پێشكەوتی كوردستانێكی بەهێز و هێمن خاوەنی پێناسەی تایبەتیی خۆیەتی و هەنگاوی ژیرانە لە بواری دیموكراسی و بینای ناوەخۆدا بۆ پێشەوە بهاوێژێت، رەنگە هەر بە قسە خۆش بێت. بێگومان، بە كردار كارێكی سەخت و ئێجگار زەحمەتە. بگرە ژیری و لێوەشاوەییەكی تایبەتی و بەرچاو روونی و وردی و تەركیزێكی سیاسیانەی وردی دەوێت. بەدڵنییاییەوە هەر دابین كردنی مووچە و نەوت و كارەبا نیە. راستە ئەمانە گرنگن. بەڵام زۆر لەمانە گرنگتر دابین كردنی بنەمای ئەو پێداویستیانەیە. دابین كردنی ئابوورییەكی پێشەكەوتوو، پیشەسازیەكی ئەكتیڤ، بیناسازیەكی بەرفراوانە.
ئەوەی لەو ماوە زەمنیە كەمەدا، نزیكەی سێ دەیە ساڵ، لە بورای دامەزراندنی كوردستاندا كراوە، واتە لەم بوارانەدا كراوە، بەو هەموو زەحمەتیە سیاسی و ئابووری و ستراتیژیانەشەوە كە روو بە رووی كوردستان بۆتەوە، نەك هەر كارێكی پڕ بایەخ و باشە، بەڵكو جێگەی شانازی و فەخرو سەروەریشە بۆ كورد. بۆیە، پێویستە بە هەموو لایەكمان، هاوكارو یارمەتیدەری حكومەت بین. ئێمە، میللەتێكین لە خۆڵەمێشی خۆمان راست بووینەتەوە. لە تەپ و تۆزی گوندە رووخاوەكانەوە دەستمان پێ كردوە. لە گۆشەگیری و سێبەری سەنگەرو دابڕان لە جیهانەوە هەنگاومان هەڵگرتووە. لە لوولەی تفەنگەوە سەیری جیهانمان كردوە. بۆیە، ئەوەی لە كوردستان بە ماوەی پانزە ساڵ كراوە، لە حسێبی بیناكاریی میللەتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، رەنگە بە سەد ساڵیش نەكرێت. ئەوەتا ئەو عیراقەی سەد ساڵە خەریكی دامەزرانە، ئێستا بەو پەڕی زەحمەتی و كڵۆڵی، خەریكن سەر لە نوێ دیوارەكانی و حەوشەی ناوەوەی و بن میچەكانی دادەمەزرێننەوە. ئەوەتا ئەو ئێرانەی پێش چل ساڵ وا دەهاتە بەرچاو كە گوایە خەریكە ببێتە بەشێك لە جیهانی پێشكەوتوو، ئێستا لە خاڵە سەرەتاییەكانی خۆی دا خەریكی خول خواردنەوەو پێچ و گەردشە. ئەوەتا ئەو توركیایەی لە سەرەتای شەستەكانی سەدەی رابردوودا، وا لێك دەدرایەوە گوایە لە گەڵ ئەوروپا جیاوازی نەماوە، ئێستا، دوای نزیكەی نیو سەدە، هەنگاوێك دەچێتە پێش و دوو هەنگاو دەكشێتە دواوە. ئەوەتا سوریا و لوبنان و یەمەن و سودان، هەر یەكەی نزیكەی سەدەیەكە دەوڵەتی نەتەوەیی خۆیان هەیە، كەچی ئێستاش زۆربەیان لە پای نەداری و دواكەوتوویی و بێ بەرنامەیی و ناكۆكی ناوەخۆو دەرەكی ناڵەیانە.
هەرێمی كوردستان، بەو هەموو كەموكورتیانەشەوە كە لێرەو لەوێ دەبینرێن، جێگەی شانازیەكی گەورەیە. بگرە، زۆربەی كەموكورتیەكانیش، ئەوەندەی پەیوەندیان بە هەلومەرجی سەختی كوردستانەوە هەیە، ئەوەندە پەیوەندیان بە كەم تەرخەمیی بەرپرسانیەوە نیە: راگەیاندنێكی ئازادی ئەوتۆ كە لە كەم لە ولاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدی دەكرێت. بوژانەوەیەكی ئابووری و بازرگانیەكی بەرچاو. ئەمنیەتێكی بەرقەرارو حاڵەتێكی سیاسی جێگیرو سەقامگیر. زیاد بوونی دەرفەتی كارو دابەزینی رادەی نەداری. ئاوڕ لە هەر قوژبنێكی ئەم وڵاتە دەدەیتەوە بیناو تەعمیرێكی بەردەوامت دێتە بەرچاو.
جا، ئەوەی ئەو هەموو كارە زۆر سەختترو زەحمەتترو ئاڵۆزتر دەكات هەر باری ناوەخۆی كوردستان نیە، بەڵكو هەلومەرجی ئەمڕۆی عیراقیشە. بێجگە، لەو حاڵەتە ئەمنی و ئابووری و سیاسیە خراپەی عیراق، ئێستاش دەیان ناوەندی سیاسی لەو عیراقەدا، لە بەرامبەر كوردو كوردستان، هەناسەیەكی رەگەزپەرستانەی توندیان تێدایە. چاویان بە ئاوەدانی و بەرقەراریی ئاسایشی كوردستان هەڵنایەت. تەگەرە دروست دەكەن. گیروگرفت دەنێنەوە. لەو عیراقە دیموكراسیەی ئەمڕۆش نایانەوێت كورد بە ئامانجە رەواكانی خۆی شاد بێت. لەو بەرامبەرەدا، بەڕێزان سەرۆكی كوردستان جەنابی مەسعود بارزانی و سەرۆكی حكومەت جەنابی نێچیرەڤان بارزانی، هەروەها تەواوی وەزارەتەكان و دامودەزگاكانی حكومەت، ئەوەندەی كات بۆ بیناكردنی ناوەخۆی كوردستان تەرخان دەكەن، ئەوەندەو زیاتریش كات بۆ چارەسەر كردنی ئەو كێشانە تەرخان دەكەن كە لە ناو عیراقدا بۆ كورد دروست دەكرێت. لەوانەش بەولاتر، رێگەگرتن لە هەڵكشانی تیرۆر بەرەو كوردستان و بەشداری كردن لە قووڵ كردنەوەی دیموكراسی لە عیراقدا. ئینجا پاراستنی مافە دەستووریەكانی كوردو هەوڵی دابین كردنیان. ئەمانەو دەیان كێشەی بچووك و گەورە.
لە عیراق بەولاتر، بارودۆخی زەحمەتی دەوروبەری كوردستان سەرچاوەیەكی دیكەی تەنگژەو مەشغەڵەت و سەرقاڵیە بۆ سەرۆكایەتی كوردو حكومەتی كوردستان. لیوایەكی سەربازیی توركیا لە سەر سنوور دەجولێتەوە، ئابووریی كوردستان تووشی قەیران دێت. گیروگرفتی سیاسی دروست دەبێت. لە لایەك، كورد دەبێت خەمی ئەوە بخوات چۆن رێگە لەو قەیرانە ئابووریە دەگرێت. چۆن هەلومەرجە سیاسیەكەی كوردستان دەپارێزێت. چۆن رێ لە تەشەنە كردنی تەنگوچەلەمەی سیاسی دەگرێت. چۆن هەوڵ دەدات بە جیهان بڵێت: من رەگەزی ئاسایش و ئیستیقرارم لە ناوچەكە نەك رەگەزی گیروگرفت و كێشە. لە هەمان كاتدا، لە لایەكی دیكە، دەبێت رەوایەتی مافی كوردو پێناسەی كوردستان و ئەم تاقی كردنەوە دیموكراسیە لە تەپ و تۆزی شەڕ بپارێزێت. ئینجا بە دەستێك مەترسیەكانی عیراق بڕەوێنێتەوەو بە دەستێكی دیكە توركیا هێور بكاتەوەو بە دەستی سێیەم و چوارەم و پێنجەمیش بارودۆخی كورد رابگرێت و نەهێڵێت كوردستان ببێتە قوربانیی پیلانە ناوچەییەكان.لەگەڵ ئێران هەمان شت. ئێران دەوڵەتێكی گرنگە بۆ كوردستان. سنوورێكی درێژمان لەگەڵی دا هەیە. بەڵام ئێرانیش، وەك توركیا، لە تاقی كردنەوە دیموكراسیەكەی كوردستان دەترسێت.ئێمە میللەتێكین لە قۆناغی دامەزران، نەك دەیان ساڵ بێت دامەزرا بین. بۆیە، ئەو زەحمەتیانەی روو بە رووی كورد دەبێتەوە زۆر گەورەترە لەوەی روو بە رووی میللەتانی دامەزراو دەبێتەوە. بەو پێیە پێویستە نەفەس درێژو هاوكارو خاوەن خواستی ئیجابی و هەڵوێستی ئیجابی بین. رەخنە پێویستە، بەڵام رەخنەی ئیجابی. ئەوەی زۆرتر لە رەخنە پێویستە، بەشداری كردن و لە خۆبوردن و ئیجابیەتی خەڵكە، بە تایبەتی رۆشنبیران و كارمەندان و داهێنەرانە، لە پڕۆسەی بونیاتنانی وڵات، هەر بۆیە، خۆشەویشتی كورد وكوردستان تەنها كلیلی سەركەوتنە