چارده نوونه‌ر
کارزان فەقێ
كورد پشتى سالا 1991 بووینه كاراكته‌ره‌كێ گرنگ ل ده‌ڤه‌رێ، ئیدى كورد بوونه خوه‌دان هێز و ب وێ هێزى شیان خوه ل به‌ر گه‌له‌ك گه‌فان بگرن، لێ ئه‌ڤه هه‌موو به‌س نه‌بوو كو قه‌واره‌یێ هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو خوه بمینیت و گه‌لێ كوردستانێ مه‌ترسیێن نه‌یارێن كورد ل بیرا خوه ببه‌ن، له‌ورا ژبلى هندێ ب وێ ئارامیا ل هه‌رێما كوردستانێ دروستكرى، سه‌رنجا گه‌له‌ك وه‌لاتان راكێشان وه‌به‌رهێنانێ ل ڤێرێ بكه‌ن، پاشان بوونه خوه‌دان كونسولخانه و نوونه‌راتى ل هه‌ولێرێ، حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ر بهندێ نه راوه‌ستا هه‌ول دا ل هه‌موو وان وه‌لاتێن زلهێز و دۆستێن كوردان، نوونه‌راتیێن حكومه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌كه‌ت كو ئه‌ڤه ژى هه‌موو سه‌ر ب فه‌رمانگه‌ها په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌یێن هه‌رێما كوردستانێ نه، نها دڤێت ئه‌م بگه‌هێنه وێ راستییێ كو نوونه‌راتیێن حكومه‌تا هه‌رێمێ ل وه‌لاتێن بیانى وه‌كو سه‌ربازێن به‌رزه‌نه، چوونكى ده‌رئه‌نجامێ كار و كریارێن وان گه‌له‌ك ب باشی ل هه‌رێمێ ددیار و كاریگه‌رن، لێ ناڤ و ناسناڤێ وان نوونه‌ران به‌رزه‌نه و كه‌س نزانیت خزمه‌تا وان چیه؟ ئه‌ركێ وان ل وه‌لاتێن بیانى چیه؟، ئه‌رێ تنێ په‌یوه‌ندیا دۆستینیا كوردان ل گه‌ل وان وه‌لاتان ب هێز دكه‌ن یان هنده‌ك ئه‌ركێن دى هه‌یه كو خه‌لكێ كوردستانێ ژێ مفا دار دبن؟ ئه‌ڤه ئه‌و پرسیارن كو مه دگه‌هینن وێ راستیێ كو نوونه‌راتیێن حكومه‌تا هه‌رێمێ ل وه‌لاتێن بیانى دوو ئه‌ركێن گه‌له‌ك گرنگ دبینن، ئه‌و ب رێڤه‌برن و ئاسانكارى كرن ژ بۆ وان كوردێن ل وه‌لاتنێن بیانى كۆچبه‌رن، دڤێ خالێ دا ئه‌و نوونه‌راتى وه‌كو پارێزه‌ره‌كێنه بۆ خه‌لكێ كوردستانێ و هه‌روه‌سا بووینه ئامرازه‌كێ ب هێز دناڤبه‌را حكومه‌تێن وان وه‌لاتان و كوچبه‌رێن كورد. هه‌روه‌سا ژلایه‌كێ دى ڤه ئالاڤه‌كێ دانه‌نیاسینا هه‌رێما كوردستانێ نه ب حكومه‌ت و خه‌لكێ وه‌لاتێن بیانى، د ڤێرێ دا به‌رهه‌م و ئه‌نجامێن گه‌له‌ك باش هه‌بووینه و بووینه ئه‌گه‌رێ هندێ به‌رێ ب ده‌هان سیاسه‌تڤان و نڤێسه‌ر و رێكخراوێن بیانى بده‌نه هه‌رێما كوردستانێ، د پرسێن مرۆڤى دا ژى ئه‌و رێكخرا رۆلێن خوه دیتینه، هه‌روه‌سا دبیاڤێ په‌روه‌دێ و چاڤدێرێ ژى گه‌له‌ك شاره‌زا و پسپۆر ب رێكا وان نوونه‌راتییان هاتینه هه‌رێما كوردستانێ و شیاینه سیسته‌مێ په‌روه‌ر‌دا هه‌رێمێ د ئاسته‌كێ باش و پێدڤى دا رابگرن سه‌ره‌راى هه‌موو تێبینیان، د خورتكرن و ڤه‌كرنا ڤان نوونه‌راتیان نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رۆله‌كێ دیار و به‌رچاڤ هه‌بوویه شیایه پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ و گرنگیا ژبۆ وان وه‌لاتان بده‌ته دیاركرن. نها حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل 14 وه‌لاتێن بیانى نوونه‌راتى هه‌یه.
• نوونه‌راتێن هه‌رێما كوردستانێ ل وه‌لاتێن بیانى:
نوونه‌راتییا حكومه‌تا هه‌رێمێ ل ئەڵمانیا
نوونه‌راتییا حكومه‌تا هه‌رێمێ ل ئەمریکا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلئوسترالیا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلئیتاڵیا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلئیسپانیا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلئێران
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلبەریتانیا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلفەڕەنسا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلسوید
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلسویسرا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلڕوسیا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلنەمسا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلپۆڵەندا
نوونەراتییاحکومەتاھەرێمێلیەکێتیئەوروپا
• ژ ئه‌ركێن وان یێن سه‌ره‌كى ئه‌ڤه‌نه:
1- ب هێزكرنا په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل جڤاكێ ناڤده‌وله‌تى
2- بهێزكرنا په‌یوه‌ندیێن بازرگانى و وه‌به‌رهێنان و گه‌شتیارى و دامه‌زراوه‌یی ل گه‌ل وه‌لاتێن ده‌رڤه
3- هه‌ماهه‌نگیا وان ل گه‌ل كونسولخانێن وه‌لاتێن بیانى
4- رێكخستنا سه‌ردانێن فه‌رمى یێن شاندێن بازرگانى و سیاسى یێن بیانى بۆ هه‌رێما كوردستانێ
5- رێكخستن و پشته‌ڤانیكرنا وان چالاكیان كو دبینه ئه‌گه‌رێ پێشڤه‌برنا پێگه‌ها هه‌رێما كوردستانێ ل وه‌لاتێن ده‌رڤه
6- هه‌ماهه‌نگى و رێكخستنا په‌یوه‌ندیێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌یا ئیراقێ و بالیۆزخانه‌یێن وێ ل وه‌لاتێن بیانى
7- هه‌ماهه‌نگى و پشته‌ڤانیكرنا وان چالاكییان كو دێ هاریكاربن بۆ بهێزكرنا پێگه‌ها هه‌رێما كوردستانێ ل ده‌رڤه
8- هه‌ماهه‌نگى دناڤبه‌را دامه‌زراوێن حكومه‌تا هه‌رێمێ و جڤاكا نڤێده‌وله‌تى
9- پێشكه‌شكرنا خزمه‌تگۆزاریێن یاسایى و راسته‌ڤه‌كرنا به‌لگه‌نامان بۆ وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ل وه‌لاتێن ده‌رڤه
