەتیش گەورەترە، ئیمێڵی دێكنسن واتەنی لە ئاسمانیش گەورەترە، ئێمە ئازادی ئاسمانیمان دەوێ، هێزی فڕین تۆخ بكاتەوە‌و هەمووان بگەنە تامی شیرینی ئازادی.