باشوور و رۆژ ئاڤایێ کوردستانێ کەتنە د دوو ئەزمۆنێن سیاسی و کارگێری دا ، لدەمێ شەرێ کەنداڤێ دوویێ یێ ھەڤپەیمانان دژی رژێما دکتاتۆریا عیراقێ ، پشتی عیراقێ وەلاتێ کووێتی داگیر کری ل سالا ١٩٩٠ ، دەرفەتەکا زێرین بۆ خەلکێ باشوورێ کوردستانێ ھاتە پێش و خەلکێ باشوورێ کوردستانێ ل سەرەتایا ئادارا سالا ١٩٩١ سەرھەلدانەکا جەماوەریا سەرتاسەری بەرپا کر ، ژبەر ھەبوونا سەرکردایەتیەکا ئێکگرتی یا ھێز و ئالیێن سیاسی بن سیبەرا بەرەیێ کوردستانی ب سەرۆکاتی و رێنمایی یێن سەرۆک بارزانی و بلند بوونا ھەستا نەتەوی یا خەلکی و حەزا وان بۆ ئازادی و رزگاریێ ڤێ سەرھەلدانێ سەرگرت و ھاتە رێکخستن ، ژلایەکێ دیتر سەرکردایەتیا بەرەیێ کوردستانی ب رێنمایی یێن سەرۆک بارزانی ڤالاھیا کارگێری پڕ کر و ئێکرێزیا ھێز و ئالیان پاراست و ب پێشنیارا سەرۆک بارزانی ھەلبژارتن ھاتنە کرن و حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ھاتە ئاڤاکرن .
سەرەرای ھەبوونا رەوشەکا دژوار یا ئابووری و سیاسی و جڤاکی ل ھەرێما کوردستانێ و ھەولێن وەلاتێن ھەرێمی بۆ ژناڤبرنا ڤێ ئەمۆنا ھەرێما کوردستانێ .
سەرکردایەتیا سیاسی یا کوردستانێ ، ب پاراستنا ئێکرێزیا ھێز و ئالیێن سیاسی و بلند راگرتنا بەرژەوەندێن نەتەوی و نشتیمانی لسەر بەرژەوەندێن پارتایەتی ، ھەرێما کوردستانێ قۆناغێن دژوار بڕین و بسەر ئاستەنگان زاڵ بوو و ئەڤ ئازادیە راگرت و قۆناغ ب قۆناغ پێشڤەبر ، ھەتا شەرێ ئازادیا عیراقێ و دژناڤبرنا رژێما دکتاتۆیا سەردامی لسالا ٢٠٠٣ و ب دەستووریکرنا ھەرێما کوردستانێ دناڤ عیراقا فیدرال دا .
سەرەرای ھەبوونا ئاستەنگ و ئاریشەیێن دژوار ، جھێ پسیارێ یە ئەرێ بۆچی ھەرێما کوردستانێ خۆ راگرت و پێشڤە چوو ..؟
ڕەنگە خەلکەک ڤێ خۆراگریێ و پێشڤەچوونێ ب گاڤەکا نۆرمال ببینت ، لێ د بنەڕەت دا ئەڤ خۆراگریە حیکەمەتە ھەری مەزنە ، ھێڤێنێ وێ ژی دووربینا سیاسەت و خەمخۆریا سەرۆک بارزانی و پارتی دیمکراتی کوردستانە بۆ پرسێن نەتەوی و بەرژەوەندێن گشتی یێن خەلکێ کوردستانێ ، چونکی پارتی ستوونا ڤێ راگریێ و رێڤەبرنا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ یە ھەتا نھو .
د پرانیا کابینێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکاتی کریە و سەرۆکێ حکومەتێ ھەڤسەنگی و ئێک رێزیا ئالیێن سیاسی پاراستی یە و دەرفەت دایە بچوکترین حزبا کوردستانێ پشکداریێ د رێڤەبرنا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ بکەت و حکومەت کریە سازیەکا خورت بۆ پاراستنا ئێک رێزیێ و ئاڤەدانیێ و پێشڤەچوونێن جڤاکی و ئابووری و رەوشەنبیری .
ژ ئالیێ دبلۆماسی ژی ، ھەڕێما کوردستانێ شیا خۆ دگەل ڕەوش و سەردەمی بگونجینیت و حکومەتا ھەڕێما کوردستانێ بسەرۆکاتیا نێچیرڤان بارزانی ، ب پەیوەندیێن خورت دگەل وەڵاتێن ھەڕێمی و جیھانی بەرژەوەندێن ھەرێمێ ب پارێزیت و بەرژەوەندێن وەڵاتان دگەل بەرژەوەندێن ھەرێمێ تێکەل بکەت .
شیا وەلاتێن نەیار بکەتە دۆست و ب دبلۆماسیەتەکا سەرکەفتی بەرژەوەندێن نەتەوی و نشتیمانی ب پارێزیت .
ڤێ سیاسەتا سەرکەفتیا دەرەکی و نافخۆیی یا نێچیرڤان بارزانی ، ستۆنێن مۆکۆم یێن دەولەتدایێ ژلایێ سیاسی و ئابۆری و کارگێری و جڤاکی بلند و پۆلایین کرن و ھەرێم ل مەنترین و دژوارتین قۆناغ دەرباز کر ، چ بەری ھەرفاندنا رژێما سەدامی یان پشتی وێ .
پاراستن و دابینکرنا مافێن خەلکێ کوردستانێ د دەستوورێ ھەردەمیێ عیراقێ دا ، ئێکە ژ وان سەرکەفتنا ، ھەروەسا ڤەکرنا کونسلخانەیێن زێدەتر سیھـ وەڵاتان ل ھەڕێما کوردستانێ و نوونەرایەتیێن ھەڕێمێ ژی ل ژمارەکا وەلاتێن جیھانێ .