مادێ ۱٤۰ ماددەکێ دەستوورێ عیراقێ یە کو ل ۱٥ چریا ئێکی لسالا ۲۰۰٥ خەلکێ عیراقێ دەنگ لسەر دای ،

یێ تایبەتە ب دەڤەرێن گووڕینێن دیموگرافی لێ هاتینە کرن لسەردەمێ رژێما بەعس لسالا ۱۹٦۸ هەتا ۲۰۰۳ ل کەرکووکێ و پارێزگەهێن مووسل و دیالا و سەلاحەدین ،

و پێتڤی بۆ هەتا الا ۲۰۰۷ بهێتە بجهـ ئینان بسێ قۆناغا ( تەتبیع و ئامار و ڕاپرسی ) ، لێ مخابن حکومەتێن ئێک لدیف ئێکێن عیراقێ بجهـ ئینانا وی فەرامۆش کر و لداویێ هندەک ئالیێن سیاسی یێن عیراقی ئەڤ ماددێ دستووری ب ماددەکێ مری دانا ژبەرکۆ دەمێ دیارکری بۆ بجهـ ئینانا وی بسەرڤە چۆیە و داخازیێن راستڤەکرنا دەستووری ژی بلند کرن .

کابینا بەرێ یا حکۆمەتا هەرێما کوردستانێ ژی بسەرۆکاتیا نێچیرڤان بارزانی بەردەوام داکۆکی لسەر دەستووری بوونا ڤی ماددەی دکر و دکرە بابەتێ سەرەکیێ دانۆستاندنێن دگەل حکومەتا عیراقێ .

پشتی هەلبژاردنا جەنابێ وی وەکی سەرۆکێ هەرێمێ مژارا ماددێ سەد و چل زێدەتر هاتە بەر بەحسا چونکی هەست پێ هاتە کرن کۆ دەولەتا عیراقێ نەڤێت ڤێ ماددەی جێبجێ بکەت .

ئەڤەژی بۆ کوردا جهێ مەترسیێ یە چۆنکی دەڤەرێن سنوورێ ماددێ سەد و چل ( دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێما کوردستانێ ) بۆ هەرێما کوردستانێ پرسەکا نەتەوی و نشتیمانی یە ، ڤەقەتیانا وان ل کوردستانێ مەترسیەکا مەزنە و ناهێتە قەبۆلکرا ،

چونکی ژلایێ دیرۆکی و جۆگراڤی و جڤاکی پشکەکا نەڤەقەتیایی نە ل کوردستانێ . دەسهەلاتدارێن عیراقێ ژی ڤێ چەندێ دزانن لەوما ژبلی فەرامۆشکرنا بجهـ ئینانا ڤی ماددەی ،

ب هزرەکا شۆینیانە هەوێن بەرفرەهــ و رێکخستی یێن دووبارە بعەرەبکرنا وان دەڤەرا دەست پێکرەڤە ، نەخاسمە پشتی روودانێن خیانەتکارانە یێن شازدێ ئکتۆبەرێ .

لێ بەرامبەر ڤێ سیاسەتا عیراقێ سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی ب سیاسەتەکا دبلۆماسی و نەرم سەرەدەری دگەل بابەتی کر ،

بابەتێ مادێ سەرد و چل د چارچۆڤێ عیراقێ دا دەرباز کر و دەستووریبوونا وی و مەترسیێن بجهـ نەئینانا وی گەهاندە سازیێن نیڤ دەولەتی ،

هەر وەکی بەری نهۆ نەتەوەیێن ئێکگرتی پرسا بجهـ ئینانا وی دگەل حکومەتا عیراقێ کریە مژارەک ، دهەمی کۆمبوون و سەرەدانێن خۆدا چ دگەل نۆنەرێن نەتەوەیێن ئێکگرتی یان ژی دگەل وەلاتان و دانۆستاندنێن لگەل عیراقێ تەکەزی رژدی لسەر ماددێ سەد و چل کریە .

ئەڤ داکۆکیا نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ لسەر ڤێ چەندێ و راکێشانا پشتەڤانیا وەڵاتێن بهێز و سازیێن نیڤ دەولەتی لسەر ڤی بابەتێ ژبلی کۆ نیشانێ خەمخۆری و دلسۆزیا وی یە بۆ ماف و بەرژەوەندێن خەلکێ کوردستانێ و بهێزکرنا وێ ،

نیشانا بلیمەتی و سەرکەفتنا وی یە دوارێ سیاسی و کارگێری دا و بۆیە کەسایەتیەکێ نیڤ دەولەتی و خودان پێگەهەکێ تایبەت .

بەری دوو رۆژان ژی دادگەها فیدرالا عیراقێ دەستووریبوونا ماددێ سەد و چل تەکەز کرەڤە و رێک ل دەنگ و داخازیێن عەرەبێن شوفینی ئەوێن ب ماددەکێ مری و دەم ب سەرداچوویی دزانی ڤەبری و تەکەزی لسەر بجهـ ئینانا وی کری ، نە بریارەکا هەروەیی بوو ،

بەلکی ژئەنجامێ گڤاشتنێن سازیێن نیڤ دەولەتی و وەڵاتێن دوستێن کوردانە و پشتەڤانیەکە بۆ سیاسەتا نێچیرڤان بارزانی ،

ئەگەر نە دڤان کاودانان دا ئەڤ دادگەها عیراقی ڤێ بریارێ د بەرژەوەندا هەرێما کوردستانێ دا نادەت ، چونکی پرانیا سازیێن عیراقی هاتینە سیاسی کرن و بێ لایەنێن سیاسیێن کاریگرێن عیراقێ کۆ پڕانیا وان دشۆفینی نە بەرامبەر هەرێما کوردستانی ، نەشێت ڤان ڕەنگە بریارا بدەت .

لێ ئەڤ ڕەنگە بریاریێن د بەرژەوەندا هەرێما کوردستانێ دا و گۆڕینا سیاسەت و رەفتارێن دەولەتا عیراقێ بەرامبەر کوردستانێ و پرسا مادێ ۱٤۰ یێن شۆفینی و دوژمنکارانە بۆ نەرم و میانڕەو ،

ژ ئەنجامێ کاریگەریا سیاسەت و دبلۆماسیەتا نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ یە ، و نیشانێن دەربازبوونا پرسا کوردستانێ یە یا سیاسی و ئابۆری و کارگێری بۆ قۆناغێن گەش و چەساندنا دەستووری د بەرژەوەندا خەلکێ کوردستانێ دا و دابینکرنا پشتەڤانیا جیهانی و نیڤ دەولەتی یە بۆ کوردستانێ .