گومان تێدا نینە ئەزمونا دیموکراسى ل هەرێما کوردستانێ ئەزمونەک نوى و تازەیە ئەگەر ئەم بەراوردیێ دگەل وەلاتێن دیێن دونیایێ بکەن کو هەرئێک ژوان وەلاتان سەربورەک مەزن و درێژ هەیە دگەل دیموکراسیەتێ و دیموکراسیەت ل زوربەیێ وەلاتێن روژئاڤا ژ تێگەهەک تیورى بویە کەلتور و بویە بەشەک ژ ژیانا روژانە یا خەلکێ وان وەلاتان بەلێ ب مخاینى ڤە دبێژم ل روژهەلاتا ناڤەراست ب گشتى دیموکراسیەت بتنێ دورشمەک بریقەدارە دهێتە بکارئینان ژبلى ئەزمونا تاکانە یا هندەک وەلاتان ئەم نەشێن دیاربکەن کو دیموکراسیەت لڤێ دەڤەرێ هەیە و گومان تێدا نینە هەرێما کوردستانێ ژى بەشەکە ژ جغرافیا سیاسى یا فێ دەڤەرێ .
ل زونا کەسک دیموکراسیەت ل چەند خالاندا دهێتە دیتن و ئاراستەکرن ژوانا (هێرش کرنا لسەر لایەنێن سیاسى و سەنگەر گوهورینا حزبى هەلبژارتنێن بێ بنەما ئازادەیکا بەرەلایێ و بەرەلایا دەست چێگرى) چونکە نە ماڤێ مروڤى وەکو پێویست سەنگا وبەهایێ خو هەیە نەژى یاسا سەروەرە لڤێ زونێ و دەست هەلاتا کەسان ژ یا حزبان ژى بهێزترە و ئەگەر یاسا سەروەر با نوکە پلان دارێژەرێن 16 ئکتوبەرێ لپشت شفشێن زیندانێ دا بوینە و نەژى رادەستکرنا دەست هەلاتێ وەکو پێدڤى یە و نەژى ئەنجامێن هەلبژارتنان گرنگیا خو هەنە چونکە بەرى هەلبژارتن ب دوماهیک بهێن ئەنجام دهێنە رەتکرن یا نژى باشترین دیموکراسیەت گوتنا بەرێز (مەلابختیار) بویە دەمێ دبێژیت ئێکەتى ئێک کورسیک ژى ببت هەر ئێکەتیە و کەفێن بەردەوامیا دەست هەلاتا ئێکەتیێ دکت یانژى ئەو کادرێن روژانە ب کراسەکێ خو دخەملینن جار ئێکەتى جار ژى هاوپەیمانیى و چار ژى گوران وبەردوام ژى دژە پارتى دەمێ ل راگەهاندنا خویا حزبى دا ئاماژە دنە شەرعەیەتا شورەشگیر بو حوکمرانیێ ل هەرێما کوردستانێ و دگەل سیستەمێ فیفتى فیفتى کار دکن یان وان رەوشەنبیرێن هەلویست وپرنسیپێن وان بو دهێنە دورست کرن دژى پارتى، دیموکراسیەت ب هەمى رامانێن خوڤە دهێتە پێشل کرن لڤێ زونێ .
ئەگەر شەرعیەتا شورەشگێر پێڤەرێ حزبەکا سیاسى بیت رامانا وێ ئەو هەلبژارتن و رایا خەلکى وبەشداریا لایەنێن سیاسى ل هەلبژارتنا چ بەهایێ خو نینە و پێدڤى ناکت ماندى بوون و مەزاختێن زێدە ل هەلبژارتنان بهێنە کرن ل کوردستانێ بهێنە کرن وى دەمى ژى ئەڤان لایەنێن سیاسى ئەو شەرعیەت نینە ئەڤا کو بناڤێ شەرعیەتا شورەشێ دئاخفن چونکە هەر ئەو لایەن بوینە دژى شورەشێ و بوینە داردەستێ رژێمێن ئێک لدیڤ ئێک ل دەڤەرێ بو هەلوەشاندنا هیڤێن خەلکێ شورەشگێر و دیسان مێژویا وان د سەلمینت کو بتنێ ئەوان شەرعیەتا داردەستان وەرگریتە نەک شەرعیەتا شورەشێ لەورا نابیت لایەنێن سیاسى ل کوردستانێ بکەفن لبن باندور ئەڤان هزرێن توزێ گرتى بەلکو دڤێت ئیدى رێز ل دەنگ رایا خەلکى بهێتە گرتن ل سالا 1992 ئەگەر ئەوان لایەنان دان ب شکەستنا خو ئینابان نوکە مللەتێ کورد ل قوناغەکا دى یا گەشەیا سیاسى بویە و نە شەرێ برا گوژیێ دورست دبو و نەژى دیموکراسیەت دکەفتە لبن گومانێ دا ل کوردستانێ و هەر لایەنەکێ لڤێ قوناغێ ئەڤى تێگەهى تێک بدەت و رایا خەلکى بێ بەها بکەت دڤێت لایەنێن دى قەبیل نەکن و ئیکى ئەزمونا مەژى وەکو مللەت بچیتە رێزا وان مللەتێن دیموکراسیەت تێدا بویە کەلتور و قوناغا ئەڤرو ژى دخاستە هندێ کو ژلایێ کەلتورێ دیمورکاسى ڤە ئەم زەنگین ببن و رولێ دام و دەزگەهێن هەرێما کوردستانێ کارابن و فەلسەفا سیاسى ل کوردستانێ ل خالەکێ نەراوەست مەترسى لسەر دیموکراسیەتێ دورست ببت و بو پێک ئینانا کابینا داهاتى ل کوردستانێ پێدڤى یە ژ قەبارێ هەر لایەنەکێ سیاسى زیاتر چ پوست بو نەهێنە دان تاکو ئیدى هەمى لاینێن سیاسى هەست ب دادپەروەریا سیاسى بکەن ل کوردستانێ و بەشداریا راستەقینە ل وێ چەندێ دا یە هەر لایەنەک لگور سەنگا خو پوستان وەربگریت نە لخو سەپاندنێ دایە و نابیت چ لایەن رەوشا سیاسى بخو ب دەلیڤە بزانن بو سەپاندنا هێزا خو ئەوا بناڤ شەرعیەتا شورەشگێرى چونکە ئەزمونا دیموکراسى ل کوردستانێ نوکە لبن چاڤدێریا نەتەوەیێن ئیکگرتى و وەلاتێن زل هێزا دایە . .