جڤاکێ عیراقێ پشتی ژناڤبرنا رژێما دکتاتۆریا بەعس ل سالا ٢٠٠٣ لسەر بنەمایێ فیدرالی و دیموکراسی سەر ژنوو ھاتەڤ ئاڤاکرن ، دەرفەت ب ھەمی وان پارتیێن باوەری بڤی سیستەمی ھاتە دان پشکداریێ ددەسھەلاتێ دا بکەن , نەخاسمە وان حزبێن لسەر دەمێ رژێما دکتاتۆری ھاتینە قەدەغەکرن و ل وەلاتی ھاتینە دوورکرن . مینا (حزبا دەعوە و حزبا ئیسلامی و جڤاتا بلندا ئیسلامی و .... ھتد ) ، ئەڤ حزبە و ھندەک حزبێن دیتر یێن عەرەبی یێن عیراقێ لسەر دەمێ رژێما دکتاتۆریا بەعس خەباتا چەکداری و سیاسی کریە و تووشی کارەسات و ئاوارەیی یێ بوونە . لسەر دەمێ ئاڤاکرنا عیراقا نوو یا پشتی رژێما بەعس ، ئەڤ حزبە خودان زێدەتر جەماوەر بوون لسەر ئاستێ جادا عەرەبیا عیراقێ و ھەتا نھو دەسھەلاتداریا عیراقێ کریە . رەنگە دیرووک و خەبات و قوربانیدانا وان دژی رژێما بەعس فاکتەرەکێ بەرچاڤ بیت ژبۆ جەماوەربوونا ڤان حزبا و بدەست ڤەئینا رێژەیەکا زۆرا کورسیێن جڤانا نوونەرێن عیراقێ ل ھەلبژارتنان ، لێ ل دووماھی ھەلبژارتن دا ئەڤ حزبێن پیرێن عیراقێ سەرەرای موکومکرنا شوون پێن خۆ ل دەسھەلاتێ و بکارئینانا سەروەرت و سامانی بۆ زێدەکرنا دەنگان ، تووشی شکەستنەکا مەزن بوون و نەگەھشتنە رێژا شیانێن پێک ئینانا کابینا نوو یا حکومەتا عیراقێ ئەگە چ ھەڤپەیمانان پێک نەئینن ، لسەر ئاستێ کەسی ژی زۆر ل پەرلەمانتارێن ڤێ گەرێ دەنگێن پێتڤی نەئینا بۆ دووبارە ھەلبژارتنا وان وەک ئەندامێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ . بەرامبەر وان حزب و کەسێن نوو ددەسھەلاتا عیراقێ دا مینا رەوتێ سەدر و ھژمارەکا سەروچاڤێن نوو ل ھەلبژارتنێن ١٢/٥/٢٠١٨ باوەریا خەلکێ عیراقێ بدەستڤە ئینا . ئەڤ ھەلویستێ خەلکێ عیراقێ بەرامبەر حزبێن پیرێن عیراقێ د ڤان ھەلبژارتنان دا دبێژن ئیردی خەلک ل سەروچاڤێن وە تێر بوونە و ھوون دناڤ سالێن دەسھەلاتێ دا دسەرکەفتی نەبوونە و کەس و حزبێن فاشل بوونە و خەلکی دڤێت حزب و لایەنێن دیتر تاقیبکەت . براستی ژی مافێ خەلکی یە ڤێ بریارێ بدەت و پێتڤی بوو بەری نھو ئەڤ بریارە دابا ، چونکی دڤان چاردە پازدە سالێن بووری دا حزبێن دەسھەلاتێن عیراقێ جھێ خزمەتکرنا عیراقێ و خەلکێ وێ ھەمی شیان و دراڤ بۆ حزمەتا خۆ و حزبێن خۆ بکار ئینان .
نە شیایە سەروەریا عیراقێ ب پارێزن ، نەژی دابینکرنا ئاسایشا وەلات و وەلاتیان . لسەر دەمێ دەسھەلاتداریا پیرەحزبێن عیراقێ ، عیراق بوویە رێزا پێشیا وەلاتێن پڕگەندەلێن جیھانێ و دوستکرنا دوو بەرەکیێ دناڤبەرا خەلکێ عیراقێ و بەلاڤکرنا توند ڕەویا مەزھەبی و چەندین رەفتارێن دیترێن نە بەرپرسیاری .
بەرامبەر عیراقێ خەلکێ ھەرێما کوردستانێ د ھەمان ھەلبژارتن دا ب رێژەیەکا زۆر بەرچاڤترا عیراقێ پشکداری دڤان ھەلبژارتنان دا کر و ئەنجامێن ھەلبژارتنان دا بەرۆڤاژی خەلکێ عیراقێ بوون . بِرانیا خەلکێ کوردستانێ ل ١٢/٥/٢٠١٨ پارتیێن پیر و خودان ئەزمۆن ل دیرۆکا بزاڤا رزگاریخوازیا کوردستانی و ئیدارەدان و رێڤەبرنا ھەرێما کوردستانێ ھەلبژارتن ، مینا پارتی دیموکراتی کوردستان .
سەرکەفتنا پارتی وەک کەڤنترین پارتیا کوردستانی دڤان ھەلبژارتنان دا بڤێ رێژا بەرچاڤ . نیشانێ ھندێ یە کو خەلکێ کوردستانێ خەبات و قوربانیدانا پارتی ژ پێخەمەت ئازادیێ و بەرژەوەندێن گشتی ھژمار دکەت و سیاسەتا پارتی یا نەتەوی و نشتیمانی و رێڤەبرنا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب سیاسەتەکا سەرکەفتی دبینیت . چونکی لسەر دەستێ پارتی ھەرێما کوردستانێ قۆناغێن باش ژلایێ سیاسی و ئابووری و ئاڤەدانی و ئێمناھیێ برینە . سەرەرای وان قەیران و ئاستەنگێن حکومەتا عیراقێ بەردەوام بۆ درۆست دکەت . ئەگەر نە ل ھەرێما کوردستانێ ژی پارتیێن گەنج و نوو ھەنە ، کو ب درۆشم پرۆشێن دیموکراسی و چاکسایێ و وەک ھەڤیێ و دادوەریێ بلند دکەن .
لێ دیارە خەلکێ کوردستانێ ، ھەلسەنگاندنەکا ھەمەلایەنە یان ڤان پارتیا کریە و د پرۆژە و درۆشمێن حزبێن گەنج گەھشتیە کو نەشێن خزمەتا دۆزا سیاسی و ئاڤەدانی و ئێمناھیا کوردستانێ بکەن ، درۆشمێن وان تنێ بۆ گەھشتن ب دەسھەلاتێ نە , چونکی دڤان چار سالێن بووری حزبێن گەنج یێک کوردستانێ دەمێ ھاتینە د دەسھەلاتێ چ لسەر ئاستێ ھەرێمێ یان عیراقێ ، نەشیا بەرامبەر پرسێن نەتەوی د خۆراگر بن و کەفتنە بن ئەجندارێن داگیرکەران و شکەستنەکا مەزنا سیاسی خار . ژلایێ ئیداری ژی د حکومەتا ھەرێما کوردستانێ خۆ لبەر قەیرانا نەگرت و دنازکترین کاوداندا خۆ ل حکومەتێ ، ئەڤەژی نیشانێ ترسنۆکیێ یە .