درۆپەرائەڤرۆیاژمارە ( ٢١٣١) دایاریًَکەفتی ١٢ /٦ / ٢٠١٧ێلدۆرڤیبابەتی،ووتارەکێمنھاتبوووەشاندنبناڤێ ( سڤیلێنسوریێدچیرۆکادرۆستکرناناڤچەکائارامدا ...) ودناڤەرۆکابابەتیدا،منئاماژەبپرۆژێپێشکێشکریدابووکۆتورکیایێھزردویپرۆژەیداکرپشتیکۆھەستبمەترسیێکریلسەرئاسایشاوەلاتێخوە،بەلێئەڤرۆنیازەکادیژبجھئیناناڤیپرۆژێدەردکەڤییت .
لدەسپێکێتورکیایێبپێتڤیدایەزانینکۆدرۆستکرناناڤچائاراملباکوورێسووریێ،باشترینچارەسەریەبۆرێگریکرناژتەوژماکۆچبەرانوتانھاژیدبیسینکۆتۆرکیابەردەوامەلسەرگەفێنخوەسەبارەترێکلێنەگرتناکۆچبەراندەمێکۆچدکەنبۆوەلاتێنئەورۆپائەگەرچارەبۆڤیمژارێنەھێتەدیتن،ئەڤئێکەژیدژیویلھەڤھاتنیەئەوێدناڤبەراھەرئێکژتورکیاوئێکەتیائەورۆپاداھاتیەئیمزاکرنلسالا ٢٠٠٦ لبرۆکسلێ،لێبراستیپشتیدەربازبوونادووسالێندیترژویپرۆژێ،پەردەھاتەلادانوگڤاشتێنتۆرکیالسەرکوردانلباکوورێویوەلاتیبھەمیرەنگاڤەزێدەبوووترساتورکیاژکیانێکوردیلسوریێومەترسیالسەرئاسایشاویوەلاتیدیاربوو،لێدراستیێداژبلیویبەھانێتورکیایێدنھادادڤێتدەسھەلاتاخوەلرۆژھەلاتاناڤیندازێدەکەت،لەوراببەھانابەرگریکرنژسەروەریادەولەتێحەزلئازراندناڤیبابەتیھەبوویەودبینینبابەتبوویەنۆچەیێرۆژاڤامیدیایێنتورکی ..
ھەرچەندەئەڤەژ (ئەلیفتاکویاء) ببابەتەکێسیاسیدھێتەلقەلەمدانورەنگەپالپشتیاویبۆچوونێبکەتکۆتورکیاژترسابھێزکەفتناکوردانبیرلدرۆستکرناناڤچائارامکریە،چۆنکەپتریاخاکاڤێناڤچاسنووربۆھاتیەدەستنیشانکرنلژێردەسھەلاتایەکینەیێنکوردیدایەوپالپشتیاویلایەتێنئێکگرتیێنئەمریکابۆھێزاسووریادیمۆکرات(ھسد)،کۆپێکھاتیەکەژچەندھێزێنھەڤپەیمانبۆروویبرویبووناھێزێنتیرۆریستییێنداعشێلسووریێ،ودیارترینھێزادناڤاھێزاسووریادیمۆکراتداھێزێنکوردیە،کۆژلایێتورکیاێڤەببالەکژpkk))دھێتەناسکرنودھێنەرەتکرن،ئەڤئێکەدسیمایێخوەداپراکتیکیانەفاکتەرەکبووکۆبپێشرەویاپێنگاڤەکالەشکەریبۆباکوورێسووریێوناڤئیناناھێرشەکادییالەشکەریدژیھێزێنکوردینیازاژناڤبرنابیرۆکاکیانێکوردیدایەئاشکەراکرن ..
بەلێبپێتڤیدزانمئاماژێبویچەندێبدەمکۆژبۆبدەستڤەئیناناشەرعیەتانێڤدەولەتیبۆجێبجێکرناڤێپرۆژێ،مومکننینەجێبجێکارێنڤێپرۆژێپشتبدەنیاسایێننێڤدەولەتی،ئانکوسیناریواڤێشانۆگەریێدھەماندەمدادچارچۆڤێنیاساییداھاتیەدارشتنوئەگەردچەنددێرەکانداباسلھندەکخالێنپاڵدەربکەینبۆداناشەرعیەتاقانوونییانێڤدەولەتیوبتایبەتبۆئەمریکاکۆھاوپەیمانێتورکیایەدڤیپرۆژێدا،ژبۆرویبرویبووناتیرۆرێبیرامەلبریارێنئەنجوومەنێئاسایشانێڤدەولەتیدھێتسەبارەترێکخستیاداعشێ،وەکۆبریاراژمارە ( ٢١٧٠ ) یارێپێدانادەولەتانژبۆدژایەتیکرناداعشێ،ئەوبوولسەرڤیبناغەیئەمریکاوھەڤپەیمانێخوەرابوونبھێرشکرنالەشکەریدژیداعشێبێیکۆرازیبوونێژدیمەشقێوەرگرن،ھەروەسابریاراژمارە ( ٢٢٤٩ ) ژبۆپەیرەوکرناھەمیرێکارێنپێتڤیلدویفیاسایێننێڤدەولەتیبۆرویبرویبووناتیروریستێنداعشێ،ھەروەسافرمانێنئەنجوومەنائاسایشانەتەووەیێنئێکگرتیدەربارەیسووریایێیاژمارە ( ٢١١٨ ) ویادوماھیێیاژمارە ( ٢٢٥٤ ) یاگرێدایبپێشکێشکرناھاریکاریێنمرۆڤایەتیێبۆوەلاتێنسوریێ ... ئەڤەئەوخالبوونکۆزەمینەرۆخساندینبۆویلایەتێنئێکگرتیێنئەمریکاوتورکیاژبۆدرۆستکرناناڤچەکائاراملباکوورێسووریێ .
بەلێزێدەباریتێکچووناپەیوەندیێندیبلۆماسییێنتورکیایێدگەلئەمریکاژبەرچەندینھۆکارانولڤیدوماھیێبکریناسیستەمێبەرگریامۆشەکیS٤٠٠یارۆسی،نیازاراستەقینەیاسیناریستێتورکیایێیێسەردەمئاشکەرادبیتوژڤیراددەیدەربازدبیت،ئانکۆببوچووناھندەکشرۆڤەکاران،دەسھەلاتدارێنتورکیایێدڤێتھەژمووناحۆکمرانیائیمبراتۆریەتاعوسمانیانویبکەنەڤەئەواکۆژسالا١٢٩٩ تاکۆ ١٩٢٣ بەردەوامبوو،لەورادخوازیتژناڤچائارامدەستپێبکەت .
وەسادیاردبیتکۆئەڤجارەئیمبراتوریەتاعوسمانیایانویلسەرچاربنەمایاندھێتەئاڤاکرن :- خوینوزمانوخاکوعەقلیەتاعوسمانیاکۆرەوشتێخۆسەپاندنێھەیە .
سەبارەتخوینێکۆبنەمایێئێکێیە،رەگەزپەرستیوسەپاندنابزۆرییاھێزیبھەمیرەنگێنخۆڤەڤیبنەمایێددەنەدیارکرن،ھەروەساپێداگریبۆچەسپاندنازمانێتورکیکۆبنەمایێدووێیە،ڤێراستیێئاشکەرادکەت .
دیسانجیوسیاسیاتورکیایێوجۆگرافیاخاکێویکۆبینەمایێسیێیە،خالەکاوەساگرنگەکۆنەشێینمیناسەردێرەکێبخەمەروو،لەورادبێژمبەرقەراربوونائاشتیێدناڤچادەریایارەشداودەریایاسپییاناڤینداوبگشتیدرۆژھەلاتاناڤیندا،گرێدایێبارێسیاسیولەشکەریێتورکیایێیەوئەڤەگرنگیاوەھاکاریگەرددەتەدەولەتاتورکیایێودەسھەلاتدارێنتورکیابباشیدیراسەتاڤیئێکێکریەودخوازنھەرچزویدەستبئاڤاکرنائیمبراتوریەتاعوسمانیایانویبکەن،ئەڤەژیبنەمایێسیێیێئاڤاکرنائیمبراتوریەتاعوسمانیایانویددەتەدیارکرن .
ھەروەسابنەمایێچارێئەوەھەیمەنەتاتورکیایێبھێزەکاسەرۆھەرێمیداکۆدەرھاڤێژێعەقلیەتاعوسمانیانەومایتێکرندکارۆبارێندەولەتووانناڤچێنکۆپێشترژێردەسھەلاتاعوسمانیادابین،دسیاسەتاژدەرڤەیاتورکیایێدارەنگڤەددتودیارەھێدیھێدیئەونیازەئاشکەرادبیت . * ماستر ب یاساگشتی *