کلتۆرێ پێکڤە ژیانا ئۆل و ئەتن و نەتەوان دناڤ جڤاکێ کوردستانێ بوویە کلتۆر و ب درێژاھیا دیرۆکێ خەلکێ کوردستانێ ئەڤ کلتۆرە پاراستیە ، د زۆر گوند و دەڤەرێن کوردستانێ ئایینێن جودا جودا بێ ئاریشە و ب برایەتی پێکڤە ژیانە و پشکداری د ھەلکەفت و جەژنێن ئێکدوو کریە ، زۆر جاران کەسێن ئایین پەرێسێن جودا جودا پێکڤە گەریانە و مرۆڤی ب زمان و دیالیکت و جلو بەرگا ژێک جودا نەکرینە .
ھەرچەندە رۆژانە دبینین و مە گوە لێ دبیت ل دناڤ جڤاکێن دەوبوبەرێن ھەرێما کوردستانێ و لسەر ئاستێن بلندێن ئایینی . دژبەریا ئایینێن دیتر دھێتە کرن و لسەر جوداھیا ئایینی خەلکەک دھێتە کوشتن و دەربدەرکرن .
راستە زۆرینەیا ھەرە زۆرا خەلکێ خەرێما کوردستانێ موسلمانن ، لێ موسلمانێن ھەرێما کوردستانێ نەکەفتینە بن وێ توند ڕەویا ل ژمارەکا زۆرا وەلاتێن موسلمانا سەرھەلدای ، مینا بەشێن دیتر یێن عیراقێ یا ل ئیران و یەمەن و سووریا و لبنان و ... ھتد .
حیکمەتا ڤێ چەندێ ژی بۆ سیاسەتا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب سەرۆکاتیا دەولەتمەدار نێچیرڤان بارزانی دزڤریت ، چونکی جەنابێ وی بەردەوامی دایە وی کلتوورێ پێکڤە ژیانا ئۆلی و مەزھەبی و نەتەوی یا جڤاکێ کوردستانێ ھەر د کەڤندا . دبین جەنابێ وی چ راستەو خۆ یان د رێکا نوونەر و بەیانناما ، پشکداریێ د ھەلکەفتێن ئایینی و جڤاکی یێن ئایینێن دیتر ژی دکەت یێن نە موسلمان ، مینا ئێزدی و مەسیحی و یێن دیتر .
ڤەکرنا نڤیسینگەھەکا تایبەت یا جەنابێ وی بۆ رزگارکرنا برایێن ئێزدی یێن بن دەستێ تیرۆرستێن داعش و ھەتا نھو بھزاران ھاتینە رزگارکرن و پارەیەکێ ھەرە زۆر ژی لێ ھاتیە خەرجکرن و نە تنێ د ئازادن بۆ ئەنجامدانا مەراسیمێن خۆ یێ، ئایینی لێ پارێزڤانی و پشتەڤانیەکا باش ژێ لێ دھێتەکرن .
ھەر وەھا برایێن مەسیحی ب ئازادی رێورەسمێن خۆ ئەنجام ددەت و لسەر ئاستێن بلند ژی یێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ دگەل پشکدار دبن و ھژمارەکا زۆرا وان ژی ل ھەرێما کوردستانێ ھاتینە پاراستن کۆ ژبەر تۆند ڕەویێ دەربدەر بوونە .
دبن سیبەرا دەسھەلاداریا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ تاکێن کورد ھەردەم رێزێ ل ئایین و ھزرێن دیتر دگریت و ھەتا نھو مە نەزانی یە ،
لسەر ھزرا ئایینی تەعدا ل کەسەکی ھاتبیتە کرن ، یان ژی ئایینەک ھاتبیتە سەپاندن .
ھەبوونا رێڤەبەری یان نوونەرێن ئایینێن دیتر ل وەزارەتا ئەوقاف و کاروبارێن ئایینی ل حکومەتا ھەرێما کووردستانێ خۆ بخۆ رێزگرتنە ل ئازادیا ئایینی .
ھەرچەندە ب ھاتنا سەرێ سالا نوو یا زایینی ،
موفتیێ عیراقێ ب گۆنەھبارکرنا پشکدارێن ئاھەنگێن سەرێ ساڵێ و پیرۆزباھیکرنا برایێن مەسیحی بڤێ ھەلکەفتێ ، ئێکەم جارە ھەردوو مەزھەبێن سنی و شیعی ل عیراقێ کۆم دکەت ، لێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ د رێکا وەزارەتا ئەوقاف و کاروبارێن ئایینی نە تنێ ئەو فەتوا ماندەلکر بەلکی ب رەفتارێن داعشی لقەلەم دا و داخاز کر رێکارێن یاسایی لھەمبەر بھێنە کرن .
ئەڤە بەلگەھەکێ دیترە کۆ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب سیاسەتا نێچیرڤان بارزانی گرنگیەکا مەزن ددەتە وارێ پێکڤە ژیانێ و ئازادریا ھزر و بیر و ئایینان و وەکی کلتوور دبینیت .
برەنگەکێ گشتی حکومەتا ھەرێما کوردستانێ پێکڤە ژیانا ئایینی و نەتەوی و مەزھەبی و ئێکتر قەبۆلکرنێ دناڤ خەلکێ کوردستانێ کریە تابلۆیەکێ جوانێ ھونەری یێ جڤاکێ کوردستانێ و نێچیرڤان بارزانی پارێزڤانیێ لێ دکەت و بەردەوام نووژەن دکەتە ڤە .