نەتەوەیێن ئێکگرتى ئێکە ژ مەزنترین و کاریگەرترین رێکخراوێن جیهانى کو ل سەر بنەمایێن ئاشتى و ئاسایشا نیڤ دەولەتى ب تایبەت د قوناغەکێ دا هاتیە دامەزراندن کو جیهان هەمى توشى شەرێن خویناوى بویە، قوربانى و زەرەرمەندێن شەرێن جیهانى بەردەوام د زێدەبوونێ دا بوینە و کێشە و گرفتێن سیاسى و ئابورى و کومەلایەتى زور بلند بوینە و بابەتێ ئابورى و مافێ مروڤى د مەترسیەکا زور مەزن دا بوینە و روژ بو روژێ چەک بەرەف زێدەبونێ ڤە چویە و ژیان ب گشتى ل بن هێرشێن وەلاتێن بهێز بوینە لەورا د دەمەکى دا ئەڤ رێکخراوە هاتیە دروست کرن کو ل سەر هەمى ئاستان ئاشتى و ئاسایشا نیف دەولەتى ب پارێزیت، راستە بەرى دروست بوونا وێ جڤاتا گەلان (عصبە الامم) هەبویە بەلێ ژ ئەنجامێ ڤەکێشانا چەند وەلاتان ژ ئەڤێ جڤاتێ رولێ وێ لاواز بویە و نەشیایە وەکو پێویست رولێ خو ب گێریت.
چەندین کێشە و گرفتێن نیڤ دەولەتى ژلایێ نەتەوەیێن ئێکگرتى ڤە ل سەر تەوەرێن سیاسى و لەشکەرى هاتینە چارەسەرکرن چونکە وەکو رێکخرواەکا نیڤ بژیوان کارێ خو ئەنجام ددەت و راپورتێن وێ یان بریارێن وێ د پێگیرن بو وەلاتێن ئەندام نەخاسمە دەمێ ئێک ژ جڤاتێن وێ ب ناڤێ (جڤاتا ئێمناهیێ) بریارا بدەت پێویستە ئەو بریار بهێنە جێبەجێ کرن..
بو جارا ئێکێ نەتەوەیێن ئێکگرتى د کەیسەکێ دا (تدخل دولى) کریە ل بن ناڤێ (تدخل الانسانی) ئەوژى لسەر کوچا ملیونى یا (کوردان) بویە ل بوهارا سالا (1991)ـێ و بریارا ژمارە (668) بو دروست کرنا دەڤەرەکا ئارام هاتیە دان، ئەڤە ئێکەم جار بویە بریارەکا ب ئەڤى رەنگى دەربکەڤیت و زوربەیى وەلاتێن ئەندام دگەل دانا ئەڤێ بریارێ بوینە.
ژبەر گرنگیا رولێ ئەڤێ رێکخراوا جیهانى سەروک وەزیرێن هەرێما کوردستانێ ب رێکا ئەوێ ناما ل چەند روژێن بوورى بو (نەتەوێن ئێکگرتى) هنارتى دەرگەهەکێ باش لێدایە بو چارەسەرکرنا پرسێن هەلاویستى دناڤبەرا حکومەتێن (بەغدا و هەرێمێ) دا و ناڤەرواکا ئەڤێ نامێ پتر ژ رامانەکێ هەیە، وەکو ل خوارێ دیار:
نیاز پاکیا هەرێما کوردستانێ بویە بو چارەسەر کرنا پرسگرێکێن دناڤبەرا هەردوو حکومەتان دا ب رێکێن ئاشتیانە و دویر ژ بکارئینانا هێزێ.
بەشدارکرنا لایەنێ سیێ وەکو بژیڤانێ نیڤ دەولەتى بێى سەپاندنا هەر هزر یان پروژەکێ تاک رەوانە ژلایێ چ حکومەتان ڤە.
نەهێلانا زێدەبونا قوربانیێن مروڤایەتى بو مەرمێن سیاسى و نەتەوەیى.
خالا ژ هەمیێ گرنگنتر ئەوە بەشداربوونا رێکخرواەکا جیهانێ یە بو ئەنجام دان وئێک لاکرنا ئەڤان پرسان چونکە نوکە رەوشا روژهەلاتا ناڤەراست د چەندین گورانکاریێن دژوار دا دەرباز دبیت.
پەیاما سەروک وەزیران چەندین نامێن دى بخوڤە دگریت ژوانا گرنگى دان ب پرسێن مروڤى ئانکو ئاستى گەشەپێدانا تاکێ کورد ب رێکا دەستنیشان کرنا نوینەرەکێ نەتەوەیێن ئێکگرتى بو کاروبارێن مروڤى چونکە مە ل هەرێما کوردستانێ د ئەڤى بیاڤى دا پێدڤیەکا زور ب بابەتێن گەشەپێدانا مروڤى هەیە ژبەر ئەوان زیان و رویدانێن دناف مەدا دروست بوین نەخاسمە ل دمێ قوناغێن بوورى ژ وانا شەرێن ل سەر هەرێما کوردستانێ هاتینە سەپاندن.
ژلایەکێ دى ڤە ئەو کریارێن روژانە یێن دژى خەلکێ کوردستانێ دهێنە ئەنجام دان ل دەڤەرێن ماددێ (140) و داخواز کرنا سەروک وەزیران بو دەستنیشان کرنا نوینەرەکێ نەتەوەیێن ئیکگرتێ بو جێبەجێ کرنا مادێ (140) نامەکا ئاشتیانەیە و جدیەتا هەرێمێ دیار دکەت بو جێبەجێ کرنا ئەڤى مادەى ب رێکێن ئاشتیانە و دویر ژ سەپاندنا سیاسەتا دیڤاکتو یانژى سپاندنا سیاسەتا نەتەوەیى یان مەزهبى ل سەر خەلکێ ئەڤان دەڤەران نەخاسمە هژمارەکا پێرابونێن زور خراب دژى خەلکێ کورد ل ئەڤان دەڤەران هەبوینە و ئەڤە ژى هەمى دژى بنەمایێن مافێ مروڤى و وان بنەمایا بوینە یێن نەتەوەیێن ئێکگرتى پێ هاتیە دروست کرن.
ئەڤە نامەیەکە بو هەمى وەلاتێن دونیایێ کو هەرێما کوردستانێ هەرێمەکا ئارامە و پێویستە دان ب هەمى سیستەم و دام و دەزگەهێن ئەڤێ هەرێمێ بهێتە دان چونکە ژ هەمى لایەکى ڤە ئەو گەشەیا ل کوردستانێ دروست بوى ژ هەمى دەڤەرێن دى یێن عێراقێ باشتر بویە و نامەکە کو فیدرالیزم دڤێت وەکو خو بهێتە جێبەجێ کرن نەک ببیتە خالا ناکوکیان چونکە پترى ژ هەشتێ ژ سەدێ خەلکێ عێراقێ دەنگ ب ئەڤى سیستەمى دایە.
ئەڤێ نامێ دوبارە کر کو هەرێما کوردستانێ هەر دەمەکى یا ئامادەیە ب رێکێن ئاشتیانە و دویر ژ سیاسەتا هێزێ چارەسەریا کێشەیێن دناڤبەرا هەردوو حکومەتان دا بکەت.