پەرلەمانتارێن کورد یێن ئەنجومەنێ نوینەرانێن ئێراقێ ژبلی کار بۆ جێبجێکرنا دەستوورێ ...
برینا دسیستەمێ دستوورَی یێ ئێراقێدا، بدامەزراندنا ئەنجوومەنێ ئێکگرتی سارێژکەن ! . .
دراستیێداپشت گۆھخستنا ڤی بابەتێ گرنگێ یاسایی ودەستووری،کۆ دامەزراوائەنجوومەنێ ئێکگرتی یێ ئێراقا فیدرالە، ئێک ژ وان فاکتەران بوویە کۆبناغێ ئێراقا دیمۆکراسی وشەراکەت وتەوافقی وتەوازونی ھەژاندیە وسەخمەراتی وی عەقلیەتا شوفینیا لجەم حکۆمەتا ئێراقێ ھەی، بتایبەت دوان ھەردوو کابینێن بووری یێن حکۆمەتا ئێراقێدا،ئەم وەکۆ کورد لسەر بنەمایا کەمینە وزۆرینە محکومی حوکمێ حاکمین بەغدا کرینە، بێ گۆمان ب ھەبوونا وی دامەزراوا کۆ شەرعیەتا خوە یاژدەستووری وەرگرتی، جاران مینا چەقێ قورسایی وگرانیێ،دێشێت ھەڤسەنگیا مافێنپێکھاتیێن دەولەتێ راگریت ھەروەسا وەکۆ فیلتەر درێیا بریاراندا ئەکتیڤانە بئەرکێ پاککرن وچاککرنا بریاران راببیت .
دبیت زالبوونا بەرژەوەندیان کاریبیت ئەڤ کێماسیا سیستەمێ دەستووری پەردەپۆشکربیت، لێ مەرج نینە ھەمیشە دەرەنجامێن لھەڤھاتنێ دبەرژەوەندیا مرۆڤیدا رەنگڤەدت، سەرەدەریێن حکۆمەتا ئێراقێ دخۆلێن بووریدا ژوان بەلگەیێن حاشا ھەلنەگرن لسەر ڤی مژارێ .
لەورا بسپۆرێن ڤی بیاڤی دزانن کۆ نەبتنێ ژ روویێ شەکلیڤە بەلکۆنەبوونا ئەنجوومەنێ ئێکگرتی لگۆری دەستوورێ ھەمیشەیی یێ ئێراقێحۆکمرانیا دادپەروەرانە پەکخستیە، وژبەرھندێ فۆکسا دەرخستن ودانانا یاسایان دیفاکتۆیانە خستیە لسەر بنەمایێ کەمینە وزوورینە دئەنجوومەنێ نوینەرانێن ئێراقێدا کۆ پرانیا وانا شیعە مەزھەبن، لەورا ھەمیشە لسەر ڤی بنەمایێ کۆ وەکو عورفەکێ ل بەغدایێ نوی دبیتەڤە، دکارن یاسایێن دبەرژەوەندیا واندا مینا یاسایا حەشدا شەعبی دەربکن وبپرانیا دەنگان تێپەرینن ئانکۆ دەربازکن .
من نەڤێت گەلەک دناڤەرۆکا بابەتیدا بچم بتنێ دبیژم پێتڤیە ئێکەم جار برین بھێتە سارێژکرن، چنکۆ براستی ئەوا تانۆکە وەلاتی وئاکنجیێن ناوچێن کوردستانیێن ژدەرڤەی ئیدارا ھەرێمێ دنالن ژئەنجاما سەرەدەری وکریارێن حەشدا شەعبی ھەر ژسووتن وخراپکرنا مال وملکێن وان ... ھەتا دوماھیێ،کۆبھاتنا حەشدا شەعبی ئەو چەندە پەیدابوو وئەڤ کریارە گەھشتیە چارچۆڤێ تاوانێن نێڤدەولەتی ئەوێن کۆ برێکا دادگەھا تاوانێن نێڤدەولەتی ( ICC)پێتڤە ڤەکۆلین ودیفچوون بۆ ڤی یەکێ بھێتە کرن ورەنگە کارژی بۆ ھاتبیتەکرن، لێ ئەڤە ھەمی دەرھاڤێژا وی یاسایێ بوو ئەوا سەبارەت حەشدا شەعبی ببەھانا شەرێ لدژی داعشێ و تیرۆرێ بپرانیا دەنگان ھاتبوو دەرکرن .
ئەوا من دڤێت بێژم ئەوە کۆ لێگەریانا کلیلێن پرانیا دەرگەھێن گرتی گرنگترە ژھەولدانێن دەمکۆژ یێن بێ مفا، ئانکۆ بپێتڤی دزانم کۆلگۆری دەستوورێ ئێراقێ وبرێکا پەرلەمانتاران داخازا دانانا ڤی ئەنجوومەنی ( ئەنجوومەنێ ئێکگرتی ) بھێتە کرن نەخاسم دخۆلا نۆکەدا چۆنکە مە شیایە ژمارەکا تا راددەیەکا باش ژکورسیێن پەرلەمانی بدەستخۆڤە بینین، ھەروەسا بۆ پێکئینانا حکۆمەتەکا نوی وەکۆ کابینێن بووری، ھەڤپەیمانیا دگەل کوردان و پێدڤیاتیا پشکداربوونا کوردان دپرۆسا سیاسیا ئێراقێدا بۆیە دیفاکتۆ وبەغدا بشێوەکێ گشتی دڤی یەکێ باش تێگەھشتیە، کەواتە دڤێت ئەمژی خۆ ئامادەکەین بۆ ڤی قۆناغێ و بئێک دەنگی و بگیانێ براتیێ کار بکەین بۆ بەرژەوەندیێن گشتی یێن کوردستانێ .
برۆخسەت وەرگرتنا ژ ھەوەیێن خاندەڤا یێن ڤی بابەتی وھەکە ھەڤدەم ئەم پێکڤە بپرسین ئەرێ بۆچی مژارا ( دامەزراوا ئەنجوومەنێ ئێکگرتی یێ ئیراقا فیدرال ) مادەم ھندە گرنگیا خۆ ھەیە، تانۆکە نەک تەنھا نەھاتیە سەر زمانێ کەسێن شۆلەژێ، بەلکۆ مە لسۆشیال میدیایێ ژیدا گەنگەشە لدۆر ڤی مژارێ نەدیتە و نەبیھستیە ؟؟!...
بەرسڤژی ھەر دێ زڤریتە وی لھەڤھاتنێ ئەواکۆ دۆرھێلانە ( واقعیانە ) چەرخا مە بەرۆڤاژی رێرەوا وی زڤراندی، ئانکۆ لدژی بەرژەوەندیێن مە دەرکەفتی !! ..وھەکە ئەم کاری بۆ ڤی یەکێ نەکەین رەنگە دیسان وەکی دەمێن بووری سەرەدەری بھێتەکرن .
یا چووی، بووری ونازڤریتەڤە وژبلی مفاوەرگرتنا ژ سەربوورێ چدی لێ ناراوەستین، بەلێ پا بۆ داھاتیێ دپرسین، ئەرێ چ خالێن پۆزیتیڤ ھەنە بۆ مە وەکو کورد ئەم خوە پەیوەستێ حەتمییەتا دانانا ڤی دامەزراوێ بکین ؟!!..
ئەنجوومەنێ ئێکگرتی لگۆری پرۆژە یاسایێ دەسھەلاتێن جۆراوجۆر ھەنە کۆ پێتڤی ب ووردکاریان ناکەت بتنێ دا چاڤبخشینین پرۆژەیاسایا ھاتیەپێشکێشکرنێ ووانخالێن ئەرینی ببینین ئەوێن ب حۆکمێ دەسھەلاتداریا ڤی ئەنجوومەنی ھەرچنەبیت ئەم بشێن تا رادەیەکێ پرانیا بریارێن ناڤەندی گیرۆ بکەین وھەکە بخوازیت پەکبخەین لھەر دەمەکێ کۆ ئەم وەکو کوردنەچارببین.. ژوان خالان :-
١- پێشکێشکرنا پێشنیازێن یاسایی بۆ سەرۆککوماری بۆ مەرەما دابینکرن و چەسپاندنا مافێن دەستووری یێن وەلاتیین ھەرێمێ ..بەلێ براستیژی دڤێت سەرۆککومارژی رۆلێ خۆ ببینیت .
٢- سەبارەت رەواییا وان یاسایێن ل ئەنجوومەنێ نوینەرانێن ئێراقێ دەرکەتین، ھەکە ئەنجوومەنێ ئێکگرتی رازیبوو لسەر وی یاسایێ ، ئەو یاسا دێ زڤریتەڤە بۆ ئەنجوومەنێ نوینەران دماوێ کۆ نەبووریت ژ ١٥ رۆژان ژ رێکەفتا وەرگرتنا یاسایێ وئەژی برێکا خۆ دێ فرێکەت بۆ سەرۆکاتیا کۆماری بۆ پەسەندکرنێ و دەرکرنێ لدویف پشکا سیێ ژ ماددێ ( ٧٣ ) یێ دەستووری، بەلێ ھەکە ئەنجوومەنێ ئێکگرتی رازینەبوو لسەر وی یاسایێ ، وی دەمی ئەنجوومەنێ ئێکگرتی وەکۆ فیلتەری ناھێلیت یاسا دەربازبیت و ئەو یاسا دێ زڤریتەڤە بۆ ئەنجوومەنێ نوینەرێن ئێراقێ .
٣- ھندەک رێکارێن یاسایی یێن گرێدای ب ئەنجوومەنی ورۆلێ سەرۆکگۆماریڤە ھەنە بۆ ئێکلاییکرن وچارەکرنا خالێن ناکۆکیێ دناڤبەرا حکۆمەتا ئیتحاددی و ھەرێمێدا ..
٤- ھەر ژلایێ ئەنجوومەنێ ئێکگرتیڤە بەرھەڤیا پێشکێشکرنا یاسایا دەستەیا گشتی یا گرەنتیکرنا مافێن ھەرێمێ لگۆری ماددێ ( ١٠٥ )ێ ژ دەستووری دھێتە پێشکێشکرن بۆ مسۆگەرکرنا پشکداریا دادپەروەرانە د ئیدارەکرنا دامەزراوێن دەولەتا ئێراقا ئیتیحادیدایێن جوراوجۆر وەکی ستافێ وەفدا و کۆنفرانسان چ یێت ھەرێمیبن یانژی دەولیبن ..
٥- ڤی ئەنجوومەنی مافێ پێشکێشکرنا پێشنیازان سەبارەت کارێ (دەستەیا گشتی یا گەرەنتیکرنا مافێن ھەرێمێ) دا یا ھەی، ھەروەسا مافێ لێپرسینێ ( حق استجواب ) ژ سەرۆکێ وی دەستەیێ ھەیە لدویف رێکارێن یاسایی ..
٦-دیسان ئەنجوومەنێ ئێکگرتی مافێ پێشکێشکرنا یاسایا دامەزراندنا دەستەیا گشتی یا چاڤدێریێ بۆ دانانا داھاتێ ئێکگرتی لدویف ماددێ ( ١٠٦ )ێ ژ دەستووری ...
٧-ئەنجوومەنێ ناڤبری بدانا پێشنیازان بۆ دەسھەلاتا جێبجێکرنێ کۆ سەرۆککوما ر وئەنجوومەنێ وەزیرانە، دێشێت کارتێکەربیت دبابەتێت پێشکێشکرن ودانا ھاریکاریان بۆ وەلاتی وھاریکاریا ودانا قەرێن دەولی ودھەبوونا کێماسیاندا ڤی ئەنجوومەنی مافێ لێپرسینێ و لادانا سەرۆکێ وی دەستەی ھەیە ، ئەڤ خالە وان ھاریکاریێن دەولی بۆ دەولەتا ئێراقێ پشتی راگەھاندنا بدوماھی ھاتنا شەری لدژی داعشێ دئینیتە بیرا مە ..
٨- بھەماھەنگی دگەل ئەنجوومەنێ نوینەران کۆمدبیت بەلێ بسەرۆکاتیا سەرۆکێ ئەنجوومەنێ ئێکگرتی بۆ راگەیاندنا بارێ شەری یان نەچاریێ ..
٩- کۆمدبیت دگەل ئەنجوومەنێ نوینەران دیسان بسەرۆکاتیا سەرۆکێ ئەنجوومەنێ ئێکگرتی بۆ لێپرسینا سەرۆککۆماری ولادانا وی دحالەتێن دیارکریدا ..
ئەوا ھەژی گووتنێیە ژبەرکۆ ئەم دووبارە پشکدارین دپرۆسا سیاسیا ئێراقێدا ، بپێتڤی دزانم، ئەم وەکو کوردژی لگۆری وان ماددە وبەندێن ھاتینە چەسپاندن ددەستووریدا، کار بۆ سیستەماتیککرنا دامەزراوێن دەولەتا ئێراقێ بکین داکۆ یاسایانە دەسھەلاتدارێن بەغدا نەچارکەین پابەندی دەستووری بن وسەرەدەریێن باش دگەل مە بکەن، نەک وەکۆ تا نھا چاڤەرێی دلۆڤانیا وانا بین. * یاسا ناس *