د روپەلێن دیروکا کوردان دا خەباتا رزگاری و سەربەخویی و ئازادیێ ل گەل ھەر خولەکەکا ڤی گەلی بویە , و زورترین دەمان دا ژی ژ ئەگەرێ بێویژدانی و نەمروڤاتیا دوژمنی , کوردان ژی دەست بو چەکی بریە و دیروک دیدەڤانێ ھندێ یە کو خەباتا کوردان ھەمی بەرەڤانی کرن بویە نەک ھێرش برن ئەڤ چەندە ژی دیف ژێدەرێن ئولی ئیسلامی دچیتە بازنەیا (جیھادێ) دا .پارڤەکرنا کوردستانێ ب سەر چوار وەلاتێن شوڤینی و قەومچیی و تائیفیێن دەڤەرێ کورد بێ ھیڤی نەکرن ل خەونا سەربەخویێ و بەردەوام بونە ل خەباتێ ھەتا گەھشتنە ڤێ قوناغا ئەم تێدا. باشورێ کوردستانێ کو ب بریارێن ئیمپریالی و ئیستیعماری بویە پشکەک ژ عیراقا نوی چو نەما کوردان نەکری بو ھندێ سەردارێن بەغدا دانپێدانێ ب سادەترین مافێن گەلێ کورد بکەن , بەلێ ھەر سەرکردێ چوبا ئێکێ خرابتر جھێ وی ڤەدگرت وەکی گوتی (رەحمەت ل بابێ کەفن دزی). پشتی ژناڤچونا رژێما سەدامێ دکتاتور ل سالا ٢٠٠٣ وھیڤیەک دروست بو کو ئیدی سەردارێن کوچکا بناڤ سلام دێ بنە کەسێن دادپەروەر و مافێن کوردان ژی وەکی تەڤایا خەلکێ عیراقێ دەن , بەلێ ھەرزوو ئەڤ چەندە بویە خەون و ئەو دەستورێ کو پتر ژ ھەشتێ ل سەدێ دەنگ بو دای ھاتە بنپێکرن و دەست ب دەرکرن و بێبەھرکرنا کوردان کر ل پشکداریا کاریگەر ل دەسەلاتێ و کورت و کورمانج ھەمان زھنیەتا بەعسیان و یێن بەری وان ل عیراقا پشتی ٢٠٠٣ دا ھەبو. ھەتا کار گەھشتە رادەکێ کو سێیەکا ئاخا عیراقێ بکەڤیتە دەستێ داعشێ و ل ئالیێ دیتر دەھان ئاریشە دروست بون ل ناڤبەرا ھەولێر و بەغدا و ئەنجامدا گەفێن لەشکەرکێشیی ل کوردستانێ ھاتنەکرن و بوجە ھاتە قوتکرن و کورد ل پروسا سیاسی دا ھاتە دورپێچکرن و پوستێن کاریگەر لێ ھاتن ستاندن.
نیزیک بون ل داوی ھاتنا شەرێ داعشێ دەھان شروڤە دھاتنەکرن کو پشتی داعشێ شەرێ حەشدێ ل گەل کوردانە و بو ڤێ مەرەمێ ژی قەزا حەویجە ھێلا دناڤ بازنەکێ دا کو بڤی ھیجەتێ بشێن ھێرشی سەر کەرکوک و کوردستانێ بکەن . ئەڤ پیلانە ھەمی ھەبو بەری ئەنجامدانا ریفراندومێ .
ریفراندوم ل ھندەک وەلاتان ل سەر دروستکرنا رێکەکێ و زێدەکرن و کێمکرنا مادەکێ دەستوری و ھەتا کارێن کێمتر ژی دئێتەکرن. ل کوردستانێ جھێ پرسیارێ ئەوە کو زور کەس ھەنە ھەتا نھا تانان ل ریفراندومێ بدەن و ریفراندومچیان ب توانبار بھژمێرن! کی تاوانبارە؟ ئەرێ ئەگەر دیروکا عیراقێ ژی ھەمیێ نەخینین بەسە بو ھندێ کو ریفراندوم بێتەکرن ئەگەر ریدانێن پشتی ٢٠٠٣ ھەتا ٢٠١٧ بێنە پێش چاڤ . توانبار ئەوە کو گەلێ خوە ب پلا دوو بھژمێریت , قوربان ئەو تاوانبارە کو بێژیت (العراق ما بھا جبل) بەرێز ئەگەر ریفراندومچی بێنە دادگەە کرن , وەرە ل شێخ و سید و مەلایێن کوردان ھەتا ئەنفال و جینوساید و ھەلەبجە و فەیلی و بادینی و بارزانی و گەرمیانیان بگرە و ل داگەھێن شورەشا (عروبەتێ ) دادگەھی بکە. ئەگەر ل سەر خەباتا مەدەنی و ریفراندومەکا یاسایی و دەستوری و مەدەنی و دیر ژ ھەر توندوتیژیەکێ (٩٣%)گەل بێتە دادگەھکرن , ئەرێ چارەنڤیسێ شەھیدێن کوردستانێ و سەرکردێن وان دچبیت ل گوری دا .
ھەلوەشاندنا ئەنجامێریفراندومێ مەرجێ سەرەکی یێ حکومەتا بەغدا و کەسێ عەبادی و پرانیا ئالیێن تائیفی و شوڤینی بو ل گوپیتکا غرورا خوەدا , حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب سەروکاتیا نێچیرڤان بارزانی نیڤا داری گرت و بریارەکا دیروکی دا و رێز ل بوچونا دادگەھا عیراقێ گرت و ئەنجامێ ریفراندومێ سرکر , ھەردوو بریارە دجھێ خوەدابون یا ئێکێ دەمێ تو رێزێ ل بوچونەکێ دگری وێ دگەھینیت کو تو خودان بوچونا خوی و دبیت ئەو بوچون ھەر ب دلێ تە نەبیت بەس رێزگرتنە بو دەزگەھەکێ گرنگ . ھەروەسا عیراق ل ھەلوەشاندنێ ریفراندومێ ڤە بو دەست ب دانوستاندنان کر و بەردەوام ژی دەرگەھێ گفتوگویان ڤەکریە , ئەڤە ژی وێ دگەھینیت بریارەکا دەستوری و یاسای و دیکومێنتەریەکا گرنگ ل دەستێ گەلێ کورد داھەیە, ئەڤ بریارە و دەربازکرنا ڤێ رەوشا ئالوز بو رولێسەروکێ حکومەتێ دزڤرینیت کو شیای ھەفسەنگیا نافخوی و دبلوماسیەتەکا سەرکەفتیانە ل وێ دەمێ ناسک بکار بینیت.
ل داویێ ژی فەرە ھەر ئالیەک ل بانگەشەیە ھەلبژاردنان خوە ژ تورەکرنا خەلکی بپارێزیت , ئەو ژی ب لێدانا سنورێن ئێمناھیا نەتەوەی و دەستکەفتێن نیشتیمانی و رەمزێن وەلاتی . ریفراندوم نە مولکێ چو کەس و حزبانە بەلکو مولکێ نەتەوەیەکێ یە کو سەدان سالە خەباتێ دکەت بو گەھشتن ب سادەترین ماف وەکی ھەر نەتەوەیەکێ جیھانێ ئەو ژی ھەبونا دەولەتەکێ یە ل سەر ئەردێ خوە کو ب ھزاران سالە ل سەر دژین. تانە لێدان ل ریفراندومێ واتایا بێ وەفایێ ددەت بەرامبەر خەباتا گەلێ کورد . و لێرەدا فەرە تاکێ کورد وان کەسان سزا بدەت کو ب ڤی ئاوایی بوینە دیڤەلانکێن دوژمنی.