پارتی‮ ‬ئەو قوتابخانە هزری و نەتەوەییە كە ‬هەركاتێك لەسەركەوتن نزیك ببێتەوە،‮ ‬بەدەیان پیلانگێڕی‮ ‬ناوەخۆ و دەرەوەی‮ ‬بۆ دەنێنەوە و كۆسپ و تەگەری‮ ‬بۆ سازدەكەن،‮ ‬چونكە تاكە حزبە لەسەرەتای‮ ‬درووستبوونی‮ ‬تاكو ئەمڕۆ هەم لەپێشەنگە و هەم وازی‮ ‬لە هزری‮ ‬درووستبوونی‮ ‬دەوڵەت نەهیناوە،‮ ‬بۆیە بەردەوام بۆتە نیشانەی‮ ‬دوژمنان‮. بەڵام پارتی‮ ‬كاتی پیلانگێری هیچ كاتێ دەستەو ئەژنۆ نەوەستاوە و هەمیشە خۆی‮ ‬ئامادە دەكاتەوە و سەر لەنوێ دەست پێدەكاتەوە،‮ ‬بۆ نموونە لە‮ ‬1946 حزبی‮ ‬خۆی‮ ‬ڕاگەیاند و لە‮ ‬1947 بەپیلانگێڕی‮ ‬سێ وڵات بەپارە و سەروەت و سامان و ئیمتیازاتی‮ ‬كەسی‮ ‬ویستیان خواست و داواكانی‮ ‬مستەفا بارزانی دەستەمۆی‮ ‬بكەن‮ ‬،‮ ‬بەڵام بارزانی‮ ‬نەمر قەبوڵی‮ ‬نەكرد و لەنێوان سنوری‮ ‬هەرسێ وڵاتی‮ ‬دووژمن خۆی‮ ‬و‮ ‬516 هەڤاڵی‮ ‬لە داستانێكی‮ ‬شۆرشگێڕی‮ ‬بەرخودانی‮ ‬كەم وێنەدا خۆیان گەیاندە سنوری‮ ‬یەكێتی‮ ‬سۆڤیەتی‮ ‬جاران و لە‮ ‬ڕووباری‮ ‬ئاڕاس پەڕیەوە چۆكیان نەدا بە هیواو ئاواتەكانی‮ ‬شۆڕش و پارتی‮ ‬و خەڵكی‮ ‬كوردستان،‮ ‬تا ساڵی‮ ‬1958 كاتێك‮ ‬ڕژێمی‮ ‬پاشایەتی‮ ‬ڕووخا بە كودەتا و بەكوشتنی‮ ‬مەلیك فەیسەڵی‮ ‬دووەم لەلایەن عەبدولكەریم قاسم و حوكمی‮ ‬كۆماری‮ ‬لە عێراق راگەیەنرا،‮ ‬ئەگەر چی‮ ‬بارزانی‮ ‬بەهۆی‮ ‬دژایەتی‮ ‬عیراق و وڵاتانی‮ ‬تر كوردستانی‮ ‬جێهێشت بوو،‮ ‬بەڵام دوای‮ ‬11 ساڵ هەر لەسەر داوای‮ ‬حكومەتی‮ ‬عێڕاق گەڕایەوە و‮ ‬3 ساڵ پارتی‮ ‬بەشداری‮ ‬حكومەتی‮ ‬قاسمیان كرد و زۆر هاوڕا و هاوكاری‮ ‬یەكتری‮ ‬بوون،‮ ‬بەڵام كە كار گەیشتە ئەوەی‮ ‬كەوا پارتی‮ ‬هیواو ئاواتەكانی‮ ‬كورد دەستەبر بكات،‮ ‬دیسان بارودۆخی‮ ‬حكومەتی‮ ‬بەغدا و كوردستان تێكچوو و دەسەڵاتی‮ ‬بەغدا دیسان كەوتەوە پیلان گێڕی‮ ‬دژی‮ ‬پارتی‮ ‬و مافەكانی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان.دیسان پەیوەندی‮ ‬و شەراكەتی‮ ‬كوردستان و حكومەتی‮ ‬بەغدا تێك چوو،‮ ‬ناچار مستەفا بارزانی شاخەكانی‮ ‬هەڵبژاردەوە بۆ داكۆكی‮ ‬كردن لە مافەكانی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستان.‮ ‬ بە پێداچوونەوەی‮ ‬قۆناغەكانی‮ ‬سەرەتای‮ ‬دامەزراندنی‮ ‬پارتی‮ ‬و تاكو ئێستا بینیمان كە تەنها پارتی‮ ‬بۆتە ئامانجی‮ ‬دوژمن و داگیركەران ئەمەش ئەوە دەسەلمێنێت كەوا پارتی‮ ‬حزبێكی‮ ‬جەماوەرییە و خوازیاری‮ ‬مافی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستانە بە هەموو چین و توێژ و نەتەوە و ئاین و ئاینزاكانەوە،‮ ‬بۆیە بەردەوام بۆتە ئامانجی‮ ‬دوژمن و داگیركەرانی‮ ‬كوردستان و‮ كۆیلەكانیان ‬هەركاتێك دوژمنان دەستیان نەگاتەپارتی،‮ ‬ئەوا هەوڵدەدەن‮ ‬لەڕێگای‮ ‬خیانەتی‮ ‬حزبێك‮ ‬یان لایەنێك‮ ‬یاخود‮ تاقمێك‮ ‬ئەجندای‮ ‬خۆیان جێبەجێ دەكەن بۆ ئەوەی‮ ‬كۆسپ و رێگری‮ ‬لە خەبات و داوا رەواكانی‮ ‬پارتی‮ ‬بكەن.بەڵام هێز وگەورەیی‮ ‬پارتی‮ ‬لەوەدایە و مێژوو سەلماندوویەتی‮ ‬كەهەر لەسەرەتای‮ ‬حوكمی‮ ‬عێراق كاتێك بریتانیەكان لەعێراق كشانەوە تاكو ئەمڕۆ حكومەت و كەس و لایەنە دژە پارتی‮ ‬ئاساریشیان نەماوە،‮ ‬وەك مەلیك فەیسەڵی‮ ‬یەكەم و مەلیك‮ ‬غازی‮ ‬و مەلیك فەیسەڵی‮ ‬دووەم و عەبدولكەریم قاسم و عەبدولسەلام عارف و عەبدول‮‬ڕەحمان عارف و ئەحمەد حەسەن بەكر و سەدام حوسێن و هەر بنەماڵە و حزبێكیش هیچ وجودێكیان نەماوە،‮ ‬لەبەرامبەردا پارتی‮ ‬لەساڵی‮ ‬1946 درووست بووە تاكو ئەمڕۆ هەر حزبی‮ ‬یەكەمە و بنەماڵەی‮ ‬بارزانیش هەر وەك خۆیان رابەر و سەركردەی‮ ‬بزووتنەوە ئازادی‮ ‬خوازی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستانن بەردەوام قوربانی‮ ‬ماف و ئازادیەكانی‮ ‬خەڵكی‮ ‬كوردستانایان داوە.ئەمەیە جیاوازی‮ ‬ئێمەی‮ ‬شۆڕشگێڕ‮ ‬و نیشتیمان پەروەر لە گەڵ حكومەت و تاقمەخیانەتكارەكان‮ كۆیلەی ‬وڵاتان و داگیركەرانی‮ ‬كوردستان‮. هەروەها چوار ساڵی رابردووش سەرۆك بارزانیی سەرٍەرایی قەیران و گوشارەكاندا و شەرٍ و گەمارۆكان ،ئامادە نەبوو، سازش لە سەر مافەرەواكانی كورد وكوردستان بكات ،ئەو ماف و دەسكەوتانەی دەیان ساڵە خەبات و قوربانیی بۆ دەبەخشرێ‌..ئەوانەی لە رابردوو و ئەمرٍۆ تەنیا قسە و دروشمی بریقەدار دەكەن و لە كاتە سەخت و هەستیارەكاندا پشتیان لە دۆزی كورد كرد و بوون بە پاڵپشتی نەیارانی كورد ، هیچ كاتێ‌ جێگەی متمانەی گەل و نیشتیمان نین و ناكرێت ئەوانە پارێزەری خاك و نیشتیمان بن . پارتی دیموكراتی كوردستان و وەك پێشەنگ و ئاڵا هەڵگری كوردایەتیی هەموو كات قەڵغانی بەرگری بووە بۆ داكۆكیكردن لە مافەرەواكانی كورد و كوردستان .پارتی هەردەم خۆی لە پێشمەرگە كردووەتە خاوەن، ئەگەر پارتی نەبێت كوردستان و پێشمەرگەش نابێت، بەڵام سەرۆكی پارتی، سەرۆك بارزانی، خۆی پێشمەرگەیە، بۆیە دەزانێت پێشمەرگە چەند بەرز و بەڕێزە، ئەوەیشی پارتی بۆ خۆشگوزەرانی و ژیانی پێشمەرگە دەیكات، هیچ حزب و لایەنێكی دیكە نایكات. ئەوەی پێشمەرگەی پارتی و بارزانی لە سحێلا و پردێ كردیان، هیچ كەس و لایەنێكی دیكە ئەوەی نەكردووە، ئەگەر پارتی و سەرۆك بارزانی نەبووایە، ئێستا كەسانی دیكە لە هەولێر حوكمیان دەكرد، بەڵام ئێمە وەكو پێشمەرگە ئازاكانی پارتی توانیمان هەم داعش لەناو ببەین. دژایەتیکردنی پارتی و بارزانی لە نێو خۆ و دەرەوە. روون و ئاشکرایە کە کارێزمایی سەرۆک بارزانی و پیادەکردن و خۆ بەخاوەن زانینی پرسی کورد و ئەنجامدانی ریفراندۆمی هەرێمی کوردستانبوو.هەر ئەمەش بووە هۆی ئۆمێد بەخشێک بۆ ئێستا و داهاتوومان و هەر بۆیە دەبێ پارتیش لەئاست دڵسۆزی جەماوەر و خەڵکی کوردستان خزمەتی زیاتر پێشکەشبکات. هەڵسوکەوتی تێکدانی تەوافقی سیاسی لەعێراق هەڵوێستی لایەنەکانی تر بەدوای خۆیدا دێنێ، ئەش سەرەتایەکی گۆڕانکاری نەخشەی سییاسی لەکوردستان و عێراقدا دەبێت.هەموو ئاماژەکان بۆ ئەوەن کە روون و ئاشکرایە ئەنجامدانی ریفراندۆم بریارێکی دروست و لەجێی خۆی بوو، بەڵام وڵاتانی هاوپەیمان لە بەر پاراستنی بەرژەوەندی سییاسی و ئابووری خۆیان ئەمەیان نەدرکاند، لە هەمان کاتیشدا بۆ بەئامرازێک بۆ دژایەتیکردنی نەتەوەی کورد لە لایەن هەندێک وڵات و لایەنی ترەوە.هەموو دژایەتیکردن و تەحەدایانە لەلایەن لایەنەکانی بەرامبەر لە بەرژەوەندی پارتیدا دەشکێتەوە، و ورە و ئۆمێدی لایەنگرانی رێبازی پارتی و بارزانی بەرزتر دەکاتەوە، تا ئەو کاتەی بەرەو سەربەخۆیی و وەرزی سەرکەوتن دەڕۆین. تا گەلی كورد خاوەنی پێشمەرگە،سەرۆك بارزانی و دڵسۆز ونیشتیمانپەروەران بێ‌ هیچ پیلانگێرییەك ناتوانێ‌ كاروانی خەبات و تیكۆشانمان بۆ گەیشتن بە ماف و ئامانجەگەورەكەمان بوەستێێ‌..